2. Zakres stosowania ustawy o pomocy społecznej

W tej części określono podmioty, wobec których zastosowanie mają przepisy ustawy o pomocy społecznej i które mogą ubiegać się o tę pomoc, oczywiście po spełnieniu wszystkich warunków do uzyskania pomocy, szczegółowo określonych w tej ustawie.

2.1. Podmioty uprawnione do korzystania z pomocy społecznej

O tym, komu (ze względu na narodowość, miejsce zamieszkania i pobytu) przysługuje prawo do świadczeń z pomocy społecznej, stanowi art. 5 ustawy o pomocy społecznej, a w szczególności dwa punkty tego przepisu.

Art. 5. Prawo do świadczeń z pomocy społecznej, jeżeli umowy międzynarodowe nie stanowią inaczej, przysługuje:

1) osobom posiadającym obywatelstwo polskie mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terenie Rzeczypospolitej Polskiej,

2) cudzoziemcom mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terenie Rzeczypospolitej Polskiej (...).

Do najbardziej kontrowersyjnego zagadnienia, stanowiącego źródło wielu wątpliwości i problemów w podejmowaniu decyzji, należy zagadnienie miejsca zamieszkania i pobytu na terenie państwa polskiego.

Pojęcie zamieszkiwania jest stosunkowo proste: w pomocy społecznej opiera się ono na definicji z art. 25 k.c., zgodnie z którą miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu. Jeżeli więc miejscowość, w której klient mieszka, położona jest na terenie Rzeczpospolitej Polskiej (dalej: RP) - mieszka on w Polsce.

Inną sprawą jest Czy osoba, która chwilowo nie przebywa na terytorium kraju, traci prawo do takich świadczeń jak zasiłek stały i zasiłek okresowy? Jest oczywiste, że we współczesnym świecie i demokratycznym kraju żaden człowiek nie może być ograniczony w prawach do swobodnego przemieszczania. Wyjazd do rodziny, na pogrzeb, w celu przejścia zabiegu leczniczego itp. nie powinien ograniczać prawa do dalszego pobierania świadczeń. Ustawa o pomocy społecznej nie precyzuje, co należy rozumieć przez pojęcie "przebywanie na terenie RP", jak długo ma ono trwać, aby nie pozbawić klienta pomocy. Z treści art. 106 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej można by wnioskować, że wystarczy przebywać jeden dzień w kraju (dla złożenia wniosku wraz z zebraną dokumentacją), by świadczenie otrzymać. Byłaby to jednak wykładnia nadmiernie rozszerzająca. Z tego powodu wydaje się więc, że w takiej sytuacji Należy w tym celu sprawdzić, czy: