Wyrok WSA w Poznaniu z dnia 8 marca 2013 r., sygn. II SA/Po 1028/12

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Tomasz Świstak Sędziowie Sędzia WSA Edyta Podrazik (spr.) Sędzia WSA Danuta Rzyminiak-Owczarczak Protokolant St. sekretarz sąd. Monika Pancewicz po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 08 marca 2013 r. sprawy ze skargi K. D. i L. E. na decyzję Wielkopolskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] października 2012 r. Nr [...] w przedmiocie nałożenia obowiązku uzyskania pozwolenia na użytkowanie I. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego dla powiatu p. z dnia [...] sierpnia 2012 r. Nr [...], II. zasądza od Wielkopolskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego na rzecz skarżących solidarnie kwotę 500 zł (pięćset złotych) tytułem zwrotu kosztów sądowych, III. określa, że zaskarżona decyzja nie może być wykonana.

Uzasadnienie

Decyzją z dnia [...] sierpnia 2012 r., znak [...], Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego dla powiatu p. na podstawie art. 42 ust. 2 ustawy z dnia 24 października 1974 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 1974 r. nr 38 poz. 229) w związku z art. 103 ust. 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z z 2010 r. nr 243 poz. 1623 z późn. zm.) oraz art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. nr 98 poz. 1071 z późn. zm.) nałożył na A Sp. z o.o. [...] (dalej "A") obowiązek uzyskania pozwolenia na użytkowanie odcinka linii energetycznej od działki nr [...] poprzez działki nr [...],[...],[...] w miejscowości G. do działki nr [...] w T.

