Przepisy przejściowe w nowej ustawie o dochodach JST

Zmiana systemu finansowania jednostek samorządu w 2025 roku odbędzie się płynnie. Rząd wprowadził nową ustawę z 1 października 2024 r. o dochodach JST, ale kilkadziesiąt przepisów przejściowych uwzględnia na potrzeby budżetowania 2025 roku zasady poprzedniego systemu.

W nowym systemie głównym dochodem JST są dochody podatkowe, zaś subwencje z budżetu państwa będą mieć charakter uzupełniający. Co więcej, dochody JST wynikają z lokalnej bazy PIT i CIT. Te zasady zostały wprowadzone w części ogólnej ustawy i będą obowiązywały w 2025 roku i w latach następnych. Jednak dla lat 2025 i 2026 trzeba jeszcze uwzględnić przepisy przejściowe. Wprowadzając nowe zasady, rząd nie mógł wziąć do obliczenia dochodów samorządów wpływów PIT z 2024 roku (który jeszcze się nie zakończył). Nie zdecydowano się także na rok 2023. Ustawodawca sięgnął aż do roku 2022. Z uwagi na to, że dane te są historyczne, a w tym czasie w Polskę uderzyła wysoka inflacja – wpływy podatkowe zostały zwaloryzowane. Przepisy przejściowe w nowej ustawie o dochodach JST służą właśnie regulacji takich szczegółów.

Dochody z PIT i CIT – dane z 2022 roku z waloryzacją (art. 79 ustawy)

Kluczowym elementem nowego systemu są wpływy z podatków dochodowych. Samorządy mają w nich zagwarantowany udział. Na 2025 rok dochody podatników PIT i CIT ustala się na podstawie danych zawartych w złożonych za rok 2022 zeznaniach podatkowych, według stanu na dzień 10 marca 2024 r.

Rząd uwzględnił, że są to dane historyczne i zwaloryzował je.

Zasady te stosuje się odpowiednio do ustalenia na rok 2025 dochodów związku metropolitalnego z tytułu udziału w podatku PIT.

Z podatkami ściśle wiąże się art. 94 nowej ustawy. Przepis określa termin przekazania pierwszej raty środków stanowiących należne dochody JST. Co ważne, nastąpi to jeszcze w 2024 roku.