Wyrok SN z dnia 13 października 2006 r., sygn. III CSK 58/06

Jeżeli skargą pauliańską zaskarżona została umowa sprzedaży nieruchomości, dla zachowania należytej staranności osoby trzeciej w rozumieniu art. 527 § 1 in fine k.c. wystarczy zapoznanie się tej osoby z treścią wpisów do księgi wieczystej prowadzonej dla sprzedanej nieruchomości, a nie aktami tej lub innej księgi wieczystej. Nie ma przy tym znaczenia zawodowy charakter działalności osoby trzeciej (nabywcy nieruchomości).

 

Sędzia SN Barbara Myszka (przewodniczący)

Sędzia SN Mirosław Bączyk (sprawozdawca)

Sędzia SN Irena Gromska-Szuster

Sąd Najwyższy w sprawie z powództwa Janiny S. przeciwko "E.F.L." S.A. w W., Oddział w K. o uznanie umowy za bezskuteczną, po rozpoznaniu w Izbie Cywilnej na posiedzeniu niejawnym w dniu 13 października 2006 r. skargi kasacyjnej strony pozwanej od wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 22 czerwca 2005 r.

uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Sądowi Apelacyjnemu w Krakowie do ponownego rozpoznania oraz do rozstrzygnięcia o kosztach postępowania kasacyjnego.

 

Uzasadnienie

Sąd Okręgowy uznał za bezskuteczną wobec powódki Janiny S. umowę o przeniesienie własności lokalu użytkowego, zawartą w dniu 8 maja 2001 r. pomiędzy spółką "V." (dłużnikiem powódki) i pozwanym - "E.F.L." S.A. w W., ustalając, że powódka sprzedała spółce "V." lokale znajdujące się w budynku położonym na działce nr (...) w K. przy ul. K. nr 26, objętej księgą wieczystą nr (...)96. W związku z niezpałaceniem ceny sprzedaży powódka wystąpiła z pozwem

o wydanie lokali). W sprawie tej doszło do zabezpieczenia roszczenia powódki przez wpis ostrzeżenia w księdze wieczystej prowadzonej dla nieruchomości. W dniu 15 marca 2001 r. powódka i "V.", spółka z o.o. - także przy udziale innych osób - zawarły umowę, która miała na celu eliminację istniejącego sporu.

W umowie tej stwierdzono, że spółka "V." jest dłużnikiem powódki Janiny S. z tytułu ceny sprzedaży i zobowiązała się zapłacić powódce kwotę równoważną 138 000 dolarów amerykańskich. Dla zabezpieczenia tej wierzytelności spółka "V." ustanowiła kilka hipotek na wyszczególnionych lokalach mieszkalnych. W umowie zawarto wniosek o wykreślenie w działach III ksiąg wieczystych ostrzeżenia o toczącym się postępowaniu. Pozwany "E.F.L." był zainteresowany nabyciem od spółki "V." lokalu użytkowego nr II i przeprowadził szczegółową wizję lokalną dotyczącą działalności tej spółki. W protokole wizji znalazła się informacja, że potrzeby kapitałowe spółki skłoniły ją do współpracy w "E.F.L.". W dniu 7 maja 2001 r. pozwana zawarła ze spółką "V." umowę leasingu operacyjnego obejmującego lokal nr II, usytuowany w budynku przy ul. K. nr 26, objęty księgą wieczystą nr (...)96. Umowa ta została zawarta pod warunkiem, że do skutku dojdzie najpierw umowa sprzedaży tego lokalu.

W związku z tym, że Sąd Apelacyjny nie rozważył wystąpienia przesłanki pokrzywdzenia powódki właśnie w prezentowanym aspekcie, należało uznać, że doszło w tym zakresie do naruszenia art. 527 § 3 k.c. z racji jego przedwczesnego zastosowania. Naruszenie tego przepisu, a także naruszenie art. 355 § 2 i art. 527 § 1 k.c., powołuje konieczność uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi drugiej instancji (art. 398 § 1 k.p.c.).