Konsekwencje aportu wierzytelności do spółki kapitałowej według przepisów o podatkach dochodowych

Można założyć, że każdy podatnik przynajmniej raz miał do czynienia z tego typu czynnością, bądź jako podmiot wnoszący przysługującą mu wierzytelność do spółki kapitałowej, bądź jako podmiot otrzymujący ją tytułem wkładu. Najczęściej do tego typu operacji dochodzi przy okazji przeprowadzanych w grupie kapitałowej restrukturyzacji, w tym związanych z wnoszeniem do spółki kapitałowej istniejącego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części.

Aport wierzytelności do spółki kapitałowej

Zgodnie z poglądami prezentowanymi w orzecznictwie (uchwała siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 2 marca 1993 r., sygn. 123/92) zdolność aportowa czy możliwość wniesienia do spółki kapitałowej tytułem wkładu niepieniężnego w zamian za udziały lub akcje wydawane przez spółkę przysługuje m.in. prawom majątkowym.

Przedmiotem wkładu niepieniężnego może być wszystko, co - nie będąc pieniądzem - przedstawia jakąkolwiek wartość ekonomiczną. Wkładem niepieniężnym mogą być prawa bezwzględne lub względne, jeśli są zbywalne i mogą zajmować w bilansie spółki pozycję aktywów.

Uwzględniając powyższe, nie ulega wątpliwości, że istniejąca wierzytelność pieniężna, jako prawo majątkowe przedstawiające konkretną wartość ekonomiczną, zbywalne i ujmowane w bilansie pod pozycją aktywów, może stanowić przedmiot wkładu do spółki kapitałowej.

W zamian za wniesioną tytułem wkładu wierzytelność spółka kapitałowa otrzymująca aport wydaje podmiotowi wnoszącemu wierzytelność udziały lub akcje o określonej wartości nominalnej. Możliwe jest przy tym, że wartość nominalna wydawanych udziałów lub akcji będzie odpowiadała wartości rynkowej wierzytelności (wartością rynkową wierzytelności pieniężnej będzie z reguły jej wartość nominalna, chyba że mamy do czynienia z tzw. trudnymi wierzytelnościami) lub będzie od niej niższa. W drugim wypadku mamy do czynienia z nadwyżką ceny emisyjnej udziałów lub akcji nad jej wartością nominalną. Przedmiotowa nadwyżka określana jest w praktyce obrotu gospodarczego jako tzw. agio i ujmowana jest pod pozycją kapitału zapasowego po stronie pasywów w spółce otrzymującej aport.