Zakupy finansowane ze środków z bezzwrotnej pomocy zagranicznej

Już od kilku lat wiele polskich podmiotów korzysta ze środków finansowych z pomocy zagranicznej. Obecnie w związku ze zbliżającym się przystąpieniem do Unii Europejskiej środki te ulegną istotnemu zwiększeniu i będą skierowane do kolejnych, o wiele liczniejszych niż dotychczas, grup polskich podmiotów. Z faktem otrzymywania środków z pomocy zagranicznej, a także ich wydatkowania, wiążą się istotne konsekwencje VAT. Są one różnorodne i dotyczą nie tylko podmiotów, które te środki otrzymały, ale także niektórych podatników VAT świadczących usługi lub sprzedających towary. Przepisy o tym podatku, a konkretnie rozporządzenie Ministra Finansów z 22 marca 2002 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz.U. Nr 27, poz. 268 ze zm.), przewidują bowiem - w zależności od określonych okoliczności - między innymi:

• zwrot podatku naliczonego podatnikom, którzy dokonują zakupu towarów i usług lub importu towarów za te środki finansowe,

• stosowanie 0-proc. stawki VAT do opodatkowania świadczenia usług nabywanych za środki finansowe, o których mowa,

• zwolnienie od VAT importu usług za wspomniane środki finansowe.

W dalszej części zostaną omówione te uregulowania w zakresie VAT, które wiążą się ze środkami finansowymi z pomocy zagranicznej. Ich znajomość ma tym większe znaczenie, że - jak to zostanie wykazane w dalszej części - odnoszą się one także do podatników świadczących usługi, którzy bezpośrednio nie otrzymali tych środków.

Przedstawione w dalszej części szczególne uregulowania w VAT łączą się ze ściśle określonymi środkami z pomocy zagranicznej (§ 15 ust. 3-5 rozporządzenia). Dlatego właśnie dla pełnego zrozumienia tych uregulowań należy wyjaśnić, że:

1) za środki finansowe z pomocy zagranicznej uważa się bezzwrotne środki przekazane polskim podmiotom przez rządy państw obcych lub organizacje międzynarodowe udzielające pomocy na podstawie: