Ugoda w postępowaniu administracyjnym

Zgodnie z art. 114 ustawy z 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (dalej: k.p.a.), w sprawie, w której toczy się postępowanie przed organem administracji publicznej, strony mogą zawrzeć ugodę. Możliwe jest to w sytuacji, gdy przemawia za tym charakter sprawy, ugoda przyczyni się do uproszczenia lub przyspieszenia postępowania, oraz jeżeli nie sprzeciwia się temu przepis prawa. W danej sprawie za zawarciem ugody przemawiają więc takie okoliczności, jak: sporny charakter sprawy (nie można zawrzeć ugody np. w sprawie kary administracyjnej lub zezwolenia) oraz zgodność ugody z przepisami prawa. Na temat ugody administracyjnej kilkukrotnie wypowiedziano się w orzecznictwie. W wyroku z 7 lipca 2011 r. NSA (sygn. akt I OSK 1277/10) wskazał, że nie jest dopuszczalne zawarcie ugody poza postępowaniem administracyjnym prowadzonym w danej sprawie, gdyż postępowanie to jest zorganizowanym ciągiem czynności procesowo-prawnych i materialnoprawnych, ale prowadzonych w wyznaczonych przepisami prawa granicach. W związku z tym jedynie w kontekście takiego postępowania można mówić o skutecznej z punktu widzenia administracyjnego ugodzie. Natomiast WSA w Warszawie w wyroku z 10 września 2008 r. (sygn. akt VII SA/Wa 849/08) stwierdził, że ugodą administracyjną nie może zostać objęta sfera znajdująca się poza zakresem właściwości organów administracji publicznej, jak chociażby sprawy wieczystoksięgowe czy inne sprawy o charakterze cywilnym. Większość tych spraw może być natomiast przedmiotem ugody przed sądami cywilnymi. Należy też podkreślić, że ugody nie może zawierać uczestnicząca w postępowaniu na prawach strony organizacja społeczna.