Elastyczny czas pracy – jakie oszczędności daje pracodawcy

Jednym z najbardziej elastycznych systemów czasu pracy jest system równoważnego czasu pracy. Może on być stosowany gdy jest to uzasadnione rodzajem pracy lub jej organizacją. W systemie tym, co do zasady, dobowy wymiar czasu pracy może być przedłużony ponad 8 godzin, nie więcej jednak niż do 12 godzin, w okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 1 miesiąca. Dłuższy dobowy czas pracy jest równoważony krótszym czasem pracy w innych dniach lub dniami wolnymi od pracy. O wprowadzeniu tego rodzaju systemu czasu pracy decyduje pracodawca w porozumieniu ze związkami zawodowymi lub sam pracodawca.

Przez elastyczny czas pracy należy rozumieć wszelkie przewidziane prawem możliwości organizacji czasu pracy odbiegające od podstawowej normy czasu pracy. Takie możliwości daje w szczególności stosowanie przedłużonych okresów rozliczeniowych czy ruchomych godzin rozpoczynania pracy. Kodeks pracy przewiduje też możliwość stosowania:

• systemu równoważnego czasu pracy, 
• weekendowego systemu czasu pracy,
• systemu skróconego tygodnia pracy.

Te i inne rozwiązania wynikające z przepisów prawa pracy dają pracodawcy większą swobodę w zakresie dostosowania czasu pracy pracowników do bieżących potrzeb przedsiębiorstwa.

Możliwość przedłużenia okresu rozliczeniowego

Każdy pracodawca jest zobowiązany ustalić okresy rozliczeniowe, jakie będą u niego stosowane, w ramach których rozlicza czas pracy pracowników. Okresy te ustala się w wewnątrzzakładowych przepisach prawa pracy, zasadniczo w układach zbiorowych pracy, regulaminach pracy lub obwieszczeniu (art. 150 § 1 Kodeksu pracy).

Okres rozliczeniowy w podstawowym systemie czasu pracy wynosi maksymalnie 4 miesiące. Jeszcze krótszy, bo 1-miesięczny, okres rozliczeniowy obowiązuje w systemie skróconego systemu czasu pracy, w weekendowym systemie czasu pracy, a także, co do zasady, w równoważnym systemie czasu pracy. Jednak w systemie równoważnym, w którym dopuszczalne jest przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy do 12 godzin, istnieje możliwość jego przedłużenia maksymalnie do 3 miesięcy w szczególnie uzasadnionych przypadkach oraz do 4 miesięcy przy pracach uzależnionych od pory roku lub warunków atmosferycznych.

Oprócz tego możliwe jest wydłużenie okresów rozliczeniowych czasu pracy, nawet do 12 miesięcy, w każdym systemie czasu pracy (art. 129 § 2 Kodeksu pracy).