Program „lokal za grunt” czyli nowa ustawa o zbywaniu nieruchomości gminnych

Zgodnie z Konstytucją RP władze publiczne mają obowiązek zaspokajania potrzeb mieszkaniowych obywateli. Aktualnie najważniejszym celem polityki mieszkaniowej w Polsce jest wzrost liczby mieszkań na 1000 mieszkańców do 2030 r. do poziomu średniej unijnej. Zakłada się, że będzie to więc 435 mieszkań na 1000 osób. Kolejny cel to zapewnienie do 2030 r. przez samorządy gminne mieszkań wszystkim gospodarstwom domowym, które oczekują na najem mieszkania od gminy. Takie plany zawarto uchwale nr 115/2016 Rady Ministrów z dnia 27 września 2016 r. w sprawie przyjęcia Narodowego Programu Mieszkaniowego. Rozwiązaniem wspomagającym w osiągnięciu celu ma być program „lokal za grunt”.

Potrzeba zwiększenia liczby mieszkań w Polsce

W ostatnich latach znacznie wzrosła liczba mieszkań na polskim rynku nieruchomości. Jest to jednak wynik działalności deweloperskiej lub indywidualnej. Wciąż brakuje mieszkań dla osób z mniejszym budżetem, które nie mają możliwości nabycia lub wynajęcia mieszkania na zasadach komercyjnych. Takie osoby potrzebują dostępu do mieszkań komunalnych i socjalnych. Aktualnie lista oczekujących na mieszkanie wydłuża się i bywa tak, że zainteresowani otrzymują je po kilku latach od zgłoszenia się w gminie. Co więcej, szukając rozwiązania problemu, gminy przeznaczają na cele mieszkaniowe budynki w stanie nie nadającym się do zamieszkania. Osoby w trudnej sytuacji finansowej nie zawsze mogą pozwolić sobie na generalny remont.

Nowe rozwiązanie na powiększenie puli mieszkań komunalnych i socjalnych

W związku z bezsprzecznym zapotrzebowaniem na mieszkania z segmentu społecznego Rada Ministrów przyjęła 3 listopada 2020 r. projekt ustawy . Akt ten stanowi podstawę prawną programu „lokal za grunt” („mieszkanie za grunt”). Nowe przepisy mają przyczynić się do wzrostu liczby mieszkań socjalnych (realizowanym przez towarzystwa budownictwa społecznego, spółdzielnie mieszkaniowe i spółki gminne) i komunalnych (realizowanym przez samorządy gminne), przyspieszenie procedur administracyjnych związanych z inwestycjami oraz obniżenie kosztów tych inwestycji, co wiąże się z obniżeniem cen mieszkań. Jak ustawodawca zamierza to osiągnąć?