Najem w firmie – skutki w VAT dla najemcy i wynajmującego

Jedną z częściej zawieranych przez przedsiębiorców umów jest umowa najmu. Podatnikiem VAT może zostać nie tylko przedsiębiorca zarejestrowany w CEIDG, ale także osoba prywatna, jeśli wynajmuje nieruchomości, samochody czy inne rzeczy w sposób ciągły i zarobkowy. Skutki takiej umowy dotykają zarówno najemcę, jak i wynajmującego. W publikacji omawiamy kompleksowo skutki w VAT tych umów zawieranych „prywatnie” oraz w ramach działalności.

Umowa najmu jest umową nazwaną prawa cywilnego, która została zdefiniowana w art. 659 § 1 Kodeksu cywilnego.

DEFINICJA

Przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz.

Umowy najmu nie należy mylić z umowami użyczenia i dzierżawy. Od umowy użyczenia umowę najmu różni jej odpłatność.

DEFINICJA

Przez umowę użyczenia użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nieoznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy (art. 710 Kodeksu cywilnego).

Zatem umowa „nieodpłatnego najmu” to z punktu widzenia przepisów Kodeksu cywilnego w istocie umowa użyczenia. Natomiast w porównaniu z umową dzierżawy umowa najmu nie pozwala na pobieranie pożytków z oddanej w używanie rzeczy (art. 693 § 1 Kodeksu cywilnego).

1. Kiedy wynajmujący jest podatnikiem VAT z tytułu umowy najmu

Podatnikami VAT są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności (art. 15 ust. 1 ustawy o VAT). Jednocześnie przepisy ustawy o VAT na własny użytek definiują pojęcie działalności gospodarczej. Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.