Interpretacja indywidualna z dnia 2 stycznia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP2-2.4010.212.2022.1.PK

Ustalenie, czy opłaty eksploatacyjne, za które przyjęte będą wpłaty do kasy Spółdzielni, nie będą stanowić przychodu, o których mowa w art. 12 ust. 1 pkt 16 ustawy o CIT.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób prawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

3 listopada 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 26 października 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób prawnych, w zakresie ustalenia, czy opłaty eksploatacyjne, za które przyjęte będą wpłaty w kasie Spółdzielni, stanowić będą przychody, o których mowa w art. 12 ust. 1 pkt 16 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych.

Opis zdarzenia przyszłego

Podatnik – A. w (…) jest spółdzielnią mieszkaniową, której podstawowym celem, zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych, jest zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych i innych potrzeb członków oraz ich rodzin, przez dostarczanie członkom samodzielnych lokali mieszkalnych lub domów jednorodzinnych, a także lokali o innym przeznaczeniu. W ramach tego celu Spółdzielnia mieszkaniowa nie może odnosić korzyści majątkowych kosztem swoich członków, a jednocześnie ma obowiązek zarządzania nieruchomościami stanowiącymi jej mienie lub nabyte na podstawie ustawy mienie jej członków (art. 1 ust. 11 i ust. 3 ww. ustawy).

Z kolei, zgodnie z art. 4 ww. ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, członkowie spółdzielni oraz właściciele lokali nie będący członkami spółdzielni uczestniczą w pokrywaniu kosztów szczegółowo określonych w tym przepisie poprzez uiszczanie opłat ustalanych zgodnie z przepisami, Statutem spółdzielni, jak również wewnętrznymi regulaminami.

Lokale, za które ponoszone są ww. opłaty, są zajmowane przez członków spółdzielni i osoby nie będące członkami spółdzielni na podstawie spółdzielczych praw do lokali (własnościowego i lokatorskiego) oraz prawa odrębnej własności. Opłaty te pobierane są przez A. w (…) bezpośrednio na podstawie ww. przepisu ustawy i nie są zawierane z mieszkańcami zasobów spółdzielni żadne umowy w tym zakresie. Opłaty podatnik pobiera comiesięcznie – zgodnie ze Statutem do (…) dnia każdego miesiąca za dany miesiąc. Wysokości opłat eksploatacyjnych za ww. lokale, tzw. czynszu, dla poszczególnych mieszkańców różnią się, co wynika z wielu czynników, które stanowią podstawę ustalania danych składników opłat wchodzących w skład miesięcznego „czynszu”. Dodatkowo, z uwagi na stosowane zasady zaliczkowego pobierania niektórych składników opłat i okresowych rozliczeń, również mogą różnić się miesięczne opłaty czynszowe dla danego mieszkańca. Co do zasady miesięczne opłaty eksploatacyjne za lokale w zasobach mieszkaniowych podatnika mieszczą się w granicach od 200,00 zł. do 1 600,00 zł.

Mieszkańcy dokonują zapłaty z tytułu ww. opłat w wysokości indywidualnej podawanej każdemu mieszkańcowi przez podatnika na indywidualne rachunki bankowe prowadzone na rzecz Spółdzielni lub w kasie podatnika. Podatnik prowadzi bowiem w swoich zasobach – w jednym z biur Spółdzielni – kasę, w której mieszkańcy – osoby fizyczne posiadające tytuły prawne do lokalu lub zamieszkujące dany lokal na innej podstawie – mogą dokonywać wpłat gotówkowo lub bezgotówkowo za pomocą terminala płatniczego na poczet opłat eksploatacyjnych za lokale.

Dodatkowo jedna wartość wpłaty dokonywanej w kasie Spółdzielni przez daną osobę na poczet ww. opłat eksploatacyjnych nie przekracza kwoty 20.000 zł.

Pytanie

Czy opłaty eksploatacyjne, za które przyjęte będą wpłaty do kasy Spółdzielni, stanowić będą przychody, o których mowa w art. 12 ust. 1 pkt 16 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2022 r., poz. 2587 z późn. zm.; dalej „updop”)?

