Zakres obowiązywania ustawy o nabywaniu przez użytkowników wieczystych prawa własności nieruchomości

Fragmenty opinii prawnej prof. Michała Kuleszy

Zakres obowiązywania ustawy o nabywaniu przez użytkowników wieczystych prawa własności nieruchomości

Celem niniejszej opinii prawnej jest udzielenie odpowiedzi na pytanie, jaki jest zakres stosowania przepisów ustawy z 26 lipca 2001 r. o nabywaniu przez użytkowników wieczystych prawa własności nieruchomości (Dz.U. nr 113, poz. 1209).

Na powyższe pytanie udzielam następującej odpowiedzi:

1. Ustawa dotyczy wyłącznie osób fizycznych (lub ich następców prawnych), które nie skorzystały z uwłaszczenia majątkiem określonym w art. 56a ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych oraz w okresie od 26 maja 1990 r. co najmniej do 24 października 2001 r. legitymowały się prawem użytkowania lub współużytkowania wieczystego nieruchomości (gruntowej):

– należącej do Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego,

– położonej na obszarach Ziem Odzyskanych lub byłego Wolnego Miasta Gdańska,

– nadanej jako gospodarstwo rolne w trybie osadnictwa rolnego na Ziemiach Odzyskanych,

– obecnie będącej albo nieruchomością rolną, albo nieruchomością zabudowaną na cele mieszkaniowe.

2. W moim przekonaniu, ustawa obejmuje realnie swoim zakresem nieznaczną liczbę nieruchomości. Uważam ją za zbędną, zwłaszcza w sytuacji, kiedy istnieją inne przepisy prawa regulujące bardziej kompleksowo przekształcenie użytkowania wieczystego w prawo własności.

Uzasadnienie

1. [Uwagi wstępne] Ustawa z 26 lipca 2001 r. o nabywaniu przez użytkowników wieczystych prawa własności nieruchomości (Dz.U. nr 113, poz. 1209, zwana dalej „ustawą”) dotyczy nieodpłatnego przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności.

Użytkowanie wieczyste jest prawem rzeczowym zbywalnym ustanawianym tylko i wyłącznie na nieruchomościach gruntowych. Na wstępie rozważań należy więc jednoznacznie i wyraźnie zaznaczyć, że ustawa dotyczy tylko i wyłącznie nieruchomości gruntowych (gruntów) będących własnością Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego. Ustawa nie dotyczy zatem innego rodzaju nieruchomości (budynków czy lokali). (...) Takie negatywne określenie zakresu przedmiotowego ustawy nie budzi żadnych wątpliwości, jednak bardziej precyzyjne ustalenia zakresu zastosowania ustawy, ze względu na dalsze zawężenia tego zakresu, wprowadzone przez ustawodawcę, nie jest łatwe i wymaga szerszych rozważań.