Czas pracy w instytucjach kultury

W wielu instytucjach kultury praca ma swoją daleko idącą specyfikę - odbywa się w różnych porach doby, w różnych dniach, często wymaga dzielenia na pracę poranną i wieczorną, związana jest z sezonem artystycznym. W konsekwencji ustawodawca objął pracowników instytucji kultury częściowo przepisami odrębnymi. Ponadto, w zakresie nieuregulowanym w sposób szczególny w tych przepisach, istnieje pełne odesłanie do Kodeksu pracy. Niezależnie więc od tego, czy mówimy o państwowej czy o samorządowej instytucji kultury, do pracowników w nich zatrudnionych nie stosujemy innych regulacji, np. ustawy o pracownikach samorządowych.

Instytucje kultury działają w wielu różniących się od siebie formach. Zgodnie z art. 2 ustawy z 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (dalej: ustawa o działalności kulturalnej), formami organizacyjnymi działalności kulturalnej są w szczególności: teatry, opery, operetki, filharmonie, orkiestry, instytucje filmowe, kina, muzea, biblioteki, domy kultury, ogniska artystyczne, galerie sztuki oraz ośrodki badań i dokumentacji w różnych dziedzinach kultury. Już z tego katalogu wynika, jak różne jest zapotrzebowanie na pracę w poszczególnych instytucjach. Inaczej jest w ośrodku badań niż w teatrze, w którym praca sporej części pracowników związana jest z uczestnictwem w próbach, wieczornych czy weekendowych przedstawieniach i wielokrotnie mamy do czynienia z wyjazdami.

Na tle szeroko rozumianych podmiotów publicznych czy też podmiotów finansowanych w dużej mierze ze środków publicznych - pracodawcy ci wyróżniają się specyfiką pracy. Stąd też ustawa zawiera pewne odrębności od regulacji zawartych w ustawie z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (dalej: k.p.) związanych z ułatwieniami w organizowaniu pracy. Z upływem lat i wprowadzania coraz większych udogodnień do k.p., część przepisów straciła na swojej specyfice. Istotne jest jednak nie tylko to, by znać odrębności zawarte w ustawie, ale by zorganizować pracę - biorąc pod uwagę zarówno te przepisy, jak i regulacje k.p. - zgodnie z prawem i zapotrzebowaniem instytucji kultury.