Wyrok SN z dnia 16 sierpnia 2005 r. sygn. I PK 12/05

1. Sprawa o zwrot zakładowemu funduszowi świadczeń socjalnych środków wydatkowanych niezgodnie z przepisami ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (jednolity tekst: Dz.U. z 1996 r. Nr 70, poz. 335 ze zm.) jest sprawą z zakresu prawa pracy. Legitymowanym biernie w takiej sprawie jest pracodawca (art. 3 k.p.), który ma zdolność sądową i procesową, choćby nie posiadał osobowości prawnej (art. 460 § 1 k.p.c.). Czynnie legitymowana do wystąpienia z takim roszczeniem może być międzyzakładowa organizacja związkowa obejmująca swoim działaniem pozwanego pracodawcę.

2. Wydatkowanie środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych z zastosowaniem kryterium stażu pracy, bez uwzględnienia kryterium socjalnego i sprzecznie z zakładowym regulaminem świadczeń socjalnych, jest niezgodne z ustawą w rozumieniu art. 8 ust. 3 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych.

Przewodniczący SSN Zbigniew Hajn

Sędziowie SN: Józef Iwulski (sprawozdawca), Maria Tyszel

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 sierpnia 2005 r. sprawy z powództwa Międzyzakładowej Komisji Pracowników Oświaty i Wychowania NSZZ „Solidarność" w B. przeciwko Szkole Policealnej Pracowników Medycznych i Społecznych w B. o zapłatę, na skutek kasacji strony pozwanej od wyroku Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 19 października 2004 r. [...]

oddalił kasację.

Uzasadnienie

Międzyzakładowa Komisja Pracowników Oświaty i Wychowania NSZZ "Solidarność" w B. domagała się od pozwanego Medycznego Studium Zawodowego [...] w B. zwrotu na rzecz Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych środków finansowych wydatkowanych niezgodnie z przepisami ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych w kwocie 31.920 zł. W toku procesu rozszerzyła powództwo o kwotę 7.679 zł.

Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Białymstoku wyrokiem z dnia 29 kwietnia 2004 r. [...] nakazał pozwanemu wpłacić na rzecz Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych Medycznego Studium Zawodowego [...] w B. kwotę 31.920 zł z ustawowymi odsetkami. W zakresie odnoszącym się do kwoty 7.679 zł Sąd umorzył postępowanie. Sąd Okręgowy ustalił, że postanowieniem Komisji Socjalnej Medycznego Studium Zawodowego [...] w B. z dnia 20 listopada 2003 r. przyznane zostały części pracownikom Studium środki finansowe na „upominki świąteczne", wysokość których uzależniona została od dochodów pracownika. Pominięto przy tym uprawnionych do świadczeń emerytów i rencistów, byłych pracowników szkoły. Sąd Okręgowy nie podzielił stanowiska pozwanego, według którego przyznanie tych świadczeń miało podstawę prawną, gdyż może być uznane za „finansowanie imprez okolicznościowych" oraz że strona powodowa nie jest legitymowana czynnie. Sąd uznał, że niezgodne z prawem było rozdysponowanie środków pieniężnych na upominki świąteczne, które nie są świadczeniami socjalnymi w rozumieniu ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (jednolity tekst: Dz.U. z 1996 r. Nr 70, poz. 335 ze zm.) oraz obowiązującego u pozwanego regulaminu gospodarowania zakładowym funduszem świadczeń socjalnych i mieszkaniowych. Sąd Okręgowy przyjął również, że Międzyzakładowa Komisja Pracowników Oświaty i Wychowania NSZZ "Solidarność" w B. posiada legitymację czynną do wystąpienia o zwrot środków wydatkowanych niezgodnie z przepisami ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. U pozwanego funkcjonowało bowiem koło zrzeszające członków NSZZ "Solidarność".