Państwa stanowisko w sprawie

Państwa zdaniem wpłaty dokonywane w kasie Spółdzielni przez osoby fizyczne, będące mieszkańcami jej zasobów, na poczet miesięcznych opłat eksploatacyjnych na pokrycie kosztów z tytułu używania lokali mieszkalnych w zasobach mieszkaniowych A. (…) nie będą stanowić przychodu (…), o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 16 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2022 r., poz. 2587 z późn. zm.; dalej „updop”), który wejdzie w życie 1 stycznia 2024 r. Wpłaty te – zdaniem Spółdzielni – nie stanowią bowiem transakcji, o których jest mowa w art. 7b ustawy z 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (tj. Dz.U. z 2020 r. poz. 287 z późn. zm.).

W pierwszej kolejności wskazać należy, że do A. mają zastosowanie przepisy ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2022 r., poz. 2587 z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą”, bowiem spółdzielnia, będąc osobą prawną, prowadzi działalność gospodarczą, a tym samym jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych.

Co do zasady podatnik, będący spółdzielnią mieszkaniową, funkcjonuje na zasadach określonych w ustawie z 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (tj. Dz.U. z 2021 r. poz. 1208 z późn. zm.).

Stosownie do art. 1 ust. 1 ww. ustawy, podstawowym celem spółdzielni mieszkaniowej jest zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych i innych potrzeb członków oraz ich rodzin przez dostarczanie członkom samodzielnych lokali mieszkalnych lub domów jednorodzinnych, a także lokali o innym przeznaczeniu.

Z kolei w ust. 2 ww. przepisu wskazano, co może być szczegółowym przedmiotem działalności spółdzielni, natomiast w myśl art. 1 ust. 6 przywoływanej ustawy spółdzielnia może prowadzić również inną działalność gospodarczą na zasadach określonych w odrębnych przepisach i w statucie, jeżeli działalność ta związana jest bezpośrednio z realizacją celu, o którym mowa w ust. 1.

Zgodnie z obowiązującym podatnika Statutem spółdzielnia może i prowadzi działalność gospodarczą na zasadach rachunku ekonomicznego przy zapewnieniu korzyści jej członkom. Działalność ta ma na celu pozyskiwanie środków finansowych z przeznaczeniem na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych i inne wymienione w statucie (§5 Statutu).

Z powyższego wynika, że zarówno A. (…) w (…), jak i inne spółdzielnie mieszkaniowe jako osoby prawne prowadzą działalność gospodarczą. Zatem z tego tytułu są podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych.

Zasady dotyczące podatków płaconych przez podatników podatku dochodowego od osób prawnych, w tym określające zasady powstania przychodu u takich podatników podatku dochodowego od osób prawnych, zawarte zostały w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych, o której mowa powyżej.

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy: „Przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód stanowiący sumę dochodu osiągniętego z zysków kapitałowych oraz dochodu osiągniętego z innych źródeł przychodów. W przypadkach, o których mowa w art. 21, art. 22 i art. 24b, przedmiotem opodatkowania jest przychód”.

Z kolei w myśl art. 7 ust. 2 ustawy: „Dochodem ze źródła przychodów, z zastrzeżeniem art. 11 c, art. 11 i, art. 24a, art. 24b, art. 24ca, art. 24d i art. 24f, jest nadwyżka sumy przychodów uzyskanych z tego źródła przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów”.

W odniesieniu do powyższego wskazać następnie należy, że z kolei w art. 12 ustawy został określony katalog (otwarty) zdarzeń stanowiących przychód podatkowy.

