Interpretacja indywidualna z dnia 26 stycznia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.780.2022.2.KT

Zastosowanie do świadczonych przez Wnioskodawcę usług zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy o VAT.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

3 listopada 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 31 października 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy zastosowania do świadczonych przez Państwa usług zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy o VAT. Uzupełnili go Państwo pismem z 21 stycznia 2023 r. (wpływ 22 stycznia 2023 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Spółka … spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w …, przy ulicy …, lok. … wpisana do rejestru przedsiębiorców prowadzonego przez Sąd Rejonowy …, Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem KRS: …, NIP: … (dalej: „Spółka”). Spółka jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, której przeważającym przedmiotem działalności jest świadczenie usług rachunkowo-księgowych oraz doradztwo podatkowe (69.20.Z).

Spółka jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Spółka zawiera umowy o świadczenie usług z podmiotami będącymi zewnętrznie zarządzającymi alternatywnymi spółkami inwestycyjnymi (dalej: „ZASI”), o których mowa w art. 8b ust. 1 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (dalej: „ustawa o funduszach”), lub bezpośrednio z alternatywnymi spółkami inwestycyjnymi (dalej: „ASI”). Zgodnie z art. 8a ust. 1 ustawy o funduszach, alternatywna spółka inwestycyjna jest rodzajem alternatywnego funduszu inwestycyjnego innym niż specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty albo fundusz inwestycyjny zamknięty.

Wyłącznym przedmiotem działalności ASI na podstawie art. 8a ust. 3 ustawy o funduszach jest z zastrzeżeniem wyjątków określonych w ustawie, zbieranie aktywów od wielu inwestorów w celu ich lokowania w interesie tych inwestorów zgodnie z określoną polityką inwestycyjną. Zgodnie z postanowieniami umowy Spółka wykonuje na rzecz alternatywnych spółek inwestycyjnych wyspecjalizowane i kompleksowe usługi (dalej: „Usługi”). Usługi dotyczące obsługi rachunkowo-księgowej oraz finansowej polegają w szczególności, na prowadzeniu rozliczeń z urzędem skarbowym, współpracy z biegłymi rewidentami, prowadzeniu ksiąg rachunkowych ASI, audycie dokumentów księgowych ASI, przygotowywaniu polityki rachunkowości ASI, sporządzaniu okresowych sprawozdań finansowych oraz sprawozdań wymaganych przepisami prawa krajowego, unijnego oraz regulacjami Komisji Nadzoru Finansowego.

Spółka może też świadczyć na rzecz ww. podmiotów na mocy odrębnych umów, inne usługi dotyczące doradztwa podatkowego lub obsługi kadrowo-płacowej. Zakres tych usług nie będzie związany z zarządzaniem funduszami inwestycyjnymi. Będzie zawarty w odrębnych umowach oraz będzie możliwość wyodrębnienia tych usług od obsługi prawnej w zakresie zarządzania funduszami.

Ponadto w uzupełnieniu wskazano:

Faktury za usługi księgowo-rachunkowe wystawiane są przez spółkę … sp. z o. o. dla spółki zarządzającej alternatywnymi spółkami inwestycyjnymi oraz dla alternatywnych spółek inwestycyjnych. Na fakturach ujęta jest usługa rachunkowo-księgowa.

