Należności cywilnoprawne – ustalanie, pobieranie, ewidencja – część II

Wstęp

Duża część należności pieniężnych jednostek sektora finansów publicznych należy do kategorii cywilnoprawnej. Są to przede wszystkim:

• wpływy ze sprzedaży wyrobów i usług świadczonych przez jednostki,
• dochody z mienia jednostek, do których należą w szczególności wpływy z umów najmu, dzierżawy i innych umów o podobnym charakterze,
• dochody ze sprzedaży rzeczowego majątku nieruchomego i ruchomego oraz praw,

a także inne dochody należne na podstawie ustaw szczególnych.

Od 1 stycznia 2020 r. zmieniły się zasady pobierania budżetowych należności cywilnoprawnych w związku z wejściem w życie ustawy o zatorach płatniczych (m.in. jednostki sektora finansów publicznych mogą nie dochodzić kwot rekompensat, jeśli są one równe świadczeniu pieniężnemu albo większe niż to świadczenie - jest to uprawnienie jednostek, a nie ich obowiązek). Zmiany zostały wprowadzone także w ustawie o finansach publicznych. Ponieważ jednostki sektora publicznego mają obowiązek ustalania, pobierania i dochodzenia tych należności, ważne, by ich pracownicy znali zasady obowiązujące w tym zakresie. W wielu aspektach zasady te różnią się od unormowań regulujących pobieranie i ewidencję księgową należności publicznoprawnych - w tym podatkowych.

W dwóch częściach Poradnika przedstawiono stosowanie zmienionych zasad w praktyce.

W części I zostały omówione zasady ustalania i pobierania należności cywilnoprawnych (ubocznych i głównych), obowiązujące w jednostkach sektora finansów publicznych. Oprócz tego osobno zostały przedstawione szczegółowe zasady pobierania należności wynikających z transakcji handlowych.

W części II Poradnika podane są wskazówki związane z przedawnieniem należności cywilnoprawnych, udzielaniem ulg w ich spłacie, a także ujmowaniem w księgach rachunkowych operacji mających wpływ na powstanie, zmianę wysokości i wygaśnięcie należności.

Z części II Poradnika można dowiedzieć się m.in.:

• na czym polega niedochodzenie należności cywilnoprawnych,