Obrona przed wrogim przejęciem publicznej spółki akcyjnej w prawie europejskim i polskim - uwagi de lege lata i de lege ferenda (cz. I)

Przedmiotem ramowej regulacji dyrektywy jest również kwestia dopuszczalności stosowania środków obrony przed przejęciem spółki. Wraz z rozwojem polskiego rynku kapitałowego oczekiwać można nasilenia się zjawiska tzw. wrogich przejęć oraz konsolidacji kapitałowej i majątkowej spółek przy wykorzystaniu instytucji tego rynku. W związku z koniecznością implementacji XIII Dyrektywy, także polski ustawodawca będzie musiał zająć wyraźne stanowisko w kwestii dopuszczalności i warunków stosowania tzw. środków obrony przed próbą przejęcia kontroli nad spółką w drodze publicznego wezwania.

W literaturze prawno-finansowej przez pojęcie „wrogie przejęcie” publicznej spółki akcyjnej rozumie się wezwanie akcjonariuszy do sprzedaży lub zamiany akcji, którego celem jest przejęcie kontroli nad spółką wbrew woli aktualnych członków jej organów kierowniczych, tj. zarządu i rady nadzorczej. Chcąc skłonić akcjonariuszy do zbycia akcji, wzywający oferuje im świadczenie (pieniężne lub w postaci papierów wartościowych), którego wartość przewyższa aktualny kurs giełdowy akcji. Celem wzywającego jest przejęcie kontroli kapitałowej nad spółką, tj. nabycie akcji przyznających prawo głosu w rozmiarze, który umożliwi mu realizację jego strategii zarządzania spółką poprzez wywieranie decydującego wpływu na skład personalny organów: nadzorczego i zarządzającego, a także na treść uchwał walnego zgromadzenia akcjonariuszy. Wbrew swojej nazwie, przejęcie takie nie musi być sprzeczne z interesem przejmowanej spółki (tzw. spółki-celu). Impulsem dla dokonania przejęcia może być bowiem niewłaściwe zarządzanie spółką przez dotychczasowych menedżerów (np. nadmierna tezauryzacja gotówki w spółce, nierespektowanie interesów inwestorów, nadmierna dywersyfikacja działalności przedsiębiorstwa poprzez tworzenie tzw. imperiów gospodarczych - ang. ), co negatywnie oceniane jest przez rynek kapitałowy i znajduje odzwierciedlenie w niskim kursie jej akcji w okresie poprzedzającym przejęcie.