Umowy dotyczące gospodarowania majątkiem przez jednostkę

Podstawą funkcjonowania każdej jednostki sektora finansów publicznych jest majątek, którego poszczególne składniki pozostają w jej dyspozycji, co z kolei stanowi niezbędny warunek realizacji celów jednostki i jej zadań statutowych. Jednym z elementów majątku, którym dysponują jednostki, są środki trwałe, czyli m.in.: grunty, prawo użytkowania wieczystego gruntu, budowle i budynki, maszyny, urządzenia, środki transportu oraz inwentarz żywy (ich definicję zawiera uor).

Prowadzenie działalności przez jednostki sektora finansów publicznych - niezależnie od ich formy organizacyjno-prawnej czy własności - skutkuje zazwyczaj zmianami w ilości lub/i wartości składników ich majątku, w tym środków trwałych.

Powszechnie obowiązującą zasadą jest, że jednostka sektora finansów publicznych ma obowiązek gospodarowania majątkiem pozostającym w jej dyspozycji w sposób racjonalny i oszczędny oraz utrzymywania mienia w stanie niepogorszonym, z uwzględnieniem normalnego zużycia. Na bieżąco powinna również analizować stan majątku ruchomego, oceniać jego właściwości techniczne oraz dalszą przydatność do użytkowania.

W przypadku stwierdzenia, że składniki majątku nie nadają się do dalszego użytku ze względu na zły stan techniczny, wady, uszkodzenia lub technologiczną przestarzałość, kierownik jednostki powołuje komisję do oceny przydatności tych składników (§ 4 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z 21 maja 2010 r. w sprawie sposobu i trybu gospodarowania składnikami rzeczowymi majątku ruchomego, w który wyposażone są jednostki budżetowe). Powołana komisja przedstawia propozycje dotyczące dalszego użytkowania składników majątku albo zakwalifikowania ich do kategorii majątku zużytego lub zbędnego. Następnie, po zakwalifikowaniu składników majątku do kategorii majątku zbędnego lub zużytego, jednostki mają do wyboru kilka sposobów postępowania. Mogą poszczególne składniki majątku ruchomego: sprzedać, oddać w najem lub dzierżawę lub przekazać w formie darowizny, z zastrzeżeniem, że majątek o znacznej wartości może być przedmiotem darowizny, jeśli jego sprzedaż nie dojdzie do skutku. Sprzedaż majątku ruchomego o znacznej wartości, zgodnie z ww. rozporządzeniem, następuje w trybie przetargu publicznego bądź publicznego zaproszenia do rokowań. Zbędne lub zużyte składniki majątku, jeżeli nie zostały zagospodarowane w żaden z ww. sposobów, mogą zostać zlikwidowane, a likwidacji dokonuje się w trybie sprzedaży na surowce wtórne lub poprzez zniszczenie (np. w drodze przekazania do utylizacji), jeżeli sprzedaż na surowce wtórne nie dojdzie do skutku lub jest bezzasadna. Ostateczną decyzję o sposobie zagospodarowania poszczególnych składników majątku podejmuje kierownik jednostki.