Wyrok WSA w Poznaniu z dnia 3 lipca 2012 r., sygn. II SA/Po 327/12

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Barbara Drzazga Sędziowie Sędzia WSA Wiesława Batorowicz (spr.) Sędzia WSA Edyta Podrazik Protokolant st.sekr.sąd. Mariola Kaczmarek po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 03 lipca 2012 r. sprawy ze skargi J. K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w P. z dnia [...] 2012 r. nr [...] w przedmiocie zasiłku celowego i zasiłku celowego specjalnego; oddala skargę

Uzasadnienie

Decyzją z dnia [...] 2012 r. nr [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze w P. utrzymało w mocy decyzję Prezydenta Miasta P. z dnia [...] 2011 r. nr [...], którą odmówiono przyznania J. K. pomocy finansowej w formie zasiłku celowego.

Powyższe rozstrzygnięcia wydano w następującym stanie faktycznym.

Dnia 5 października 2011 r. J. K. złożył ustnie do protokołu wniosek o przyznanie pomocy finansowej na energię, na czynsz bieżący i zaległy, środki czystości oraz leki (k. 2 akt administracyjnych).

Dnia 10 października 2011 r. przeprowadzono wywiad środowiskowy. W jego trakcie J. K. doprecyzował wniosek w ten sposób, iż wystąpił o przyznanie zasiłku w wysokości 187,87 zł na energię elektryczną, 131,32 zł na leki (według przedstawionych faktur), 277,98 zł na leki według recept, 89,91 zł na bieżący czynsz za miesiąc październik 2011 r., 982,46 zł na zaległości czynszowe oraz 50 zł na środki czystości. W toku wywiadu poświadczył, iż na podstawie wcześniejszych decyzji otrzymał świadczenia na żywność za miesiące wrzesień i październik 2011 r. w wysokości 400 zł miesięcznie oraz na opał w wysokości 400 zł. Podał też, że jego łączny dochód wynosi 487,33 zł (k. 19 akt administracyjnych).

Decyzją z dnia [...] 2011 r. nr [...] Prezydent Miasta P. przyznał J. K. zasiłek celowy specjalny w wysokości 187,94 zł na pokrycie kosztów energii elektrycznej (decyzja znajduje się w aktach administracyjnych I instancji, bez oznaczenia nr karty).

Natomiast decyzją z dnia [...] 2011 r. Prezydent Miasta P., na podstawie art. 2, art. 3 ust. 3 i 4, art. 7, art. 8 ust. 1 pkt 2 i ust. 3, art. 11 ust. 2 art. 39, art. 41, art. 106 ust. 1 i 4, art. 107 ust. 1 i 4, art. 109 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362, ze zm. - dalej: ustawa o pomocy społecznej), § 1 pkt 1 lit. b rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 lipca 2009 r. w sprawie zweryfikowanych kryteriów dochodowych oraz kwot świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej (Dz.U. z 2009r., nr 127, poz. 1055) odmówił J. K. przyznania pomocy pieniężnej (w formie zasiłku celowego, specjalnego zasiłku celowego, zasiłku celowego pod warunkiem zwrotu) z przeznaczeniem na: opłacenie czynszu w wysokości 89,91 zł, zakup leków w wysokości 277,98 zł, wykupione leki w wysokości 131,32 zł, zakup środków czystości w wysokości 50 zł oraz zapłatę zaległego czynszu w wysokości 982,46 zł. Organ wskazał, że w trakcie wywiadu środowiskowego ustalono, iż na dochód skarżącego wynoszący łącznie 487,33 zł składają się zasiłek stały w wysokości 233,30 zł oraz dodatek mieszkaniowy w wysokości 254,03 zł. Ponadto skarżący otrzymał zasiłek na żywność w wysokości 400,00 zł, który nie jest doliczany do dochodu, jednak stanowi jego znaczącą część (tym bardziej, że jest przyznawany co miesiąc). Dodatek mieszkaniowy skarżący otrzymał na okres od lipca do grudnia 2011 r. Prezydent Miasta podkreślił też, że Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej zgłosił J. K. do Fundacji [...] w celu uzyskania dofinansowania za wodę. Dofinansowanie to przyznano skarżącemu za rok 2010 r. i jest ono także przyznawane w roku 2011 r. Zdaniem organu skarżący otrzymuje w istocie 633,30 zł miesięcznie, w sytuacji, gdy jednocześnie pokrywane są inne opłaty związane z utrzymaniem mieszkania. Zdaniem Prezydenta w takich okolicznościach różnica w wysokości czynszu w stosunku do dodatku mieszkaniowego (89,91 zł miesięcznie) może być ponoszona przez skarżącego we własnym zakresie. Co więcej, skarżący był objęty szeroką pomocą finansową ze strony Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej. Otrzymywał comiesięczne zasiłki na leki, każdorazowo opłacano opłaty za dostawę energii elektrycznej. J. K. otrzymywał też zasiłek na zakup opału. Na podstawie analizy przeprowadzonej przez organ pod kątem stałych wydatków skarżącego ustalono, że w miesiącu poprzedzającym złożenie wniosku (wrześniu 2011 r.) nie ponosił on żadnych opłat związanych z utrzymaniem mieszkania i zakupem leków. Do wydatków tych nie można w szczególności zaliczyć faktur za leki wykupione we wrześniu 2011 r. na kwotę 65,66 zł, gdyż wydatek ten uzyskiwał pokrycie z kwoty 1798,77 zł łącznie przyznanej na okres od stycznia do lipca 2011 r., która nie została rozliczona do kwoty 333,72 zł. Organ zauważył też, że część wykupionych leków nie stanowi leków ratujących życie. Odnosząc się natomiast do wniosku o pokrycie kosztów zakupu środków czystości Prezydent stwierdził, że wobec aktualnej sytuacji finansowej J. K. jest on w stanie pokryć ten wydatek. W uzasadnieniu decyzji organ wskazał też, że z uwagi na przekroczenie kryterium dochodowego przez skarżącego rozważył przesłanki przyznania wnioskowanej pomocy w formie zasiłku celowego specjalnego w oparciu o art. 41 ustawy o pomocy społecznej. Zgodnie z tym przepisem w szczególnie uzasadnionych przypadkach osobie o dochodach przekraczających kryterium dochodowe może być przyznany: 1) specjalny zasiłek celowy w wysokości nieprzekraczającej odpowiednio kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej, który nie podlega zwrotowi; 2) zasiłek okresowy, zasiłek celowy lub pomoc rzeczowa, pod warunkiem zwrotu części lub całości kwoty zasiłku lub wydatków na pomoc rzeczową. Zdaniem Prezydenta warunki przyznania zasiłku celowego specjalnego wskazują, że może być on przyznany w szczególnie uzasadnionych przypadkach. Natomiast w sytuacji skarżącego obowiązek instytucji pomocy społecznej jest realizowany przez udzielenie odpowiedniego wsparcia: opłacenia kosztów zakupu energii elektrycznej oraz wcześniejszych wypłat na zakup leków. Organ powołał się także na art. 2 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, który stanowi, że "pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one wstanie pokonać wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości". Z zebranej w sprawie dokumentacji wynika, że skarżący posiada własne zasoby i możliwości (osiągane miesięczne dochody), które pozwalają na zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych we własnym zakresie.