Wyrok NSA z dnia 1 września 2005 r., sygn. FSK 2236/04

Bezprawność działania spółki polegająca na niewypłaceniu wspólnikom czystego zysku, a więc sprzeczna z postanowieniami art. 191 par. 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 27 czerwca 1934 r. - Kodeks handlowy /Dz.U. nr 57 poz. 502 ze zm./, wyłącza konieczność wykazywania "otrzymania" nieodpłatnego świadczenia w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych /Dz.U. 1993 nr 106 poz. 482 ze zm./.

Poczynając od 1 stycznia 2001 r. w związku z wejściem w życie ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych /Dz.U. nr 94 poz. 1037 ze zm./ prawo wspólników do dywidendy powstaje dopiero po podjęciu uchwały zgromadzenia wspólników o przeznaczeniu zysku do podziału co oznacza, że do czasu podjęcia uchwały zysk może być w spółce legalnie zatrzymany nawet wówczas, gdy umowa spółki nie zawiera upoważnienia do podjęcia uchwały o jego zatrzymaniu /art. 191-193 Ksh/.

Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu w dniu 1 września 2005 r. na rozprawie w Wydziale II Izby Finansowej skargi kasacyjnej "P." Sp. z o.o. z siedzibą w N. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 30 kwietnia 2004 r., I SA/Kr 2670/01 w sprawie ze skargi "P." Sp. z o.o. z siedzibą w N. na decyzję Izby Skarbowej w K. z dnia 31 października 2001 r. (...) w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych za 1996 r. - oddala skargę kasacyjną; (...).

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 30 kwietnia 2004 r. I SA/Kr 2670/01 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie oddalił skargę "P." Sp. z o.o. z siedzibą w N. na decyzję Izby Skarbowej w K. w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych za 1996 r. Z ustaleń faktycznych Sądu wynika, że Izba Skarbowa w K. decyzją z dnia 31 października 2001 r. uchyliła w całości zaskarżoną decyzję organu pierwszej instancji i określiła spółce wysokość zobowiązania podatkowego w podatku dochodowym od osób prawnych za rok 1996 r., wysokość zaległości podatkowej oraz odsetek za zwłokę od tych zaległości. Bezsporne w sprawie było, że wspólnicy przedmiotowej spółki uchwałą nr 1/96 z dnia 25 lipca 1996 roku zatwierdzili jej bilans za 1995 rok, natomiast nie podjęto uchwały o podziale zysku netto. Według organów zgodnie z art. 191 par. 1 Kodeksu handlowego podzielenie zysku winno nastąpić po zatwierdzeniu bilansu, tymczasem nastąpiło to dopiero w 1999 roku. Zatem spółka faktycznie i bezpodstawnie dysponowała kwotą wypracowanego zysku i to wbrew par. 11 umowy spółki z dnia 20.10.1993 r. i przepisowi art. 191 par. 1 Kh.

Izba Skarbowa podkreśliła, że art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych zawiera otwarty katalog przychodów, które kreują dochód stanowiący podstawę opodatkowania tym podatkiem, o czym świadczy użyte w treści tego przepisu formułowanie " w szczególności". Oznacza to, że ustawodawca dopuszcza szerokie rozumienie pojęć zawartych w tym przepisie. Bezsporny fakt nieodpłatnego używania kapitału wspólników spółki bez stosownego unormowania w umowie spółki stanowi korzyść i to, niezależnie od sposobu jego wykorzystania. Wobec unormowań umowy spółki, które obowiązywały w 1996 roku, przekazanie wypracowanego zysku na kapitał zapasowy mogło nastąpić dopiero po zmianie jej umowy tj. po 30.09.1999 r.