Nie od wszystkich premii pieniężnych można odliczyć VAT

Od 1 stycznia 2008 r. podatnicy stanęli przed dylematem, czy odliczać VAT z faktur, które dokumentują udzielenie przez nich swoim kontrahentom premii pieniężnych. Po zmianie art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług nie można odliczyć VAT z faktury, która dokumentuje czynności niepodlegające opodatkowaniu lub zwolnione z VAT, nawet gdy należność za fakturę została uregulowana. Natomiast brak jest jednolitego stanowiska, czy premie podlegają VAT. Według sądów jest to czynność niepodlegająca temu podatkowi (pisaliśmy o tym w nr 1/2008 BV). Natomiast w piśmie z 30 grudnia 2004 r. Minister Finansów uznał, że dla celów podatkowych wypłacone premie pieniężne będą traktowane jak rabat lub jak zapłata za usługę. Tych wątpliwości nie wyjaśnia Ministerstwo Finansów w odpowiedzi na interpelację poselską (nr 99). Uznało ono, że różnorodność działań i sytuacji gospodarczych będących podstawą wypłaty premii pieniężnych powoduje, że skutki takich wypłat w zakresie VAT należy oceniać w odniesieniu do konkretnego stanu faktycznego. Na ocenę tych skutków ma wpływ m.in. ustalenie, za co faktycznie premie pieniężne zostały wypłacone (czy dotyczą np. konkretnych dostaw, czy też odnoszą się do wszystkich dostaw w określonym czasie). MF wskazało, że podatnik nie może skorzystać z prawa odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze, jednak nie może być zaklasyfikowany jako VAT, gdyż transakcja w ogóle nie podlega opodatkowaniu. Uznało również, że w przypadku wątpliwości, czy dana czynności podlega opodatkowaniu VAT, podatnik ma prawo wystąpić o interpretację przepisów w swojej indywidualnej sprawie. Z pisma tego wynika, że ministerstwo, mimo ukształtowanej linii orzeczniczej, nie potwierdziło, że premie niezwiązane z konkretną dostawą nie podlegają VAT. Oznacza to, że tylko premie związane z konkretną dostawą nie będą podlegały opodatkowaniu VAT, gdyż stanowią rabaty.

Gdy nasi kontrahenci nadal będą się stosować do interpretacji MF, która według sądów jest błędna, i będą wystawiać faktury, gdy premia pieniężna nie będzie związana z konkretną dostawą, to z takiej faktury możemy odliczyć VAT. Urzędy nie powinny nam tego prawa zakwestionować ze względu na interpretację Ministra Finansów z 30 grudnia 2004 r., która uznaje premie pieniężne jako zapłatę za określone świadczenie ze strony nabywcy naszych produktów podlegające VAT. Jeśli miałaby miejsce taka sytuacja, nie mogą naliczyć nam odsetek i 30-proc. sankcji.