I tak w myśl art. 12 ust. 1 pkt 16 ustawy, który dodano na mocy ustawy z 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.z 2021 r. poz. 2105 z późn. zm.) – art. 2 ust. 1 pkt 27 lit. a) tiret 8, przychodami (z zastrzeżeniem ust. 2 i 4 oraz art. 14), są: kwota płatności dotyczącej transakcji, o której mowa w art. 7b ustawy z 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (Dz.U. z 2020 r. poz. 287 oraz z 2021 r. poz. 2105), otrzymana bez pośrednictwa rachunku płatniczego.

Stosownie z kolei do art. 7b. ww. ustawy o prawach konsumenta: konsument jest obowiązany do dokonywania płatność za pośrednictwem rachunku płatniczego, jeżeli jednorazowa wartość transakcji z przedsiębiorcą, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 20 000 zł lub równowartość tej kwoty, przy czym transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według średniego kursu walut obcych, ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji.

Należy w tym miejscu zaznaczyć, że w myśl kolejny raz zmienionego art. 89 ustawy z 29 października 2021 r., o której mowa powyżej, pkt 16 ust. 1 § 12 ustawy wejdzie w życie 1 stycznia 2024 r. (podobnie jak art. 7b ustawy o prawach konsumenta).

Jak wynika z powyższego zostały wprowadzone limity transakcji gotówkowych w relacji pomiędzy przedsiębiorcami a konsumentami. Zatem celem wyjaśnienia stanowiska podatnika należy sięgnąć do definicji konsumenta i przedsiębiorcy zawartych w kodeksie cywilnym, bowiem ustawa takich definicji nie zawiera.

Zgodnie z art. 22¹ k.c. „za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową”. Natomiast „przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna, o której mowa w art. 331 § 1, prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową”, o czym stanowi art. 431 k.c. Z powyższego wynika, że za konsumenta uznaje się osobę fizyczną, która dokonuje czynności prawnej z przedsiębiorcą. Natomiast przedsiębiorcą może być osoba fizyczna, prawna lub jednostka organizacyjna prowadząca działalność gospodarczą.

Patrząc wyłącznie na definicje ww. pojęć, jak również wykładnię literalną przepisów art. 12 ust. 1 pkt 16 ustawy i w art. 7b ustawy o prawach konsumenta, można by odnieść wrażenie, iż w stanie faktycznym, będącym podstawą niniejszego wniosku mamy do czynienia z przychodem w rozumieniu ww. przepisu ustawy, jak i transakcją, o której mowa w ustawie o prawach konsumenta.

Niemniej jednak wpłaty dokonywane przez mieszkańców zasobów mieszkaniowych na poczet opłat eksploatacyjnych w kasie spółdzielni nie są typowymi transakcjami gospodarczymi pomiędzy przedsiębiorcą a konsumentem. Zwłaszcza transakcjami, o których mowa w ww. ustawie o prawach konsumenta, w związku z którymi dokonywane płatności bez pośrednictwa rachunku płatniczego nakładają na przedsiębiorcę obowiązek zwiększenia swoich przychodów.

Nie można zapominać bowiem o podstawowym celu spółdzielni mieszkaniowej jak i jej bezwynikowej działalności, w tym działalności gospodarczej. Spółdzielnia podejmuje bowiem działalność gospodarczą wyłącznie z korzyścią dla członków spółdzielni i nie generuje typowego dla przedsiębiorców „zysku”.

W związku z powyższym, a przede wszystkim z uwagi na brzmienie art. 4 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, płatności dokonywane w kasie spółdzielni stanowią wpłaty na pokrycie opłat eksploatacyjnych związanych z gospodarowaniem przez podatnika zasobami mieszkaniowymi i są przeznaczane wyłącznie na pokrycie dających się określić kosztów ponoszonych przez spółdzielnię w ramach gospodarowania zasobami mieszkaniowymi z podziałem na poszczególne lokale i nieruchomości.

Zgodnie z art. 4 ust. 1-2 oraz ust. 4 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych:

„1. Członkowie spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali, są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uiszczanie opłat zgodnie z postanowieniami statutu.

11. Osoby niebędące członkami spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do lokali, są obowiązane uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uiszczanie opłat na takich samych zasadach, jak członkowie spółdzielni, z zastrzeżeniem art. 5.

