Postanowienie w sprawie interpretacji prawa podatkowego z dnia 31.05.2005, sygn. ZDC/415/29/LUG/05, Urząd Skarbowy Poznań-Nowe Miasto, sygn. ZDC/415/29/LUG/05

Czy powstanie obowiązek podatkowy w momencie sprzedaży udziałów w sp. z o.o. powstałej w wyniku przekształcenia spółki jawnej?

Z przytoczonego przez podatnika stanu faktycznego wynika, że z dniem 31 grudnia 2002r. (dzień przekształcenia) nastąpiło przekształcenie spółki jawnej w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. Wartość bilansowa majątku spółki przekształcanej przyjęta do planu przekształcenia i zatwierdzona badaniem biegłego rewidenta wyniosła 4.xxx.xxx,xx zł. Tą wartością zostały pokryte udziały wspólników (tożsamych co w spółce przekształcanej) w spółce przekształconej i przez nich objęte.

Pytanie podatnika sprowadza się do kwestii, "czy w momencie sprzedaży wszystkich udziałów w sp. z o.o. powstanie obowiązek podatkowy, a jeżeli tak to od jakiej ilości sprzedanych udziałów i ile by wynosił. W przypadku natomiast istnienia takiego obowiązku, to kiedy on wygasa.

Podatnik stoi na stanowisku, że w momencie sprzedaży udziałów w sp. z o.o. po cenie nominalnej nie powstanie dochód podlegający opodatkowaniu.

Omawiając instytucję przekształcenia spółek nie sposób nie podjąć tematu charakteru prawnego tej instytucji. W literaturze przedmiotu ukształtowały się dwa zasadnicze poglądy na ten temat - teoria kontynuacji (czy też tożsamości podmiotu) oraz teoria sukcesji generalnej. Obecnie większość autorów opowiada się za koncepcją tożsamości. Podkreślić należy, że w przypadku przekształceń spółek, ustawodawca odmiennie niż w art. 494 k.s.h. (ustawa z dnia 15 września 2000r. Kodeks spółek handlowych Dz.U. Nr 94, poz. 1037 ze zm.) w odniesieniu do łączenia spółek i w art. 531 k.s.h. w odniesieniu do podziału spółki, nie ustanowił sukcesji generalnej. Powołane przepisy mówią o "wstąpieniu" z dniem połączenia we wszystkie prawa i obowiązki, o "przejściu" z dniem połączenia zezwoleń, koncesji oraz ulg. Natomiast w art. 553 regulujący tę kwestię w procesie przekształcenia wspomina jedynie o "przysługiwaniu" praw i obowiązków, "pozostawaniu podmiotem" zezwoleń, koncesji albo ulg. Nie można tutaj mówić o przeoczeniu ustawodawcy, ale raczej o celowym, odmiennym unormowaniu tej materii. O ile więc łączenie spółek i ich podziały stanowią przykłady sukcesji generalnej, o tyle przekształcenie takim przykładem nie jest. Użycie zwrotów "przysługują" i "pozostaje podmiotem" wskazuje na to, że mamy do czynienia z jednym i tym samym podmiotem prawa, który zmienił jedynie formę organizacyjno-prawną. Potwierdza to brzmienie art. 552 k.s.h. - "spółka przekształcana staje się spółką przekształconą z chwilą wpisu spółki przekształconej do rejestru". Nie przeczy temu też charakter prawny wpisu spółki do rejestru. Co prawda ustawodawca wskazuje, że wpis do właściwego rejestru skutkuje uzyskaniem osobowości prawnej przez jednostkę organizacyjną (art. 37 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny Dz.U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), ale zaznacza, że przepisy szczególne mogą stanowić inaczej. Instytucja przekształcenia spółki i następujący w jej toku wpis spółki przekształconej do rejestru, są przykładem takiego szczególnego odmiennego unormowania. Wpis spółki do rejestru w tym przypadku może skutkować uzyskaniem przez nią osobowości prawnej (w przypadku przekształcenia spółki osobowej w spółkę kapitałową), ale wcale nie musi. Spółka kapitałowa przekształcana w inną spółkę kapitałową nie uzyskuje w wyniku wpisu przekształcenia do rejestru osobowości prawnej. Ona już tę osobowość posiadała od momentu wpisania jej do rejestru, co nastąpiło w trakcie procedury jej zakładania.