Pozycja ta obejmuje prowadzenie rozliczeń z urzędem skarbowym, współpracę z biegłymi rewidentami, prowadzenie ksiąg rachunkowych ASI, audyt dokumentów księgowych ASI, przygotowywanie polityki rachunkowości ASI. Sporządzanie okresowych sprawozdań finansowych oraz sprawozdań wymaganych przepisami prawa krajowego, unijnego oraz regulacjami Komisji Nadzoru Finansowego jest ujęte na fakturze jako dodatkowa usługa w odrębnej pozycji. Zarówno pozycja określana jako usługa księgowa jak i pozycja dotycząca sporządzenia okresowych sprawozdań finansowych oraz sprawozdań wymaganych przepisami prawa krajowego, unijnego oraz regulacjami Komisji Nadzoru Finansowego jest wykazana ze stawką VAT „zw.”, co oznacza „zwolniony” oraz dodatkowo na fakturach zawiera się objaśnienie do skrótu „zw.” o następującej treści: „Podstawa zwolnienia z podatku VAT (w związku ze stawką VAT zw.): Usługa zwolniona z VAT na podst. art. 43 ust. 1 pkt. 12 ustawy o VAT”. Pozostałe usługi tj. usługa kadrowo-płacowa niezawierające się w wyżej wymienionych usługach, określa się na fakturach w osobnych pozycjach ze stawką VAT 23%. Usługi księgowo-rachunkowe wystawiane na inne podmioty niż wyżej wymienione spółki zarządzające alternatywnymi spółkami inwestycyjnymi oraz alternatywne spółki inwestycyjne, są na fakturach opodatkowane stawką VAT 23%.

Siedzibą i adresem ZASI i ASI, na rzecz których są świadczone usługi obsługi rachunkowo-księgowej oraz finansowej, jest terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Wynagrodzenie za czynności wykonywane na rzecz ZASI i ASI zostało ustalone w drodze negocjacji przed pierwszym wystawieniem faktury, adekwatnie do nakładu pracy i poziomu skomplikowania transakcji w danej spółce i zostało ustalone w stałej miesięcznej kwocie. Wynagrodzenie za sporządzenie sprawozdania finansowego jest pobierane jednorazowo w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia za usługi księgowo-rachunkowe, co jest powszechną praktyką rynkową. Wynagrodzenie za inne dodatkowe sprawozdania i raporty jest ustalane w drodze negocjacji. Wynagrodzenie za usługi kadrowo–płacowe jest określone w stałej kwocie comiesięcznej za osobę, wynagrodzenie to jest uzależnione od liczby osób otrzymujących wynagrodzenie w danej spółce.

Wnioskodawca nie skorzystał i nie zamierza zrezygnować ze zwolnienia od podatku VAT świadczonych przez niego usług opisanych we wniosku na rzecz ZASI i ASI.

Pytanie

Czy powyższe usługi świadczone na rzecz bezpośrednio alternatywnych spółek inwestycyjnych oraz/lub zarządzających tymi alternatywnymi spółkami inwestycyjnymi – usług rachunkowo-księgowych w zakresie zarządzania alternatywnymi spółkami inwestycyjnymi, zarządzanymi przez zarządzających alternatywnymi spółkami inwestycyjnymi, podlegają zwolnieniu od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a i b) ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług?

Państwa stanowisko w sprawie

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 12a i b) ustawy o podatku od towarów i usług z dnia 11 marca 2004 r. (dalej „ustawa o VAT”) zwalnia się od podatku usługi zarządzania:

a. funduszami inwestycyjnymi, alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych – w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi,

b. portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych i alternatywnych funduszy inwestycyjnych o których mowa w lit. a, lub ich częścią.

Zdaniem Spółki usługi rachunkowo-księgowe w zakresie zarządzania funduszami inwestycyjnymi opisane w zaistniałym zdarzeniu faktycznym, które są świadczone przez Spółkę na rzecz alternatywnych spółek inwestycyjnych, w tym także dla spółek zarządzających alternatywnymi spółkami inwestycyjnymi, są zwolnione z podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT.