2. Członkowie spółdzielni będący właścicielami lokali są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem ich lokali, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości wspólnych, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uiszczanie opłat zgodnie z postanowieniami statutu.

(...)

4. Właściciele lokali niebędący członkami spółdzielni są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem ich lokali, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości wspólnych. Są oni również obowiązani uczestniczyć w wydatkach związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni, które są przeznaczone do wspólnego korzystania przez osoby zamieszkujące w określonych budynkach lub osiedlu. Obowiązki te wykonują przez uiszczanie opłat na takich samych zasadach, jak członkowie spółdzielni, z zastrzeżeniem art. 5”.

Jednocześnie zgodnie z ust. 41 ww. przepisu: „Zarząd spółdzielni prowadzi odrębnie dla każdej nieruchomości:

1) ewidencję i rozliczenie przychodów i kosztów, o których mowa w ust. 1-2 i 4;

2) ewidencję i rozliczenie wpływów i wydatków funduszu remontowego, o którym mowa w art. 6 ust. 3; ewidencja i rozliczenie wpływów i wydatków funduszu remontowego na poszczególne nieruchomości powinny uwzględniać wszystkie wpływy i wydatki funduszu remontowego tych nieruchomości”.

Dodatkowo w uzasadnieniu do projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw wskazano, że przedmiotowa zmiana spowodowana jest potrzebą zwalczania tzw. „szarej strefy” w obrocie gospodarczym, w którym, obok przedsiębiorcy, uczestniczą konsumenci (podmioty nieprofesjonalne).

Zdaniem podatnika w przypadku wpłat, o których mowa w niniejszym wniosku ryzyko takie – również ze względu na powyższe zasady dokonywania wpłat i ich rodzaju – w ogóle nie zachodzi.

Również zatem wykładnia celowościowa przepisu art. 12 ust. 1 pkt 16 ustawy – po jego wejściu w życie z dniem 1 stycznia 2024 r. potwierdza prawidłowość stanowiska podatnika, iż opłaty za lokale mieszkalne mogą być dokonywane bez pośrednictwa rachunku płatniczego i nie mają do nich zastosowania wskazane limity.

Mając na uwadze powyższe, zdaniem podatnika, w niniejszym stanie faktycznym, z uwagi na fakt, że płatności dokonywane przez mieszkańców z tytułu opłat eksploatacyjnych – tzw. „czynszu” za lokale mieszkalne stanowią pokrycie kosztów ponoszonych przez spółdzielnię w związku z zarządzaniem, utrzymaniem itp. tych lokali jak i nieruchomości wspólnych czy stanowiących mienie Spółdzielni, uznać należy, że nie mieszczą się one w dyspozycji przepisu art. 7b ustawy o prawach konsumenta.

Skoro tak to kwoty takich opłat płacone w ramach tych „transakcji” w kasie podatnika, a zatem bez pośrednictwa rachunku płatniczego, nie będą stanowiły przychodów Spółdzielni, stosownie do art. 12 ust. 1 pkt 16 ustawy.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zasady funkcjonowania spółdzielni mieszkaniowych określa ustawa z 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz.U. z 2021 r. poz. 1208 ze zm.).

Art. 1 ust. 1 ww. ustawy mówi:

celem spółdzielni mieszkaniowej, zwanej dalej „spółdzielnią”, jest zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych i innych potrzeb członków oraz ich rodzin, przez dostarczanie członkom samodzielnych lokali mieszkalnych lub domów jednorodzinnych, a także lokali o innym przeznaczeniu.

