Wyrok WSA w Lublinie z dnia 9 grudnia 2015 r., sygn. I SA/Lu 370/15

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Małgorzata Fita Sędziowie WSA Wiesława Achrymowicz (sprawozdawca), WSA Andrzej Niezgoda Protokolant Referent Ewelina Piskorek po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 18 listopada 2015 r. spraw ze skarg M. R. i P. G. na decyzję Dyrektora Izby Celnej z dnia [...] grudnia 2014 r. nr [...], [...] w przedmiocie odpowiedzialności podatkowej osób trzecich - oddala skargi.

Uzasadnienie

Zaskarżoną decyzją Dyrektor Izby Celnej (organ), po rozpatrzeniu odwołania P. G. i M. R. (skarżący), utrzymał w mocy decyzję Naczelnika Urzędu Celnego w Z. z dnia [...] orzekającą o solidarnej odpowiedzialności podatkowej skarżących za zaległości podatkowe V. (spółka) w podatku akcyzowym za grudzień 2008 r. w kwocie [...]zł z odsetkami za zwłokę na dzień ogłoszenia upadłości spółki w wysokości [...] zł.

Z uzasadnienia zaskarżonej decyzji i akt sprawy wynika, że powyższa zaległość podatkowa powstała kiedy skarżący, jako jedyni, wchodzili w skład zarządu spółki. Egzekucja z majątku spółki, wszczęta nim zainicjowano postępowanie w przedmiocie odpowiedzialności podatkowej członków zarządu spółki, okazała się bezskuteczna. Jednocześnie skarżący, jako członkowie zarządu spółki, nie dopełnili ciążącego na nich obowiązku i nie podjęli działań zmierzających do złożenia we właściwym czasie wniosku o upadłość spółki, a ponadto nie wskazali mienia spółki, z którego egzekucja umożliwiłaby zaspokojenie zaległości podatkowych w całości lub w części.

W tych okolicznościach, w ocenie organu, zostały spełnione przesłanki odpowiedzialności członków zarządu spółki za jej zaległość podatkową w podatku akcyzowym za grudzień 2008 r. z odsetkami do dnia ogłoszenia upadłości spółki, o których mowa w art. 116 ustawy Ordynacja podatkowa (Dz.U.2015.613 ze zm. - O.p.). Z drugiej strony, skarżący nie wykazali okoliczności uwalniających ich od rozważanej odpowiedzialności podatkowej, skoro nie wskazali konkretnego mienia spółki, pozwalającego na pokrycie w znacznej części zaległości podatkowych. Ponadto zaniechali złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości spółki we właściwym czasie. Powołując się na treść art. 116 § 1 pkt 1 lit. b O.p. organ wyjaśnił, że członek zarządu winien wykazać stosowną argumentacją swoją staranność oraz fakt, że uchybienie określonemu obowiązkowi było od niego niezależne. O tym jaki czas jest właściwy do złożenia omawianego wniosku decydują przepisy prawa upadłościowego, tj. art. 11 i art. 21 ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze (aktualnie Dz.U.2015.233 - u.p.u.n.). Z tych regulacji wynika, że wniosek o ogłoszenie upadłości powinien być zgłoszony w ciągu dwóch tygodni od zaistnienia przesłanek do ogłoszenia upadłości, tj. od zaprzestania przez spółkę spłaty wymagalnych zobowiązań pieniężnych, ale także wtedy, gdy spółka na bieżąco wykonuje zobowiązania, jednakże przekraczają one wartość jej majątku. Organ podkreślił, że zgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości we właściwym czasie ma zapewnić ochronę praw wierzycieli oraz zaspokojenie roszczeń wobec upadłego w sposób przewidziany przepisami prawa. W okolicznościach rozpatrywanej sprawy wniosek o ogłoszenie upadłości spółki, złożony we wrześniu 2009 r., należy ocenić jako złożony zbyt późno. W świetle art. 11 § 1 i 2 u.p.u.n. przesłanki wystąpienia z wnioskiem o ogłoszenie upadłości spółki, w postaci trwałego zaprzestania płacenia długów oraz niewystarczalności majątku na zaspokojenie zobowiązań, mają samodzielny charakter i każda z nich, nawet rozpatrywana odrębnie, powoduje konieczność, realizuje ustawowy obowiązek, złożenia takiego wniosku. Tymczasem ze zgromadzonych dowodów wynika, że spółka posiada zaległości (obok rozpatrywanej z tytułu akcyzy) w podatku dochodowym dotyczące 2008 r. i 2009 r. oraz w podatku VAT za okresy od października 2008 r. do października 2009 r. Ponadto analiza materiału pozyskanego w postępowaniu upadłościowym pozwoliła stwierdzić, że spółka od marca 2008 r. przestała wywiązywać się ze swoich zobowiązań wobec kontrahentów. Oznacza to, że niewypłacalność spółki ma charakter trwały. W wyniku przeprowadzonego postępowania upadłościowego spółki okazało się, że jej majątek pozwolił na zaspokojenie jedynie 49,44 % zobowiązań i to wyłącznie wobec wierzycieli pierwszej kategorii. Dodatkowo organ zauważył, że analiza sprawozdań finansowych spółki za 2007 r. i 2008 r. pozwoliła stwierdzić, iż w 2007 r. zobowiązania krótkoterminowe jednostki przewyższały siedmiokrotnie należności krótkoterminowe, co przy osiąganych wskaźnikach płynności poniżej norm przeciętnych, mogło stanowić zagrożenie dla regulowania zobowiązań. Z kolei w 2008 r. wskaźniki płynności finansowej uległy zmniejszeniu w porównaniu do roku poprzedniego. Ponadto w styczniu 2009 r. zarząd spółki występował do organu podatkowego o rozłożenie na raty zaległości w podatku akcyzowym za grudzień 2008 r., powołując się właśnie na trudną sytuację finansową. Wobec powyższego, zdaniem organu, okoliczność nieregulowania przez spółkę zobowiązań w 2008 r. nakładała na członków jej zarządu obowiązek wystąpienia z wnioskiem o ogłoszenie upadłości wcześniej niż to faktycznie miało miejsce. Skoro spółka już od marca 2008 r. nie płaciła swoich niektórych zobowiązań, to wniosek o ogłoszenie jej upadłości złożony w dniu 2 września 2009 r. był wnioskiem spóźnionym w rozumieniu art. 21 ust. 1 i 2 u.p.u.n. Wobec tego dla orzeczenia o odpowiedzialności podatkowej członków zarządu spółki nie było już potrzebne badanie sytuacji majątkowej spółki, ustalanie wartości jej majątku a także tego czy jej majątek pozwala uregulować należności wobec wierzycieli. W postanowieniu o ogłoszeniu upadłości spółki z dnia 12 listopada 2009 r. wprost zostało stwierdzone, że stan jej niewypłacalności zaistniał od marca 2008 r. i miał on charakter trwały, pogłębiający się do dnia ogłoszenia upadłości.