Podstawą do zastosowania zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a ustawy o VAT jest art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, zgodnie z którym państwa członkowskie UE zwalniają z opodatkowania podatkiem VAT transakcje zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi (dalej: „Dyrektywa VAT”). Z brzmienia art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy VAT wynika, że prawodawca unijny pozostawił ustawodawcom państw członkowskich swobodę w zakresie określenia jakich podmiotów mogą dotyczyć usługi zarządzania objęte zwolnieniem z VAT. Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a ustawy o VAT, ustawodawca polski zadecydował o zastosowaniu zwolnienia z VAT do czynności zarządzania funduszami inwestycyjnymi, alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych – w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi. Dla możliwości zastosowania zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT nie ma zatem znaczenia, czy czynności zarządzania wykonywane są na rzecz funduszy inwestycyjnych czy też alternatywnych funduszy inwestycyjnych, a w konsekwencji także ASI, będących rodzajem alternatywnych funduszy inwestycyjnych. W Dyrektywie VAT nie została przewidziana definicja pojęcia zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi. Pojęcie zarządzania definiowane jest w załączniku II do Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/65/WE z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) (dalej: „Dyrektywa UCITS”). W artykule 6 ust. 2 zdanie ostatnie Dyrektywy UCITS określono: „działalność związana z zarządzaniem UCITS obejmuje, do celów niniejszej Dyrektywy, obowiązki, o których mowa w załączniku II”.

Zgodnie z przywołanym załącznikiem II do Dyrektywy UCITS, funkcje zarządzania obejmują: zarządzanie inwestycjami, administrację, a w tym: obsługę prawną i obsługę rachunkowo-księgową w zakresie zarządzania funduszem: zapytania klientów; wycenę i wyznaczanie ceny (w tym zwroty podatkowe); monitorowanie przestrzegania uregulowań; prowadzenie rejestru posiadaczy jednostek uczestnictwa; wypłatę zysków; emisję i umarzanie jednostek uczestnictwa; rozliczanie umów (w tym wysyłanie potwierdzeń); prowadzenie ksiąg; wprowadzanie do obrotu.

Analogicznie funkcję zarządzania definiuje także Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/61/UE z dnia 8 czerwca 2011 r. w sprawie zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zmiany Dyrektyw 2003/41/WE i 2009/65/WE oraz rozporządzeń (WE) nr 1060/2009i (UE)nr 1095/2010 (dalej: „Dyrektywa ZAFI”). Zgodnie z art. 4 ust. 1 lit. w dyrektywy ZAFI: «zarządzanie AFI» oznacza wykonywanie przynajmniej funkcji w zakresie zarządzania portfelem o których mowa w pkt 1 lit. a lub b) załącznika I, na rzecz jednego lub większej liczby AFI. Zgodnie z pkt 1 załącznika I do Dyrektywy ZAFI minimalny zakres funkcji w zakresie zarządzania inwestycyjnego, które musi wykonywać ZAFI, zarządzając AFI, to (a) zarządzanie portfelami inwestycyjnymi; (b) zarządzanie ryzykiem, zaś w pkt 2 załącznika I zawarty został katalog innych czynności, jakie ZAFI może wykonywać dodatkowo w ramach usługi zarządzania. Co istotne, wskazany minimalny zakres funkcji w zakresie zarządzania inwestycyjnego służy określeniu czy dany podmiot może być uznany za ZAFI (analogicznie: za ZASI), nie ogranicza natomiast katalogu czynności wchodzących w zakres zarządzania, co wynika wprost z pkt 2 załącznika I.