Art. 1 ust. 2 wspomnianej ustawy wymienia przedmioty działalności spółdzielni:

1) budowanie lub nabywanie budynków w celu ustanowienia na rzecz członków spółdzielczych lokatorskich praw do znajdujących się w tych budynkach lokali mieszkalnych;

1¹) (uchylony)

2) budowanie lub nabywanie budynków w celu ustanowienia na rzecz członków odrębnej własności znajdujących się w tych budynkach lokali mieszkalnych lub lokali o innym przeznaczeniu, a także ułamkowego udziału we współwłasności w garażach wielostanowiskowych;

3) budowanie lub nabywanie domów jednorodzinnych w celu przeniesienia na rzecz członków własności tych domów;

4) udzielanie pomocy członkom w budowie przez nich budynków mieszkalnych lub domów jednorodzinnych;

5) budowanie lub nabywanie budynków w celu wynajmowania lub sprzedaży znajdujących się w tych budynkach lokali mieszkalnych lub lokali o innym przeznaczeniu.

Ponadto, w myśl art. 1 ust. 6 powyższej ustawy:

Spółdzielnia może prowadzić również inną działalność gospodarczą na zasadach określonych w odrębnych przepisach i w statucie, jeżeli działalność ta związana jest bezpośrednio z realizacją celu, o którym mowa w ust. 1.

Stosownie więc do cytowanych przepisów spółdzielnie mieszkaniowe jako osoby prawne prowadzą działalność gospodarczą i tym samym są podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych.

Przepisy określające zasady powstania przychodu u podatników podatku dochodowego od osób prawnych zawarte zostały w ustawie z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2022 r., poz. 2587 z późn. zm.; dalej „updop”)

I tak, zgodnie z art. 7 ust. 1 updop:

przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód stanowiący sumę dochodu osiągniętego z zysków kapitałowych oraz dochodu osiągniętego z innych źródeł przychodów. W przypadkach, o których mowa w art. 21, art. 22 i art. 24b, przedmiotem opodatkowania jest przychód.

W myśl art. 7 ust. 2 updop:

dochodem ze źródła przychodów, z zastrzeżeniem art. 11c, art. 11i, art. 24a, art. 24b, art. 24ca, art. 24d i art. 24f, jest nadwyżka sumy przychodów uzyskanych z tego źródła przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

W art. 12 updop, ustawodawca zamieścił otwarty katalog zdarzeń stanowiących przychód podatkowy, wskazując w pkt 1 ww. ustawy, że:

przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że są Państwo (…), która rozporządza lokalami, zajmowanymi przez członków spółdzielni i osoby nie będące członkami spółdzielni na podstawie spółdzielczych praw do lokali (własnościowego i lokatorskiego) oraz prawa odrębnej własności. Opłaty eksploatacyjne, tzw. czynsz, pobierane są przez A. w (…) bezpośrednio na podstawie przepisu ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych i nie są zawierane z mieszkańcami zasobów spółdzielni żadne umowy w tym zakresie. Opłaty pobierane są comiesięcznie, a ich wysokości różnią się, na co wpływ ma kilka czynników.

Zgodnie z obowiązującym Państwa Statutem, spółdzielnia prowadzi działalność gospodarczą, której celem jest pozyskiwanie środków finansowych przeznaczanych na utrzymanie zasobów mieszkaniowych i innych również wymienionych w Statucie. Spółdzielnia podejmuje działalność gospodarczą wyłącznie z korzyścią dla członków spółdzielni i nie generuje typowego dla przedsiębiorców „zysku”.

W jednym z zajmowanych przez Państwa pomieszczeń funkcjonuje kasa, do której osoby fizyczne posiadające tytuły prawne do lokalu lub zamieszkujące dany lokal na innej podstawie mogą dokonywać wpłat gotówkowo lub bezgotówkowo za pomocą terminala płatniczego na poczet opłat eksploatacyjnych za lokale. Jedna wartość wpłaty dokonywanej w kasie Spółdzielni przez daną osobę na poczet ww. opłat eksploatacyjnych nie przekracza kwoty 20 000 zł.

Państwa wątpliwości dotyczą ustalenia, czy płatności z tytułu opłat eksploatacyjnych dokonywane przez mieszkańców na rzecz Spółdzielni będą przychodem, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 16 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W tym miejscu wskazać należy, że ustawą z 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2021 r., poz. 2105, dalej „ustawa zmieniająca”) wprowadzono zmiany m.in. do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Zmiany te dotyczą m.in. wprowadzenia przepisu art. 12 ust. 1 pkt 16 updop, który ma wejść w życie 1 stycznia 2024 r.

