Kontrola zarządcza

Kontrola zarządcza w jednostkach sektora finansów publicznych nie jest rozwiązaniem nowym, pod postacią systemu kontroli wewnętrznej funkcjonuje bowiem w tym sektorze od wielu lat. Do 31 grudnia 2009 r. kontrola wewnętrzna funkcjonowała w postaci kontroli finansowej, wprowadzonej w 2001 r., i często była utożsamiana wyłącznie z czysto finansowym aspektem działalności jednostki. Ponieważ do jej zakresu należały głównie sprawy związane z realizacją dochodów i wydatków, zaciąganiem zobowiązań, ewidencją księgową i gospodarowaniem mieniem - w ocenie pracowników jednostki - stanowiła ona przedmiot działania przede wszystkim głównego księgowego. Procedury kontroli finansowej, których obowiązek opracowania i wprowadzenia do stosowania spoczywał na kierowniku instytucji, ograniczały się często do opisywania zasad i trybu obiegu dokumentów księgowych i finansowych, ich weryfikacji i kontroli, oceny celowości zaciągania zobowiązań i kontroli wydatków. Takie pojmowanie kontroli finansowej było zbyt wąskie, stąd ustawodawca zdecydował o odejściu od takiego ujęcia kontroli wewnętrznej, które zastąpił kontrolą zarządczą. Sama jej nazwa już wskazuje, że rozwiązanie to ma mieć charakter dużo szerszy od dotychczasowego.

W myśl przepisów uofp, podstawowym celem kontroli zarządczej jest stworzenie ładu organizacyjnego w jednostce, który winien się sprowadzać do funkcjonowania w niej właściwych struktur dla prawidłowego przepływu informacji, zarządzania, kierowania oraz monitorowania działalności, pozwalających tej organizacji na osiągnięcie jej celów. Kontrola zarządcza nie jest narzędziem, którego celem jest możliwość wykorzystania go przez kontrolę instytucjonalną, lecz instrumentem mającym zapewnić kierownikowi właściwy sposób realizacji nałożonych zadań i celów. Zrozumienie przedmiotu kontroli zarządczej przez osoby, którym ma ona służyć, pozwoli na spełnienie jej funkcji.