Z załącznika I do Dyrektywy ZAFI oraz z załącznika II do Dyrektywy UCITS wynika zatem, że na czynności zarządzania funduszami inwestycyjnymi składają się nie tylko działania polegające na zarządzaniu inwestycjami (realizacją polityki inwestycyjnej funduszy), lecz również czynności z zakresu administracji, w tym zapewnienia obsługi rachunkowo-księgowej. Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej „TSUE”), w którym wskazuje się ponadto, iż pojęcie zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, o których mowa w art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy VAT jest autonomicznym pojęciem prawa wspólnotowego którego treść nie może być zmieniana przez państwa członkowskie. Do dnia 31 marca 2013 r. w art. 43 ust. 8 ustawy o VAT znajdowała się definicja pojęcia „zarządzania” do celów stosowania ww. zwolnienia. Z racji niezwykle wąskiego ujęcia zarządzania, wskazany przepis został uchylony w celu dostosowania prawa polskiego do autonomicznej definicji zarządzania wypracowanej w orzecznictwie TSUE na gruncie przepisów Dyrektywy VAT. W konsekwencji nowelizacji ustawy o VAT zmierzającej do dostosowania polskich przepisów do orzecznictwa TSUE z dniem 1 kwietnia 2013 r. ustawy o VAT usunięto art. 43 ust. 8 zawierający definicję „zarządzania” niezgodną z ww. orzecznictwem (m.in. z wyrokiem TSUE w sprawie C-169/04 Abbey National plc). W konsekwencji, zakres zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT przewidzianego w art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy VAT (a w konsekwencji również zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) ustawy o VAT) należy interpretować zgodnie z prawem wspólnotowym oraz orzecznictwem TSUE. W przywołanym powyżej wyroku w sprawie C-169/04 Abbey National plc TSUE wskazał, że zarządzanie funduszami powierniczymi (obecnie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi): „jest określane w zależności od rodzaju świadczonych usług, a nie w zależności od osoby świadczącej lub odbiorcy usług”, co oznacza, że zwolnienie z opodatkowania podatkiem VAT dla usług zarządzania funduszami inwestycyjnymi ma charakter przedmiotowy, a nie podmiotowy. O możliwości zastosowania zwolnienia decyduje zakres czynności świadczonych przez usługodawcę, bez względu na status usługodawcy. Stanowisko to potwierdza także późniejsze orzecznictwo TSUE, m.in. wyrok z dnia 7 marca 2013 r. w sprawie C-275/11 GfBk Gesellschaft für Börsenkommunikation mbH, w którym potwierdzono możliwość stosowania zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT dla usług doradztwa inwestycyjnego świadczonych przez osobę trzecią na rzecz spółki inwestycyjnej zarządzającej specjalnym funduszem inwestycyjnym. W wyroku wydanym w sprawie C-275/11 GfBk Gesellschaft für Börsenkommunikation mbH TSUE wskazał ponadto, iż: „(...) poza czynnościami polegającymi na zarządzaniu portfelem, do szczególnych funkcji przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania należą funkcje administrowania samymi przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania takie jak te wymienione w załączniku II do Dyrektywy 85/611 zmienionej Dyrektywą 2001/107 w rubryce „administracja (...)”. W konsekwencji zajętego przez TSUE stanowiska stwierdzić należy, iż brak jest podstaw do zawężania zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a ustawy o VAT jedynie do usług świadczonych na rzecz ASI przez ZASI. Powyższe stanowisko było potwierdzane w licznych interpretacjach podatkowych (0114-KDIP4-3.4012.478.2020.1.DS, 0114-KDIP4.4012.9.2019.9.RK lub 0112-KDIL1-1.4012.386.2020.1.MB). W podobnym tonie wypowiedział się także Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w wyroku z dnia 1 sierpnia 2019 r., sygn. I SA/Kr 609/19, który wprost stwierdził: „okoliczność, iż usługi doradcze i informacyjne świadczone przez osobę trzecią nie wiążą się z dokonaniem zmian w sytuacji prawnofinansowej funduszu, nie stoi na przeszkodzie objęciu ich pojęciem zarządzania specjalnym funduszem inwestycyjnym”. Na tym polu, jak wskazał w jednym z wyroków WSA w Warszawie (wyrok z 21 lutego 2019 r. sygn. akt III SA/Wa 1210/18), akceptowanym zarazem powszechnie przez sądy administracyjne, w zakresie oceny, czy usługi w zakresie administracyjnego zarządzania wykonywane przez podmiot trzeci można uznać za usługi w zakresie zarządzania funduszem należy ocenić, czy:

1) tworzą one odrębną całość (stanowią usługę kompleksową tworzącą odrębną, logicznie skonstruowana i spójną całość),

2) są specyficzne i istotne dla zarządzania tymi funduszami,

3) regulują cel wprowadzenia zwolnień z VAT dla usługi zarządzania funduszami inwestycyjnymi.

