Wyrok WSA w Warszawie z dnia 23 maja 2016 r., sygn. III SA/Wa 1673/15

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodnicząca sędzia WSA Beata Sobocha, Sędziowie sędzia WSA Elżbieta Olechniewicz (sprawozdawca) sędzia WSA Waldemar Śledzik, Protokolant starszy referent Karol Kodym, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 23 maja 2016 r. sprawy ze skargi P. Z. na interpretację indywidualną Ministra Finansów z dnia 27 lutego 2015 r. nr IPPB4/415-957/14-2/JK2 w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych 1) uchyla zaskarżoną interpretację indywidualną, 2) zasądza od Ministra Finansów na rzecz P. Z. kwotę 200 zł (słownie: dwieście złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

P.Z. (dalej: "Strona" lub "Wnioskodawca"), wnioskiem z 3 grudnia 2014 r. zwrócił się o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania środków otrzymanych w ramach programu "[...]". W uzasadnieniu wskazał, że był uczestnikiem tego programu, ustanowionego przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego (dalej: Minister) w Komunikacie z dnia 22 listopada 2010 r. (M.P. Nr 91, poz. 1062, dalej: Komunikat), wydanym na podstawie ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki (Dz. U. Nr 96, poz., 615 z późn. zm., dalej: ustawa o zasadach finansowania nauki).