W uzasadnieniu organ wyjaśnił, że przeprowadzona w dniu 22 marca 2011 r. kontrola wykazała, że na działkach [...] i [...] w miejscowości G., Gm. T. znajduje się linia napowietrzna niskich napięć na słupach żelbetonowych. W punkcie usytuowanym w odległości 10,3 m od granicy z ul. [...] i 27 m od granicy z sąsiednią działką zlokalizowaną na terenie sąsiedniej miejscowości usytuowany jest słup żelbetonowy [...], na którym kończy się wspomniana linia energetyczna. Po tym słupie zrealizowano przyłącze kablowe podziemne zasilające sąsiednią posesję należącą do H. A. W toku kontroli ustalono, że wymieniona linia energetyczna powstała ok. 20 lat temu. Okoliczność ta nie była kwestionowana przez właścicielki działek [...] i [...] E. K. i K. D., jednocześnie oświadczyły one, że opisane prace zostały wykonane bez ich zgody. W odpowiedzi na wezwanie organu A wyjaśniła w piśmie z dnia 24 maja 2011 r., znak [...], że w archiwum przedsiębiorstwa nie odnaleziono projektu budowlanego i pozwolenia na budowę linii napowietrznej nn-0,4 kV zlokalizowanej na wymienionych działkach. A podała, że przedmiotowa linia energetyczna została wybudowana w 1990 r. przez odbiorcę energii elektrycznej, tj. H. A., w celu zasilenia działki nr [...]. Zgodnie z warunkami przyłączenia nr [...] H. A. obowiązany był do uzyskania pozwolenia na budowę. W odpowiedzi na wezwanie organu H. A. oświadczył, że budowę odcinka omawianej linii zrealizował jego nieżyjący ojciec - H. A. Z pisma otrzymanego od Wójta Gminy T. wynika zarazem, że w lata 1989-1991 nie zostało wydane dla przedmiotowej inwestycji pozwolenie na budowę. Wobec tego organ nadzoru budowlanego uznał, że przedmiotowa linia energetyczna powstała w okresie od 1989 r. do 1991 r. bez wymaganego pozwolenia na budowę, nakładem osoby fizycznej chcącej przyłączyć działkę nr [...] w T. do istniejącej linii energetycznej. W toku postępowania ustalono ponadto, że po zakończeniu budowy budynku mieszkalnego na działce nr [...] Zakład Energetyczny w [...] dokonał kontroli wymienionej napowietrznej linii kablowej. W protokole kontrolnym wskazano na konieczność dostarczenia zgody właściciela gruntu na poprowadzenie linii energetycznej przez jego teren. W aktach sprawy znajduje się zgoda K. D. na przeprowadzenie przez H. A. instalacji energetycznej (napowietrznej i kablowej). We wspomnianym protokole kontrolnym wskazano również na potrzebę skompletowania dokumentów odbiorczych w zakresie urządzeń zasilających w celu przekazania ich na majątek Zakładu Energetycznego. Z pisma A z dnia 18 kwietnia 2012 r. wynika jednak, że urządzenia te nie zostały ostatecznie przekazane przedsiębiorstwu energetycznemu. Jednocześnie, w piśmie z dnia 18 kwietnia 2012 r. A zapewniła, że przedmiotowy odcinek linii energetycznej jest bezpośrednio przyłączony do sieci. A dodała przy tym, że wykonuje niezbędne czynności eksploatacyjne na tym odcinku, mając na względzie obowiązek zapewnienia ciągłości dostaw energii elektrycznej do odbiorców. Usterka na końcowym odcinku spowoduje bowiem przerwę w dostawie prądu dla wszystkich odbiorców zasilanych z tej linii. Do przedmiotowego odcinka linii energetycznej zostało także podłączone przyłącze elektroenergetyczne nn-o,4 kV zasilające działki nr [...] i [...], wybudowane na podstawie pozwolenia na budowę z dnia [...] grudnia 1997 r., znak [...]. W ocenie organu kwestią istotną był fakt, że samowolny fragment linii - zarówno odcinek napowietrzny, jak i kablowy - został przyłączony do istniejącej linii energetycznej. Miejscem rozgraniczenia własności jest zatem złącze [...], zlokalizowane na budynku mieszkalnym na działce nr [...], na wyjściu w kierunku instalacji podmiotu przyłączanego. Tym samym pierwotnie wybudowane urządzenie, jako trwale związane z gruntem, stanowiło jego część składową w rozumieniu art. 47 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. nr 16 poz. 93 z późn. zm., dalej "k.c."). Niemniej, z chwilą ich technicznego przyłączenia do sieci przedsiębiorstwa energetycznego urządzenia te przestają być częścią składową nieruchomości podmiotu przyłączanego, który stosowanie do art. 191 k.c. przestaje być ich właścicielem. W konsekwencji przedsiębiorstwo energetyczne nabyło własność urządzeń wskutek samego faktu technicznego przyłączenia ich do sieci. Co więcej, takie przejście własności następuje nawet, jeżeli strony nie zawarły wcześniej stosownej umowy. Dlatego za adresata obowiązku uzyskania pozwolenia na użytkowanie uznano A. Tym bardziej, że podmiot w 1997 r. zezwolił na przyłączenie się do wykonanej linii innemu odbiorcy, a w piśmie z dnia 15 czerwca 2012 r. zwrócił się do K. D. i L. E. o ustanowienie służebności przesyłu pod istniejącymi urządzeniami energetycznymi na działkach nr [...] i [...]. Trzeba przy tym zauważyć, że budowa linii energetycznej niewątpliwie wymagała uzyskania pozwolenia na budowę. Zgodnie z art. 103 ust. 2 ustawy Prawo budowlane z 1994 r. do obiektów budowlanych wybudowanych przed dniem 1 stycznia 1995 r. bez wymaganego pozwolenia na budowę stosuje się przepisy dotychczasowe, tj. art. 37 ustawy Prawo budowlane z 1974 r. W tej mierze organ stwierdził, że omawiane roboty budowlane nie powodowały niebezpieczeństwa dla ludzi lub mienia albo niedopuszczalnego pogorszenia warunków zdrowotnych lub użytkowych dla otoczenia. Tym bardziej, że w piśmie z dnia 18 kwietnia 2012 r. A oświadczyła, że zajmuje się bieżącą konserwacją przedmiotowego odcinka linii energetycznej. Nie znajdowały się też one na terenie, który zgodnie z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym nie jest przeznaczonych pod zabudowę albo jest przeznaczony pod zabudowę innego rodzaju. Obowiązujący miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla miejscowości T. i G., zatwierdzony uchwałą Rady Gminy T. nr [...] z dnia [...] 2011 r. (Dz. Urz. Woj. Wlkp. [...]) nie zabrania bowiem inwestycji polegającej na rozbudowie linii energetycznej. Wobec tego zasadne było nałożenie wskazanego w sentencji obowiązku w celu zalegalizowania samowoli budowlanej.