Z art. 12 ust. 1 pkt 16 updop wynika, że:

przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności kwota płatności dotyczącej transakcji, o której mowa w art. 7b ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (Dz.U. z 2020 r. poz. 287 oraz z 2021 r. poz. 2105), otrzymana bez pośrednictwa rachunku płatniczego.

W tym miejscu zasadne jest odwołanie się również do przepisów ustawy z 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (Dz.U. z 2020 r., poz. 287 z późn. zm.) w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2024 r. (Dz.U. z 2021 r., poz. 2105).

Zgodnie z regulacjami zawartymi w przepisie art. 7b ustawy o prawach konsumenta:

Konsument jest obowiązany do dokonywania płatności za pośrednictwem rachunku płatniczego, jeżeli jednorazowa wartość transakcji z przedsiębiorcą, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 20 000 zł lub równowartość tej kwoty, przy czym transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji.

Należy zauważyć, że przepisy ustawy zmieniającej wprowadzają 1 stycznia 2024 r. szereg zmian, w tym dotyczących limitu transakcji gotówkowych w relacji między przedsiębiorcami a konsumentami (osobami prywatnymi).

Dodany art. 7b, który jasno wskazuje, że konsument ma obowiązek dokonywania płatności za pośrednictwem rachunku płatniczego, jeżeli jednorazowa wartość transakcji z przedsiębiorcą (bez względu na liczbę wynikających z niej płatności) przekracza 20 000 zł lub równowartość tej kwoty.

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie zawiera definicji „konsumenta” oraz „przedsiębiorcy” zasadne zatem wydaje się odwołanie do przepisów regulujących ww. pojęcia, tj. przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2022 r., poz. 1360 ze zm., dalej: „KC”)

I tak, z art. 22¹ KC wynika, że:

za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową.

Z kolei, w art. 43¹ KC wskazano, że:

przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna, o której mowa w art. 33¹ § 1, prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową.

Z powyższego wynika, że za konsumenta uznaje się osobę fizyczną, która dokonuje czynności prawnej z przedsiębiorcą. Natomiast przedsiębiorcą może być osoba fizyczna, prawna lub jednostka organizacyjna prowadząca działalność gospodarczą.

Rozważając przedstawione okoliczności sprawy pod kątem zadanego przez Państwa pytania oraz zajętego stanowiska odnośnie do poruszonego w pytaniu zagadnienia, należy wskazać, że przepis art. 12 ust. 1 pkt 16 updop przewiduje konieczność rozpoznania przychodu, w przypadku niedopełnienia obowiązku realizacji przez konsumentów płatności dotyczącej transakcji o której mowa w art. 7b ustawy o prawach konsumenta za pośrednictwem rachunku płatniczego.

Podkreślenia wymaga fakt, że w art. 7b ustawy o prawach konsumenta jest mowa o dwóch stronach transakcji uczestniczących w dokonywaniu płatności, a mianowicie przedsiębiorcy i konsumencie, dokonujących transakcji w sytuacji, gdy jednorazowa wartość tych transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 20 000 zł lub równowartość tej kwoty. Zauważyć jednak należy, że w rozpatrywanej sprawie, transakcje nie są typowymi transakcjami gospodarczymi pomiędzy przedsiębiorcą a konsumentem, o których mowa w ustawie o prawach konsumenta, w związku z którymi dokonywane płatności bez pośrednictwa rachunku płatniczego nakładają obowiązek zwiększenia przychodów na podstawie powyższego przepisu. Płatności stanowią opłaty związane z gospodarowaniem przez spółdzielnie mieszkaniową zasobem mieszkaniowym i są zwrotem kosztów na rzecz spółdzielni przypadających na poszczególne lokale.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych:

członkowie spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali, są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uiszczanie opłat zgodnie z postanowieniami statutu.

