Warunki zastosowania instytucji zamówień uzupełniających
Zamówienie uzupełniające jest jednym z dwóch rodzajów zamówień możliwych do udzielenia w trybie z wolnej ręki. Ponieważ co do zasady jest to tryb ograniczający konkurencję - możliwość jego zastosowania jest uzależniona od spełnienia szeregu wymogów określonych przez ustawodawcę. W praktyce wątpliwości wywołuje ponadto kwestia obliczania wartości takich zamówień oraz czas ich realizacji.
Zamówienie z wolnej ręki jest jedynym spośród trybów udzielania zamówień publicznych, który nie odpowiada przetargowemu lub aukcyjnemu sposobowi zawarcia umowy. Od innych trybów różni się tym, że zakłada uczestnictwo tylko jednego wykonawcy.
W trybie zamówienia z wolnej ręki, do zawarcia umowy nie dochodzi w drodze złożenia i przyjęcia oferty, lecz wówczas, gdy strony prowadzące negocjacje dojdą do porozumienia co do wszystkich jej postanowień, które były przedmiotem negocjacji - z uwzględnieniem konieczności zachowania pisemnej formy umowy w sprawie zamówienia publicznego (art. 139 ust. 2 ustawy z 29 stycznia 1994 r. - Prawo zamówień publicznych; dalej: upzp).
Tryb zamówienia z wolnej ręki uznawany jest za najbardziej ograniczający konkurencję. Może być stosowany jedynie w przypadkach wskazanych przez ustawodawcę. Orzecznictwo sądowe wskazuje na konieczność ścisłej wykładni przesłanek zastosowania zamówienia z wolnej ręki - odrzucając możliwość wykładni rozszerzającej.
