Rozrachunki i rozliczenia pieniężne w sektorze finansów publicznych w praktyce

Jednostki sektora finansów publicznych są powołane do realizacji szczególnych zadań - zadań publicznych. Świadczone są one przez te jednostki nieodpłatnie (jednostki budżetowe) lub też odpłatnie (zakłady budżetowe i gospodarstwa pomocnicze jednostek budżetowych). Wszystkie te jednostki mają jedną wspólną cechę: podstawą ich gospodarki finansowej jest plan finansowy opracowany na dany rok budżetowy. Wszystkie też finansowane są w takiej czy innej formie ze środków publicznych, tak więc ewidencja środków pieniężnych oraz rozrachunków, która obejmuje również ewidencję otrzymywanych dotacji i rozliczenia z budżetem państwa lub budżetem jednostki samorządu terytorialnego, nabiera szczególnego znaczenia.

Szczegółowemu nadzorowi poddane są także osiągane przez jednostkę dochody oraz dokonywane wydatki. To też ma niemały wpływ na kształt ewidencji rozrachunków i środków pieniężnych w tych jednostkach.

Trudno również wyobrazić sobie funkcjonowanie jednostki sektora finansów publicznych bez kasy. Mimo że obrót bezgotówkowy jest na pewno wygodniejszy, nie da się wyeliminować transakcji gotówkowych. Dlatego też jednostka musi posiadać odpowiednio zorganizowaną i zabezpieczoną kasę. Na jej funkcjonowanie również ma wpływ szereg szczególnych zasad obowiązujących jednostki sektora finansów publicznych.

Trzeba też pamiętać, że jednostki budżetowe, zakłady budżetowe i gospodarstwa pomocnicze gospodarują środkami publicznymi. Środki pieniężne znajdujące się w tych jednostkach są pieniędzmi publicznymi. Również zobowiązania i należności są bardziej lub mniej bezpośrednio należnościami i zobowiązaniami budżetu państwa lub budżetu samorządu terytorialnego. Dlatego też szczególnie ważny jest nadzór nad rozrachunkami i ich właściwa ewidencja, po to, aby zapewnić jak najlepszą ściągalność należności i terminowo regulować zobowiązania, tak aby nie narażać budżetu państwa czy budżetu jednostki samorządu terytorialnego na niecelowe wydatki w postaci odsetek i kar.