Opodatkowanie darmowego udostępniania programów komputerowych przez Internet

Choć niewątpliwie główne zainteresowanie fiskusa stanowią transakcje odpłatne, co wynika m.in. z ich dominacji na rynku, polski ustawodawca zdecydował się na objęcie opodatkowaniem przychodów z tytułu transakcji nieodpłatnych, co ma na celu przede wszystkim zniechęcenie podatników do unikania obciążeń publicznoprawnych w drodze zawierania transakcji, na podstawie których przekazywane są jednostronnie konkretne korzyści majątkowe - bez konieczności ekwiwalentnego świadczenia ze strony przekazującego.

Mimo iż konstrukcja opodatkowania nieodpłatnych świadczeń występuje zarówno w przepisach ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.), jak i ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.), między powyższymi ustawami podatkowymi istnieją w przedmiotowym zakresie istotne różnice. Występują one głównie na dwóch płaszczyznach: 1) braku w systemie opodatkowania dochodów osób prawnych odrębnego unormowania kwestii darowizn, która w kontekście opodatkowania dochodów osób fizycznych wydzielona została w postaci samodzielnej ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn, w związku z czym przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie stosuje się m.in. do przychodów z tytułu spadków i darowizn (art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych); 2) specyfiki dochodów uzyskiwanych przez osoby fizyczne, odznaczających się bardzo dużą różnorodnością z wyraźnym podziałem na poszczególne źródła przychodów, co wynika m.in. z prowadzenia przez nie działalności gospodarczej lub niezajmowania się przez nie taką działalnością (w przypadku osób prawnych regulacja opodatkowania uzyskiwania nieodpłatnych świadczeń ma bardziej jednorodny charakter). W niniejszym opracowaniu skoncentrujemy się na opodatkowaniu przychodów z tytułu nieodpłatnych świadczeń w kontekście podatku dochodowego od osób fizycznych.