Jak rozumieć przesłankę rażącego naruszenia prawa?

Rażące naruszenie prawa stanowi jedno z trudniejszych w interpretacji określeń, jakimi posługuje się ustawodawca w Kodeksie postępowania administracyjnego. Tymczasem jest to zwrot bardzo ważny z praktycznego punktu widzenia, gdyż od zastosowania przesłanki rażącego naruszenia prawa zależy byt wielu decyzji administracyjnych, które mogą zostać na jej podstawie unieważnione (por. art. 156 par. 1 pkt 2 Kodeksu postępowania administracyjnego).

Co prawda, kwestia rażącego naruszenia prawa odgrywa istotną rolę także w stosunku do innych instytucji procedury administracyjnej (por. np. art. 139 k.p.a. w związku z ograniczeniem orzekania na niekorzyść odwołującej się strony - tzw. zakaz ), jednak niewątpliwie zagadnienie nieważności decyzji jest dla korzystania z przesłanki rażącego naruszenia prawa sferą podstawową. Ze względu na to, iż ustawodawca terminu „rażące naruszenie prawa” w tekście k.p.a. wyraźnie nie doprecyzowywuje, dla zrozumienia tego pojęcia zasadne jest posłużenie się zabiegami pomocniczymi, do których należą wykładnia gramatyczna związana z literalnym brzmieniem zwrotów ustawowych oraz wykładnia systemowa, opierająca się na wzajemnym powiązaniu poszczególnych norm prawnych, które rozpatrywać należy w szerszym, całościowym oświetleniu branego pod uwagę uregulowania. Wreszcie konieczne okazuje się tutaj sięgnięcie po odpowiednie orzeczenia NSA, tym bardziej iż w zakresie interpretacji „rażącego naruszenia prawa” wydanych ich zostało bardzo wiele.