Jak wykazać eksport w deklaracji VAT

PYTANIE

W lutym została wystawiona faktura eksportowa na firmę z Ukrainy, wywóz towaru z Polski na Ukrainę został dokonany 12 maja 2022 r. i 16 maja 2022 r. otrzymano potwierdzenie wywozu IE599. W deklaracji za luty i marzec ta transakcja przy stawce 0% nie została wykazana ani w marcu jako sprzedaż krajowa. Czy można transakcję wykazać w JPK za kwiecień 2022 ze stawką 0%? Czy należy skorygować deklarację za marzec 2022 i wykazać tą sprzedaż z 23% VAT?

ODPOWIEDŹ

Jedną z czynności podlegających opodatkowaniu VAT jest eksport towarów (zob. art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT), czyli – jak stanowi art. 2 pkt 8 ustawy o VAT – dostawa towarów wysyłanych lub transportowanych z terytorium kraju poza terytorium Unii Europejskiej przez dostawcę lub na jego rzecz (tzw. eksport bezpośredni) albo przez nabywcę mającego siedzibę poza terytorium kraju lub na jego rzecz (tzw. eksport pośredni), jeżeli wywóz towarów poza terytorium Unii Europejskiej jest potwierdzony właściwy organ celny określony w przepisach celnych. Z treści pytania nie wynika jakiego rodzaju eksportu towarów dotyczy. Konieczne jest w związku z tym rozważenie obu scenariuszy.

Z treści pytania nie wynikają również informacje pozwalające ustalić moment powstania obowiązku podatkowego z tytułu eksportu towarów. Zakładam w związku z tym, że powstał on na skutek dokonania dostawy towarów (przeniesienia prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel) w lutym 2022 r. (scenariusz ten uprawdopodabnia fakt, że w lutym 2022 r. została wystawiona faktura eksportowa).

Mając to na uwadze wyjaśnić pragnę, że warunkiem stosowania stawki 0% do eksportu towarów jest co do zasady otrzymanie przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy (tj. za okres rozliczeniowy, w którym powstał obowiązek podatkowy z tytułu eksportu towarów) dokumentu potwierdzającego wywóz towaru poza terytorium Unii Europejskiej (zob. art. 41 ust. 6 ustawy o VAT). W przypadku eksportu pośredniego dodatkowo z dokumentu tego wynikać musi tożsamość towaru będącego przedmiotem dostawy i wywozu (zob. art. 41 ust. 11 ustawy o VAT).

Niekoniecznie oznacza to jednak, że w przypadku niespełnienia tego warunku eksport towarów należy od razu opodatkować stawką krajową. Z art. 41 ust. 7 oraz art. 41 ust. 11 w zw. z art. 41 ust. 7 ustawy o VAT wynika bowiem, że jeżeli wskazany warunek nie został spełniony, podatnik nie wykazuje dokonanej dostawy towarów w ewidencji VAT (a w konsekwencji w pliku JPK_VAT) za dany okres rozliczeniowy, lecz w okresie następnym, stosując stawkę podatku 0%, pod warunkiem otrzymania dokumentu potwierdzającego wywóz towarów poza terytorium Unii Europejskie przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za ten następny okres. W przypadku nieotrzymania tego dokumentu w tym terminie do eksportu towarów ma zastosowanie stawka krajowa (najczęściej 23%).

W przypadku eksportu bezpośredniego przedmiotowe przesunięcie rozpoznania eksportu towarów stosuje się, jeżeli podatnik posiada dokument celny potwierdzający procedurę wywozu (zob. art. 41 ust. 8 ustawy o VAT; dokumentem tym jest przede wszystkim komunikat IE-529, tj. informacja o zwolnieniu towarów do procedury wywozu). Jednakże z treści pytania nie wynika, aby dokument taki został otrzymany. Jeżeli zatem pytanie dotyczy eksportu bezpośredniego, przedmiotowy eksport towarów najprawdopodobniej należało (i nadal należy) wykazać ze stawką 23% w deklaracji VAT za luty 2022 r.

W przypadku eksportu pośredniego warunek ten nie obowiązuje (gdyż art. 41 ust. 11 ustawy o VAT przewidując odpowiednie stosowanie art. 41 ust. 7 ustawy o VAT nie przewiduje odpowiedniego stosowania art. 41 ust. 8 ustawy o VAT), a w konsekwencji wskazane przesunięcie stosowane jest zawsze. Jeżeli zatem pytanie dotyczy eksportu bezpośredniego, przedmiotowy eksport towarów należało (i nadal należy) wykazać ze stawką 23% w deklaracji VAT za marzec 2022 r.

Niezależnie od scenariusza, otrzymanie w maju 2022 r. potwierdzenia wywozu IE599 upoważnia do korekty ze stawki 23% na stawkę 0%. Korekty takiej należy dokonać w rozliczeniu za okres rozliczeniowy otrzymania tego dokumentu (zob. art. 41 ust. 9 ustawy o VAT), a więc w ramach deklaracji VAT za maj 2022 r.

Podstawa prawna:

• art. 41 ust. 7, ust. 11 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (j.t. Dz.U. z 2022 r., poz. 931 ze zm.).

Tomasz Krywan