Czy małżonkowie prowadzący odrębne działalności mogą użyczyć sobie lokale w celu ich wynajmu
PROBLEM
Klient mojego biura rachunkowego prowadzący działalność gospodarczą kupił lokale użytkowe w celu ich wynajmu. Chciałby użyczyć je nieodpłatnie żonie, która również prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą, aby to ona w ramach swojej działalności gospodarczej wynajmowała lokale najemcom. Małżonkowie mają rozdzielność majątkową. Czy mąż może użyczyć żonie nabyte lokale, aby to ona w ramach swojej działalności gospodarczej wynajmowała je najemcom (czerpała z nich dochody)? Jeżeli tak, to czy po stronie żony wystąpi z tego tytułu przychód podlegający opodatkowaniu PIT?
RADA
Nie ma przeszkód, aby w przedstawionej sytuacji małżonkowie zawarli umowę użyczenia nabytych przez męża lokali, jak również, aby to żona wynajmowała je w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Możliwość ta powinna zostać zapisana w umowie użyczenia. W związku z użyczeniem lokali u małżonki nie powstanie z tego tytułu przychód opodatkowany podatkiem dochodowym. Szczegóły - w uzasadnieniu.
UZASADNIENIE
Przez umowę użyczenia użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nieoznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy (art. 710 Kodeksu cywilnego). Ani z przepisów Kodeksu cywilnego, ani z żadnych innych przepisów (w szczególności z przepisów podatkowych) nie wynika ograniczenie możliwości zawierania umowy użyczenia pomiędzy małżonkami pozostającymi w rozdzielności majątkowej. Inaczej ma się rzecz w przypadku składników majątku wspólnego małżonków pozostających we wspólności majątkowej. W stosunku do takich składników majątku umowy użyczenia nie mogą być zawierane, gdyż nie można oddać rzeczy w używanie osobie, która już jest właścicielem tej rzeczy. Nie ma zatem przeszkód, aby w przedstawionej sytuacji małżonkowie, pomiędzy którymi istnieje rozdzielność majątkowa, zawarli umowę użyczenia lokali użytkowych nabytych przez męża.
Nic nie stoi również na przeszkodzie, aby małżonka której zostaną użyczone nabyte przez męża lokale użytkowe wynajmowała je w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej. Możliwość taka powinna jednak zostać zapisana w treści umowy użyczenia zawartej pomiędzy małżonkami. Taki zapis jest konieczny z uwagi na art. 712 § 2 Kodeksu cywilnego, który stanowi, że bez zgody użyczającego biorący nie może oddać rzeczy użyczonej osobie trzeciej do używania.
Brak przychodu opodatkowanego PIT w związku z użyczeniem lokali między małżonkami
Z tytułu użyczenia lokali użytkowych u małżonki nie powstanie przychód opodatkowany podatkiem dochodowym. Wynika to z tego, że na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 125 updof zwalnia się od podatku dochodowego od osób fizycznych wartość świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń otrzymanych od osób zaliczonych do I i II grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn. Małżonkowie należą do I z tych grup.
Podstawa prawna:
art. 710 oraz art. 712 § 2 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny - j.t. Dz.U. z 2019 r. poz. 1145; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 875
art. 21 ust. 1 pkt 125 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2020 r. poz. 1426; ost. zm.Dz.U. z 2020 r. poz. 1492
Tomasz Krywan
doradca podatkowy, autor licznych publikacji z zakresu prawa podatkowego
POTRZEBUJESZ POMOCY?