Wyrok WSA w Lublinie z dnia 18 grudnia 2007 r., sygn. II SA/Lu 793/07

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Krystyna Sidor, Sędzia NSA Maciej Kierek, Sędzia WSA Joanna Cylc-Malec (spr.), Protokolant Asystent sędziego Łucja Krasińska, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 6 grudnia 2007 r. sprawy ze skargi M. R. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego . z dnia [...]. nr [...] w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności decyzji w sprawie ustalenia udziałów we wspólnocie gruntowej oddala skargę.

Decyzją z dnia [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze na podstawie art. 158 § 1 w zw. z art. 156 § 1 pkt 2 i 5 k.p.a., po ponownym rozpatrzeniu wniosku M. R. i E. C. w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji Kierownika Wydziału Rolnictwa i Leśnictwa Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Biłgoraju z dnia 26 stycznia 1970 r. w sprawie ustalenia uprawnionych i przysługujących im udziałów we wspólnocie gruntowej miasta Biłgoraj odmówiło stwierdzenia nieważności tej decyzji.

W uzasadnieniu organ podał, że dokonując oceny czy zachodzą przesłanki z art. 156 § 1 k.p.a. do stwierdzenia nieważności decyzji, organ orzekający bada w tym zakresie stan faktyczny, jak i prawny z daty wydania decyzji, w stosunku do której toczy się postępowanie. O rażącym naruszeniu prawa w ocenie organu decydują łącznie trzy przesłanki: oczywistość naruszenia prawa, charakter przepisu, który został naruszony oraz racje ekonomiczne lub gospodarcze tj. skutki które wywołuje decyzja. Przedmiotem oceny była decyzja z dnia 26 stycznia 1970 r. wydana na podstawie art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 29 czerwca 1963 r. o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych, art. 97 k.p.a. oraz art. 81 ustawy z dnia 25 stycznia 1958 r. o radach narodowych. Pierwszy ze wskazanych przepisów stanowił, że wykaz uprawnionych do udziału we wspólnocie gruntowej oraz wykaz obszarów gospodarstw przez nich posiadanych i wielkość przysługujących im udziałów we wspólnocie ustala w drodze decyzji właściwy do spraw rolnych i leśnych organ prezydium powiatowej rady narodowej. Przepis art. 97 k.p.a. stanowił, że organ administracji państwowej załatwia sprawę przez wydanie decyzji. Natomiast przepis art. 81 ustawy o radach narodowych dawał Radzie Ministrów delegację do określenia w drodze rozporządzenia zasad i trybu przekazywania radom narodowym oraz pomiędzy poszczególnymi radami narodowymi państwowych przedsiębiorstw, zakładów i instytucji, jak również poszczególnych obiektów majątkowych. Rozważając dalej, organ wskazał, iż zgodnie z art. 6 ustawy o wspólnotach gruntowych, uprawnionymi do udziału we wspólnocie gruntowej są osoby fizyczne lub prawne posiadające gospodarstwa rolne, jeżeli w ciągu ostatniego roku przed dniem wejścia w życie ustawy faktycznie korzystały z tej wspólnoty. Jeżeli wspólnotą gruntową są lasy, grunty leśne albo nieużytki przeznaczone do zalesienia, uprawnionymi do udziału w takiej wspólnocie są osoby fizyczne lub prawne zamieszkujące lub mające siedzibę na terenie miejscowości, w której znajdują się grunty stanowiące wspólnotę, lub osoby zamieszkujące na terenie innej miejscowości, a prowadzące gospodarstwo rolne, chyba że w okresie 5 lat przed wejściem w życie ustawy osoby te faktycznie ze wspólnoty nie korzystały. Natomiast wielkość udziałów uprawnionych do korzystania ze wspólnoty gruntowej ustala się w ten sposób, że połowę wspólnoty dzieli się pomiędzy uprawnionych w równych częściach, drugą zaś połowę - proporcjonalnie do obszarów gruntów posiadanych przez każdego z uprawnionych, a położonych na obszarze tej samej lub graniczącej z nią gminy. Wielkość tych udziałów we wspólnocie gruntowej ustala się na podstawie dokumentów, a w razie ich braku - według stanu faktycznego. Zdaniem organu powyższe w zestawieniu z dokumentami przedłożonymi przez M. R. - spadkobiercę A. R. nie pozwala stwierdzić, że A. R. przysługiwało prawo do udziału we wspólnocie. Zarówno złożone zaświadczenia jak i prawomocne orzeczenia sądowe nie wskazują na takie uprawnienie. W ocenie organu można jedynie mówić, że A. R. została pozbawiona możliwości wzięcia udziału w postępowaniu administracyjnym (dającą podstawę do wznowienia postępowania), ale nie można uznać, że decyzja została wydana z rażącym naruszeniem prawa. W związku z tym, że A. R. nie została umieszczona w wykazie osób uprawnionych do udziału we wspólnocie gruntowej, zatwierdzonym decyzją której stwierdzenia nieważności domaga się M. R. jej spadkobierca, nie stanowi to przesłanki do stwierdzenia nieważności decyzji. Również fakt umieszczenia M. R. w wykazie udziałowców spółki ustalonym na dzień 20 marca 2003 r. i 15 marca 2005 r. nie powoduje, że stał się on członkiem spółki. Ponadto nie ma znaczenia dla sprawy fakt pełnienia funkcji członka zarządu spółki przez M. R, gdyż art. 25 ust. 3 ustawy o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych zezwala na pełnienie tej funkcji przez osobę nie będąca członkiem spółki. W tej sytuacji Kolegium nie miało legitymacji do rozpatrzenia zarzutów co do wykonalności decyzji oraz faktu umieszczenia w wykazie członków osób nieżyjących. Kolegium również wskazało, że w postępowaniu o stwierdzenie nieważności decyzji, organ nie prowadzi postępowania dowodowego co do istnienia uprawnienia do udziału we wspólnocie i faktycznego korzystania ze wspólnoty. Ustaleń tych można dokonać jedynie w postępowaniu zwykłym, a nie nadzorczym.