Umowy sprzedaży i dostawy towarów w obrocie gospodarczym

Sprzedaż towarów jest podstawową czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. O ile zgodnie z regulacją kodeksu cywilnego przedmiotem sprzedaży mogą być rzeczy, energie i prawa zbywalne, przedsiębiorstwo oraz gospodarstwo rolne, o tyle dla celów opodatkowania VAT istotna jest jedynie sprzedaż towarów. Pojęcie towaru dla potrzeb ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz.U. nr 11, poz. 50 z późn. zm.; ost. zm. Dz.U. z 2001 r. nr 122, poz. 1324) zostało zdefiniowane w jej art. 4. Zgodnie z tym przepisem, towarami są rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki, budowle lub ich części, które wymienione są w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce państwowej. Do 31 grudnia 2002 r. do celów poboru podatku VAT stosuje się klasyfikacje statystyczne obowiązujące od 1 lipca 1997 r., czyli Systematyczny Wykaz Wyrobów (SWW) oraz Klasyfikację Obiektów Budowlanych (KOB).

Ponieważ ustawodawca odwołuje się właśnie do klasyfikacji statystycznych, określając, jakie towary podlegają opodatkowaniu, a jakie objęte są obniżoną stawką podatku lub zwolnieniem, przyporządkowanie sprzedawanego towaru do właściwego grupowania SWW ma niezwykle istotne znaczenie. SWW przewiduje, że zakwalifikowanie towaru do poprawnego grupowania jest obowiązkiem producenta tego towaru. Jednak organy statystyczne (Główny Urząd Statystyczny i podległe mu urzędy statystyczne) dokonują interpretacji i wydają opinie dotyczące zasadności klasyfikacji na wniosek podatnika. W praktyce dokonywanie takiej kwalifikacji przez urzędy statystyczne budzi wiele kontrowersji. W świetle wyroków NSA kwalifikacja statystyczna dokonana przez właściwy organ statystyczny nie może być zmieniona przez organ podatkowy (por. wyrok NSA z 14 września 1995 r., SA/Po 724/95, niepublikowany). W wyroku z 17 marca 2000 r. (I SA/Gd 2024/97, niepublikowany) NSA orzekł, że uchybienia interpretacyjne organu administracji państwowej (urzędu statystycznego) nie mogą powodować ujemnych następstw finansowych dla podatnika, który działał w zaufaniu do wiedzy tego organu. Odmienne stanowisko w tej kwestii zajął jednak NSA w wyroku z 10 marca 2000 r. (I SA/Łd 117/98, niepublikowany), stwierdzając, że nieprecyzyjne informacje urzędu statystycznego uzyskane przez podatnika w trakcie toczącego się postępowania nie mogą wpływać na zakres obowiązków podatkowych wynikających z przepisów obowiązującego prawa.