Rachunkowość Budżetowa 3/2004 z 01.02.2004 [dodatek: Rachunkowość w jednostkach kultury, str. 2]
Data publikacji: 29.01.2004
Mienie komunalne a majątek instytucji kultury
Samorządowe instytucje kultury to szczególny rodzaj osób prawnych, dysponujących majątkiem samorządowym, określanym w regulacjach prawnych jako tzw. mienie komunalne. W praktyce bardzo istotne jest to, jakie są relacje między mieniem komunalnym w ogólności a majątkiem poszczególnych samorządowych instytucji kultury, po drugie zaś - jakie występują na styku tych dwóch mas majątkowych specyficzne rozwiązania prawne i finansowe, właściwe tylko dla zakresu prowadzenia działalności kulturalnej. Na szczególną uwagę w tym kontekście zasługuje niewątpliwie kwestia likwidacji instytucji kultury, mająca, podobnie jak likwidacja innych jednostek organizacyjnych, wybitnie majątkowy charakter.
Co wchodzi w skład mienia komunalnego?
Definicję mienia komunalnego zawiera art. 43 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (j.t. Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.). Zgodnie z nim mieniem komunalnym jest własność i inne prawa majątkowe, należące do poszczególnych gmin i ich związków oraz mienie innych osób prawnych, w tym przedsiębiorstw.
Przedmiotowy kontekst mienia komunalnego
Definicja mienia komunalnego budzi skojarzenia z definicją mienia w ogólności, które posiada wybitnie cywilnoprawny rodowód. Według art. 44 k.c. mieniem jest bowiem własność i inne prawa majątkowe. Zbieżność między tymi dwoma definicjami jest bardzo duża, w zasadzie pokrywają się one ze sobą - biorąc pod uwagę uwzględnione w ich ramach rodzaje składników mienia. Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego nie ma powodów, aby sposób interpretacji mienia w każdym z tych znaczeń - stricte cywilnoprawnym i uwzględniającym specyfikę mienia komunalnego, różnił się co do zasady (wyrok NSA z 18 czerwca 1997 r., sygn. akt I SA/Łd 535/96, opubl. w ONSA 1998 r., nr 2, poz. 62).
(np. od tego, czy są to inne niż własność prawa bezwzględne, choćby ograniczone prawa rzeczowe, np. użytkowanie, czy też prawa o charakterze względnym, wynikające głównie z zawarcia określonych umów, np. prawo dzierżawy) oraz przedmiotu (przedmiotem praw majątkowych mogą być zarówno przedmioty materialne, czyli rzeczy, jak to jest np. w przypadku najmu, jak i dobra niematerialne, choćby w zakresie praw własności intelektualnej, czego przykładem są utwory objęte ochroną z tytułu majątkowych praw autorskich).
