Formowanie się indywidualnego kontraktu psychologicznego
Niepisana umowa (2)
Ujawnianie wzajemnych oczekiwań oraz uzgadnianie nie tylko finansowych warunków pracy i współpracy nabiera coraz większego znaczenia dla pracowników i pracodawców. Proces ten, w przeciwieństwie do uzgodnień formalnych, jest długotrwały i nie kończy się w momencie finalizacji umowy o pracę. Jeśli oczekiwania dotyczące wykonywania zadań, jak również warunki pracy nie zostały sprecyzowane przed rozpoczęciem współpracy, wówczas może wystąpić konflikt.
Formowanie się zakresu treściowego kontraktu psychologicznego pomiędzy pracownikiem a organizacją zachodzi, gdy dana osoba (kandydat do pracy, a później pracownik) ustala wraz z pracodawcą lub jego przedstawicielami (przełożeni, pracownicy działów personalnych) reguły postępowania i warunki działania nieokreślone umową o pracę lub współpracę. Dzięki temu powstaje mniej lub bardziej zdefiniowany zakres oczekiwań pomiędzy konkretnym pracownikiem a organizacją, który ma zindywidualizowany charakter, specyficzny dla danego pracownika. Kształt kontraktu psychologicznego w konkretnej relacji jest wypadkową oczekiwań pracownika wobec własnej pozycji zawodowej i wobec przyszłego pracodawcy, rodzaju kontraktu psychologicznego dominującego w organizacji i wyrażającego się w określonych praktykach organizacyjnych oraz świadomego wysiłku wkładanego w proces jego kształtowania, zarówno przez pracownika, jak i pracodawcę. Formowanie się kontraktu psychologicznego jest nieuświadomione, o ile strony nie podejmą takich działań, jak: aktywne gromadzenie informacji, wyrażanie wątpliwości i negocjowanie spornych kwestii.
