Opłata zmienna od wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi
Przedsiębiorstwa wodociągowe, prowadzące działalność w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę, dokonują ujmowania, uzdatniania i dostarczania wody. Tylko część tej działalności obejmuje zbiorowe zaopatrzenie w wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi. I tylko z tą częścią wiążą się niższe stawki opłat przewidzianych przez ustawę - Prawo wodne oraz przez przepisy rozporządzenia w sprawie jednostkowych stawek opłat.
Prawo wodne ustala niższe stawki opłat zmiennych dla celów realizacji zadań własnych gminy w zakresie zbiorowego zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi.
Przykładem zróżnicowania opłat, w zależności od realizacji przez gminę zadań własnych, jest sposób regulacji opłaty zmiennej. Prawo wodne z 2017 roku wprowadziło opłaty zmienne m.in. za pobór wód podziemnych lub pobór wód powierzchniowych. Opłatę oblicza się jako iloczyn jednostkowej stawki opłaty i ilości pobranych wód podziemnych lub wód powierzchniowych, wyrażonej w metrach sześciennych. W ten sposób oblicza się wysokość opłaty zmiennej:
