Informator dla nowych radnych

Dieta, ochrona przed zwolnieniem z pracy oraz status funkcjonariusza publicznego to niewątpliwe plusy bycia radnym. Aby jednak móc się z nich cieszyć, trzeba zaakceptować niedogodności wiążące się ze sprawowaniem mandatu. Są to przede wszystkim konieczność wyspowiadania się ze swojego majątku oraz przepisy antykorupcyjne, które zwłaszcza dla osób prowadzących działalność gospodarczą są barierą w ubieganiu się o miejsce w radzie.

Radni nie mogą prowadzić działalności gospodarczej na własny rachunek lub wspólnie z innymi osobami z wykorzystaniem mienia komunalnego gminy, w której radny uzyskał mandat - głosi art. 24f ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (dalej: u.s.g.). Oczywiście prowadzenie takiej działalności nie uniemożliwia startu w wyborach, ale po uzyskaniu mandatu staje się kłopotem. Ustawodawca bowiem daje prosty wybór: albo rezygnacja z działalności, albo utrata mandatu.

Trzy miesiące na rezygnację z zabronionej działalności

Jeżeli radny przed rozpoczęciem wykonywania mandatu prowadził działalność gospodarczą z wykorzystaniem majątku komunalnego gminy, której jest radnym, to jest obowiązany do zaprzestania prowadzenia tej działalności gospodarczej w ciągu trzech miesięcy od dnia złożenia ślubowania (art. 24h ust. 1a u.s.g.). Niewypełnienie tego obowiązku stanowi podstawę do stwierdzenia wygaśnięcia mandatu radnego w trybie art. 383 ustawy z 5 stycznia 2011 r. - Kodeks wyborczy (dalej: k.w.). Warto wyjaśnić, jak należy rozumieć zakaz prowadzenia działalności komunalnej z wykorzystaniem mienia komunalnego gminy. Ustawodawca tego pojęcia bowiem nie precyzuje. Na szczęście w odpowiedzi na to pytanie pomocne jest rozbudowane orzecznictwo sądów administracyjnych, jak również Trybunału Konstytucyjnego. Zacznę może od wyjaśnienia, jakie korzystanie z mienia komunalnego nie jest objęte zakazem z art. 24h ust. 1 u.s.g. Jak wyjaśnił Trybunał Konstytucyjny w uchwale z 2 czerwca 1993 r. (sygn. akt W 17/93): „nie jest prowadzeniem działalności gospodarczej korzystanie z powszechnie dostępnych usług, zakładów, przedsiębiorstw, instytucji i urządzeń miejskich na warunkach ogólnych oraz stosunków wynikających z najmu pomieszczeń dla własnych celów mieszkalnych lub handlowo-przemysłowych i dzierżawy drobnych parceli, jeżeli najem lub dzierżawa oparte są na warunkach ustalonych powszechnie dla danego typu przedmiotów najmu lub dzierżawy”.