Obciążenia finansowe nieruchomości

O płata adiacencka jest opłatą o charakterze publicznoprawnym, uregulowaną w ustawie o gospodarce nieruchomościami, związaną ze wzrostem wartości nieruchomości na skutek zajścia przewidzianych w ustawie zdarzeń związanych z działaniem podmiotów publicznych, uiszczaną na rzecz gminy, na terenie której znajduje się przedmiotowa nieruchomość (art. 4 pkt 11 u.g.n.).

Powołana ustawa przewiduje trzy zdarzenia powodujące wzrost wartości nieruchomości, w związku z którymi powstaje obowiązek uiszczenia opłaty adiacenckiej:

• podział nieruchomości (art. 98 ust. 4 u.g.n.),

• scalenie i podział nieruchomości (art. 107 u.g.n.),

• budowa urządzeń infrastruktury technicznej ze środków publicznych (art. 144 u.g.n.).

Regulacja opłaty adiacenckiej związanej z podziałem nieruchomości i budową infrastruktury jest bardzo podobna (do opłat związanych z podziałem mają odpowiednie zastosowanie przepisy dotyczące opłat związanych z budową infrastruktury). Natomiast regulacja opłat związanych ze scaleniem i podziałem nieruchomości wykazuje pewne istotne odmienności.

Opłata adiacencka związana z budową urządzeń infrastruktury technicznej ma zastosowanie w odniesieniu do nieruchomości, bez względu na ich rodzaj i położenie, jednakże z wyłączeniem nieruchomości przeznaczonych w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego na cele rolne i leśne (art. 143 ust. 1 u.g.n.). Oznacza to, że jeśli nieruchomość znajduje się na obszarze przeznaczonym w miejscowym planie na cele rolne lub leśne, na jej właściciela nie może zostać nałożony obowiązek uiszczenia opłaty adiacenckiej pomimo zaistnienia przesłanek nałożenia tej opłaty. Natomiast literalna interpretacja brzmienia przepisu prowadzi do wniosku, że w przypadku gdy nieruchomość ma wprawdzie charakter rolny lub leśny, lecz brak jest miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla danego obszaru lub został on uchylony, opłata adiacencka może mieć zastosowanie. Opłata adiacencka może być również ustalona w stosunku do nieruchomości niewyłączonych jeszcze z produkcji rolnej lub leśnej (tj. oznaczonych w ewidencji gruntów jako grunt orny, las, łąka itp.), a nawet wykorzystywanych jeszcze faktycznie na cele rolne lub leśne, które jednak znajdują się w obszarze przeznaczonym już w miejscowym planie na inne cele (np. pod budownictwo mieszkaniowe).