Podstawą finansowania uczestnictwa w powyższym programie była umowa zawarta pomiędzy Ministrem a [...], którego Wnioskodawca jest pracownikiem naukowym (ze stopniem naukowym doktora). Umowa - zgodnie z § 1 - "określa warunki finansowania i realizacji uczestnictwa w programie oraz rozliczania środków finansowych przyznanych na finansowanie zagranicznego pobytu dr P. Z. - Wnioskodawcy (uczestnika programu), obejmującego udział w badaniach naukowych lub pracach rozwojowych realizowanych w zagranicznym ośrodku [...] , Francja, w ramach programu "[...] ". Na podstawie dalszych postanowień umowy, strony realizują umowę zgodnie z przepisami ww. ustawy oraz zasadami określonymi w Komunikacie i w ramach ogłoszenia o konkursie w ramach I edycji programu pod nazwą "[...] ". Środki finansowe, przyznane decyzją Ministra, wypłacone są Wnioskodawcy w trzech ratach: pierwsza w październiku 2011 r., następne dwie - kolejno w 2012 i 2013 r., za pośrednictwem [...]. W ratach wyszczególnione zostały kwoty na koszty pobytu oraz zryczałtowane kwoty na pokrycie kosztów podróży. Środki te, zgodnie z przedmiotową umową, są przeznaczone na pokrycie kosztów utrzymania i bieżących wydatków związanych z pobytem w ośrodku zagranicznym oraz kosztów podróży zarówno uczestnika programu (Wnioskodawcy), jak i członków jego rodziny (małżonki i małoletniego dziecka), zgodnie z kalkulacją kosztów, zawartą w załączniku do umowy. W związku ze wskazaną wyżej umową, [...] zawarło odrębną umowę z Wnioskodawcą, datowaną na 26 września 2011 r., na podstawie której pracodawca pozostawił do dyspozycji Wnioskodawcy środki przekazane przez Ministra, od których miał zostać potrącony podatek według skali podatkowej określonej w art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, ze zm., dalej: u.p.d.o.f.). Pracodawca jednocześnie zobowiązał Wnioskodawcę do przestrzegania postanowień zawartych w umowie pomiędzy Ministrem a [...], w tym wydatkowania przyznanych środków finansowych zgodnie z ich przeznaczeniem. Również na podstawie postanowień umowy z 26 września 2011 r., Wnioskodawcy, na czas pobytu w ośrodku zagranicznym, udzielony został urlop bezpłatny. Strona we wniosku o interpretację zwróciła się o udzielenie odpowiedzi na pytanie: czy za lata podatkowe 2011, a następnie 2012 i 2013 uczestnik mógł korzystać z następującego sposobu rozliczenia przedmiotowych środków finansowych: 1) środki finansowe przeznaczone na koszty podróży pomiędzy miejscem zamieszkania a miejscem realizacji zadania całkowicie zwolnić z opodatkowania; 2) do środków finansowych przeznaczonych na koszty pobytu zastosować zwolnienie przedmiotowe przewidziane w art. 21 ust. 1 pkt 16 u.p.d.o.f.? Zdaniem Wnioskodawcy, środki finansowe należy traktować jako finansowanie zadania wykonywanego w ramach projektu badawczego, podobnie jak środki finansowe przyznawane pracownikowi naukowemu na finansowanie projektów badawczych w drodze konkursu ogłaszanego przez Ministerstwo: środki te obejmują pokrycie kosztów podróży oraz pobytu, niezbędnych do realizacji zadania. Środki przeznaczone na pokrycie kosztów podróży pomiędzy miejscem zamieszkania a miejscem wykonywania zadania powinny być zwolnione od opodatkowania, ponieważ przekazywane są w formie ryczałtu. Środki przeznaczone na koszty pobytu podlegają opodatkowaniu tylko powyżej wysokości diet oraz innych należności przysługujących pracownikowi i członkom jego rodziny za każdą dobę pobytu w podróży w celu realizacji zadania. Art. 775 § 1 Kodeksu pracy określa, że pracownikowi, który na polecenie pracodawcy wykonuje zadanie służbowe poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy lub poza stałym miejscem pracy, przysługują należności na pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową. Przyjmuje się, że podróż służbowa charakteryzuje się tym, że jest odbywana poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy lub poza stałym miejscem pracy, na polecenie pracodawcy, w celu wykonania określonego przez pracodawcę zadania. Zdaniem Wnioskodawcy, należy uznać, że uczestnikowi oraz jego rodzinie przysługują diety oraz inne należności w wysokości określonej w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju (Dz. U. Nr 236, poz. 1991, ze zm.). Powyższe rozporządzenie w § 4 ust. 1 definiuje, że dieta jest przeznaczona na pokrycie kosztów wyżywienia i inne drobne wydatki. Zatem jest to zgodne z przeznaczeniem środków otrzymanych przez uczestnika. Wnioskodawca wskazał, że w związku z pobytem w ośrodku zagranicznym, udzielony został mu urlop bezpłatny. Powołał się na § 9 ust. 1 rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 12 października 2006 r. w sprawie warunków kierowania osób za granicę w celach naukowych, dydaktycznych i szkoleniowych oraz szczególnych uprawnień tych osób (Dz. U. Nr 190, poz. 1405), z którego wynika, że osoba pozostająca w zatrudnieniu może zostać skierowana za granicę, jeżeli uzyska zgodę pracodawcy oraz zostanie jej udzielony urlop szkoleniowy lub urlop bezpłatny. Powołał się też na Komunikat Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego o ustanowieniu programu pod nazwą "[...] ", zgodnie z którym warunkiem koniecznym uczestnictwa w programie, którego celem jest udział w badaniach naukowych prowadzonych w renomowanych zagranicznych ośrodkach naukowych, jest zatrudnienie w jednostce naukowej na podstawie umowy o pracę. Poza tym, to nie uczestnik, a ta jednostka jest uprawniona do ubiegania się o przyznanie środków w ramach programu. Na jednostce zatrudniającej uczestnika ciąży też obowiązek składania sprawozdań, co do rozliczeń przyznanych jej środków od Ministra na rzecz uczestnika programu. Z tych powodów, zdaniem Wnioskodawcy, za lata podatkowe 2011, a następnie 2012, 2013 uczestnik mógł korzystać ze zwolnienia przedmiotowego przewidzianego w art. 21 ust. 1 pkt 16 u.p.d.o.f. Środki finansowe przeznaczone na koszty pobytu podlegają opodatkowaniu, ale tylko powyżej wysokości diet oraz innych należności przysługujących uczestnikowi i członkom jego rodziny za każdą dobę pobytu za granicą. Wnioskodawca powołał się na orzecznictwo sądowoadministracyjne i wyjaśnił, że program "[...]" jest tylko kontynuacją wcześniejszej edycji.