A także w myśl art. 4 ust. 4 ww. ustawy:

właściciele lokali niebędący członkami spółdzielni są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem ich lokali, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości wspólnych. Są oni również obowiązani uczestniczyć w wydatkach związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni, które są przeznaczone do wspólnego korzystania przez osoby zamieszkujące w określonych budynkach lub osiedlu. Obowiązki te wykonują przez uiszczanie opłat na takich samych zasadach, jak członkowie spółdzielni, z zastrzeżeniem art. 5.

W uzasadnieniu do projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw  wprowadzającej uregulowanie wskazano, że zmiana spowodowana jest potrzebą zwalczania szarej strefy w obrocie gospodarczym, w którym obok przedsiębiorcy uczestniczą konsumenci (podmioty nieprofesjonalne). W przypadku dokonywania opłat w kasie spółdzielni trudno dopatrzeć się ryzyka powiększenia tzw. szarej strefy. Zgodnie z art. 4 ust. 4¹ ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych:

zarząd spółdzielni prowadzi odrębnie dla każdej nieruchomości:

1) ewidencję i rozliczenie przychodów i kosztów, o których mowa w ust. 1-2 i 4;

2) ewidencję i rozliczenie wpływów i wydatków funduszu remontowego, o którym mowa w art. 6 ust. 3; ewidencja i rozliczenie wpływów i wydatków funduszu remontowego na poszczególne nieruchomości powinny uwzględniać wszystkie wpływy i wydatki funduszu remontowego tych nieruchomości.

A zatem wykładnia celowościowa potwierdza zasadność przyjęcia, że opłaty za lokale mieszkalne mogą być dokonywane bez pośrednictwa rachunku płatniczego.

Dodatkowo, zgodnie z przepisem art. 17 ust. 1 pkt 44, wolne od podatku są:

dochody spółdzielni mieszkaniowych, wspólnot mieszkaniowych, społecznych inicjatyw mieszkaniowych, towarzystw budownictwa społecznego, samorządowych jednostek organizacyjnych prowadzących działalność w zakresie gospodarki mieszkaniowej oraz społecznych agencji najmu, o których mowa w art. 22a ust. 1 ustawy z dnia 26 października 1995 r. o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa (Dz. U. z 2021 r. poz. 2224 oraz z 2022 r. poz. 807 i 1561), uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi – w części przeznaczonej na cele związane z utrzymaniem tych zasobów, z wyłączeniem dochodów uzyskanych z innej działalności gospodarczej niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi.

Z ww. przepisu wynika jasno, że dochody spółdzielni uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi są wolne od podatku, o ile zastaną przeznaczone na cele związane z utrzymaniem tychże zasobów.

W świetle powyższego płatności dokonywane przez użytkowników lokali mieszkalnych z tytułu opłat za ww. lokale nie mieszczą się w dyspozycji przepisu art. 7b ustawy o prawach konsumenta. Tym samym, kwoty płatności dotyczących transakcji, o których mowa powyżej, otrzymane bez pośrednictwa rachunku płatniczego, nie będą stanowiły przychodów Spółdzielni, stosowanie do art. 12 ust. 1 pkt 16 updop.

Należy podkreślić, że przepisy art. 12 ust. 1 pkt 16 updop oraz 7b ustawy o prawach konsumenta, będą miały zastosowanie od 1 stycznia 2024 r. 

Podsumowując, Państwa stanowisko, że opłaty eksploatacyjne, za które przyjęte będą wpłaty do kasy Spółdzielni, nie będą stanowić przychodów, o których mowa w art. 12 ust. 1 pkt 16 updop jest prawidłowe.

Wobec powyższego Państwa stanowisko należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Państwa i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

‒Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2022 r., poz. 2651 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i muszą się Państwo zastosować do interpretacji.

‒Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

‒  Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 z późn. zm.; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

‒w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA),

‒albo

‒w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2022 r., poz. 2651 ze zm.).