Kara umowna nie zawsze bez VAT – najnowszy wyrok TSUE

Płatności o charakterze odszkodowawczym, np. należności wynikające z uzgodnionych między stronami transakcji kar umownych, uważane są za niepodlegające VAT. Jest to zasada, od której w praktyce są wyjątki. Potwierdził to TSUE w wyroku z 22 listopada 2018 r. w sprawie C-295/17, uznając, że rekompensata za gotowość do świadczenia usług podlega VAT. Takie stanowisko zajmują również polskie organy podatkowe.

Można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna). Natomiast dłużnik nie może bez zgody wierzyciela zwolnić się z zobowiązania przez zapłatę kary umownej (art. 483 § 1 i 2 k.c.). W razie niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania kara umowna należy się wierzycielowi w zastrzeżonej na ten wypadek wysokości, bez względu na wielkość poniesionej szkody (art. 484 § 1 i 2 k.c.).

1. Jak są klasyfikowane kary umowne w VAT

Należności z tytułu kar umownych, płatności czy świadczenia odszkodowawcze co do zasady nie mieszczą się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu, wymienionych w art. 5 ust. 1 ustawy o VAT.