Wyrok WSA w Warszawie z dnia 13 stycznia 2005 r., sygn. IV SA 3643/03

Postanowieniem z dnia 18 sierpnia 2003 r. Minister Kultury po rozpatrzeniu zażalenia Franciszka T. na postanowienie Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Ł. z dnia 19 marca 2003 r., którym uzgodniono projekt decyzji odmawiającej ustalenia warunków zabudowy i zagospodarowania terenu dla inwestycji polegającej na budowie stacji tankowania paliw płynnych wraz z budynkiem obsługi i zapleczem gastronomiczno-handlowym na działkach o nr ewid. 243/1, 338/3 i 338/6 położonych przy ulicy K. w P.-T. - działając na podstawie art. 8 ust. 1 pkt 1 i ust. 6 ustawy z dnia 15 lutego 1962 r. o ochronie dóbr kultury /Dz.U. 1999 nr 98 poz. 1150 ze zm./, art. 40 ust. 4 pkt 4 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym /Dz.U. 1999 nr 15 poz. 139 ze zm./ i art. 106 par. 1 Kpa oraz art. 138 par. 1 pkt 1 Kpa w związku z art. 144 Kpa- utrzymał w mocy zaskarżone postanowienie.

W uzasadnieniu swego stanowiska organ naczelny podniósł, że przedmiotowa inwestycja planowana jest w strefie B i E ochrony konserwatorskiej, określonej w Miejscowym Planie Ogólnym Zagospodarowania Przestrzennego Miasta P.-T., zatwierdzonego Uchwałą Miejskiej Rady Narodowej w P.-T. nr XXV/140/88 z dnia 25 maja 1988 r.

Wskazano, że planowana inwestycja jest sprzeczna z zapisem planu ponieważ w strefie B ochronie podlega zabytkowa zabudowa, układ komunikacyjny oraz zespoły komponowanej zieleni natomiast w strefa E obejmuje obszary stanowiące zabezpieczenie właściwego eksponowania zespołów i obiektów zabytkowych.

Planowana inwestycja narusza zasady ochrony zabytków ponieważ będzie ona naruszać charakter zabudowy ul. K., gdzie w ogrodach zlokalizowane są wolnostojące domy mieszkalne.

Na powyższe postanowienie skargę do Naczelnego Sądu Administracyjnego wniósł Franciszek T., który wskazał, że planowana inwestycja nie będzie negatywnie oddziaływać na otoczenie.

Skarżący podniósł, że organ nie wziął pod uwagę jego słusznego interesu ponieważ gdy nabywał nieruchomość nie stawiano mu żadnych warunków, które wskazywałyby, że nie będzie mógł zrealizować planowanej inwestycji.

W odpowiedzi na skargę Minister Kultury wniósł o jej oddalenie podtrzymując argumentację z zaskarżonego postanowienia.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga jest uzasadniona, chociaż z innych przyczyn niż w niej podniesiono.

Ustalenie warunków zabudowy i zagospodarowania terenu następuje w oparciu o miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego i po uzgodnieniu z organami administracji specjalnych wymienionymi w art. 40 ust. 4 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym.

Jednym z organów tam wymienionych jest wojewódzki konserwator zabytków, którego zgoda jest wymagana w odniesieniu do obszarów objętych ochroną konserwatorską. Ponadto kompetencje organów ochrony zabytków w zakresie działalności inwestycyjnej zostały określone w przepisach ustawy z dnia 15 lutego 1962 r. o ochronie dóbr kultury.

Orzekające w niniejszej sprawie organy obu instancji w swych postanowieniach powołały się na ustalenia miejscowego planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego Miasta P.-T., zatwierdzonego Uchwałą Miejskiej Rady Narodowej w P.-T. nr XXV/140/88 z dnia 25 maja 1988r. Zgodnie natomiast z art. 67 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym /t.j. Dz.U. 1999 nr 15 poz. 139 ze zm./ - w brzmieniu obowiązującym w dniu wydania zaskarżonego postanowienia organu naczelnego - miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego, obowiązujące w dniu wejścia w życie ustawy, utraciły moc po upływie 8 lat od dnia jej wejścia w życie tj. od dnia 1 stycznia 1995r.

