Sprawozdawczość JST – nierzetelne dane to efekt nieprecyzyjnych przepisów

Rzetelność sprawozdań to jeden z filarów systemu kontroli zarządczej sektora jednostek finansów publicznych. Tymczasem w jednostkach samorządu terytorialnego zauważalny jest problem prezentowania w sprawozdaniach zniekształconych danych. Powód jest banalny - skomplikowane i niejednoznaczne przepisy prawa, natomiast skutek poważny - zniekształcony i nierzeczywisty obraz wyników finansowych.

Nierzetelne dane wykazywane w sprawozdaniach budżetowych to wbrew pozorom problem powszechny, a nie kwestia pojedynczych jednostek samorządowych. Przez brak precyzyjnych przepisów prawa i niejednorodność orzecznictwa część samorządów może prezentować zniekształcone wyniki finansowe. Niektóre samorządy pokazują wartości netto, inne brutto. To powoduje, że rzeczywisty obraz finansów samorządowych nie jest prawidłowy, a ewentualny deficyt nieprawdziwy.

W związku z tym, że brakuje jednoznacznych wytycznych co do właściwego sposobu działania, na poziomie jednostek samorządu terytorialnego decyzje o sposobie rozliczania były podejmowane wewnętrznie - zatem według wiedzy i uznania poszczególnych jednostek samorządowych. Decyzje te, w sposób istotny wpływające na przyszły sposób prezentowania danych finansowych, zapadały w momencie centralizacji VAT i przyjmowania polityk rachunkowości w jednostkach. I tak część jednostek samorządowych zdecydowała się na rozliczenia brutto, część na rozliczenia netto. Skala niejasności i sposób, w jaki wprowadzono zmiany, powodują występowanie rozbieżności. Jakość obowiązujących przepisów powoduje, że nie zawsze wystarczające okazuje się bazowanie na własnych doświadczeniach i wiedzy. Tym samym coraz więcej samorządów decyduje się na korzystanie z doradztwa oferowanego przez podmioty zewnętrzne. Co do zasady każde wsparcie może być pomocne, ale to generuje dodatkowe koszty. Często wiąże się z tym konieczność zakupu i instalacji dodatkowych systemów informatycznych.