Ustęp 1a art. 67 ww. ustawy stanowił jednak, że jeżeli w terminie, o którym mowa w ust. 1, rada gminy uchwali studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy i przystąpi do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego albo jego zmiany, plan zachowuje ważność, w granicach objętych uchwałą, do czasu uchwalenia nowego planu, jednak nie dłużej niż przez 9 lat od dnia wejścia w życie ustawy.

W przekazanych Sądowi aktach sprawy brak było informacji na temat, czy Rada Miejska w P.-T. uchwaliła studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy i przystąpiła do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego albo jego zmiany w terminie określonym w art. 67 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym gdyż tylko w takim wypadku, plan zachowałby ważność, w granicach objętych uchwałą, do czasu uchwalenia nowego planu, jednak nie dłużej niż przez 9 lat od dnia wejścia w życie ustawy tj. do końca 2003 r.

W piśmie z dnia 19 lipca 2004r. Minister Kultury odpowiadając na zapytanie Sądu podał, że Rada Miasta P.-T. uchwałą z dnia 24 listopada 1999 r. (...) zatwierdziła "Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta P.-T." zaś uchwałą z dnia 15 października 2003r. nr XI/166/03 Rada Miasta P.-T. przystąpiła do zmian studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta P.-T..

Podjęcie tej uchwały nie oznacza jednak, że Rada Miasta P.-T. przystąpiła do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego albo jego zmiany w terminie określonym w art. 67 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym a tylko w takim wypadku, plan zachowałby ważność, w granicach objętych uchwałą, do czasu uchwalenia nowego planu, jednak nie dłużej niż przez 9 lat od dnia wejścia w życie ustawy tj. do końca 2003 r.

W tej sytuacji należy stwierdzić, że orzekające w sprawie organy obu instancji nie ustaliły, czy miejscowy planu ogólny zagospodarowania przestrzennego Miasta P.-T., zatwierdzonego Uchwałą Miejskiej Rady Narodowej w P.-T. nr XXV/140/88 z dnia 25 maja 1988 r. był prawem obowiązującym w dacie kiedy wydawane były ich postanowienia.

Zaskarżona decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego w O. z dnia 16 stycznia 2003 r. wydana została zatem w innym stanie prawnym niż decyzja organu I instancji, co wynika z faktu, iż w dniu 16 stycznia 2003 r. nie obowiązywał już plan ogólny zagospodarowania przestrzennego gminy A., zatwierdzony uchwałą nr XXII/83/83 w dniu 27.04.1983 r.

Organ odwoławczy jako organ o charakterze reformacyjnym miał obowiązek uwzględnić zmiany stanu prawnego, które nastąpiły po wydaniu decyzji przez organ I instancji. Z przepisu art. 138 Kpa wynika, że organ odwoławczy obowiązany jest ponownie rozstrzygnąć sprawę. Organ odwoławczy nie może ograniczyć się tylko do kontroli decyzji organu I instancji, lecz obowiązany jest uwzględniać szczególnie takie okoliczności jak zmiany stanu prawnego, co właśnie miało miejsce w niniejszej sprawie. Jeśli decyzja organu II instancji zostaje wydana w czasie, gdy zmienił się stan prawny w stosunku do stanu prawnego jaki istniał w chwili wydania decyzji organu I instancji, to organ odwoławczy jako organ o charakterze reformacyjnym ma obowiązek uwzględnić zmiany stanu prawnego, które nastąpiły po wydaniu decyzji przez organ I instancji.

W niniejszej sprawie mogło to mieć ten skutek, że wobec utraty mocy obowiązującej przez dotychczasowy plan zagospodarowania przestrzennego, konieczne było zastosowanie procedury przewidzianej w art. 44 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym /t.j. Dz.U. 1999 nr 15 poz. 139 ze zm./.

W tej sytuacji trzeba stwierdzić, że zaskarżone postanowienie Ministra Kultury, jak też utrzymane nim w mocy postanowienie organu I instancji nie naruszają prawa w sposób uzasadniający konieczność wyeliminowania ich z porządku prawnego.

Z tych względów na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi /Dz.U. nr 153 poz. 1270/ w zw. z art. 97 par. 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo o ustroju sądów administracyjnych i ustawę - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi /Dz.U. nr 153 poz. 1271 ze zm./ orzeczono jak w sentencji.