Zarazem, sądy administracyjne w swych orzeczeniach jasno wskazują iż przy uznaniu, iż świadczone usługi, w tym usługi prawne, spełniają powyższe warunki, uznają takie za nierozerwalnie związane z czynnościami zarządzania portfelem inwestycyjnym i ryzykiem funduszy podkreślając, iż bez tych czynności nie jest możliwe świadome inwestowanie przez fundusze środków powierzonych przez inwestorów, a przez to poprawne funkcjonowanie takich funduszy na rynku (por. wyrok WSA w Krakowie z 1 sierpnia 2019 r., znak I SA/Kr 609/19). Ponad powyższe, w orzecznictwie TSUE uznał, że owo autonomiczne pojęcie „zarządzania” może obejmować różne odrębne czynności, np. usługi w zakresie administrowania i prowadzenia rachunkowości funduszu (C-169/04), czy też usługi doradztwa inwestycyjnego (C-275/11), które będą korzystały ze zwolnienia, nawet jeżeli będą świadczone przez podmioty będące osobami trzecimi. Jedynym warunkiem jest to, aby usługi te spełniały szczególnie istotne funkcje dla zarządzania funduszami inwestycyjnymi.

Mając na względzie powyższą linię orzeczniczą sądów krajowych, orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej oraz treść indywidualnych interpretacji podatkowych oraz fakt, iż usługi świadczone przez Spółkę na rzecz alternatywnych spółek inwestycyjnych bezpośrednio, lub pośrednio na rzecz zarządzających alternatywnymi spółkami inwestycyjnymi są czynnościami nierozerwalnie związanymi z działalnością zarządzających alternatywnymi spółkami inwestycyjnymi, niezbędnymi do prawidłowego zarządzania alternatywnymi spółkami inwestycyjnymi oraz zasadniczo zgodnymi z tymi określonymi w pkt 2 załącznika I do Dyrektywy ZAFI, a także fakt, iż usługi świadczone przez Spółkę mają kluczowy charakter dla działalności zarządzania alternatywnymi spółkami inwestycyjnymi, oraz są bezpośrednio związane z czynnościami zarządzania, w opinii Spółki usługi przez nią świadczone są objęte zwolnieniem przedmiotowym wskazanym w 43 ust. 1 pkt 12 lit. a ustawy o VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r., poz. 931 ze zm.), zwanej dalej „ustawą o VAT”:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT:

Natomiast art. 8 ust. 1 ustawy o VAT stanowi, że:

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy zatem rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy).

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy zwrócić uwagę na to, że usługą jest tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący z niego korzyść. Wskazać należy bowiem, że czynnikiem wyróżniającym określoną czynność jako czynność usługową (usługę) jest przede wszystkim to, że świadczenie tej czynności zmierza do bezpośredniego zaspokojenia określonej potrzeby zamawiającego.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, przewidują dla niektórych towarów i usług zwolnienie od podatku. Zastosowanie zwolnienia od podatku, jako odstępstwo od zasady powszechności i równości opodatkowania, możliwe jest jedynie w przypadku wykonywania czynności ściśle określonych w ustawie oraz w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie jej upoważnienia.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku dostaw towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy o VAT.

Stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT:

Na podstawie art. 43 ust. 15 ustawy o VAT:

Stosowanie zwolnień od podatku ma charakter wyjątkowy i nie podlega wykładni rozszerzającej. W efekcie podatnik uprawniony będzie do zastosowania ww. preferencji jedynie, gdy charakter czynności świadczonych przez niego w sposób jednoznaczny i nie budzący wątpliwości wyczerpuje znamiona ujęte w treści przepisu statuującego jego prawo do zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Z kolei zgodnie z art. 43 ust. 22 ustawy o VAT:

Stosownie zaś do art. 43 ust. 23 ustawy o VAT:

W odniesieniu do kwestii, objętej zakresem pytania, należy wskazać, że zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy o VAT uzależnione jest od łącznego spełnienia dwóch warunków:

1)przedmiotowego – świadczone usługi powinny być kwalifikowane jako usługi zarządzania oraz

2)podmiotowego – ww. usługi zarządzania powinny być świadczone w odniesieniu m.in. do funduszy inwestycyjnych, alternatywnych funduszy inwestycyjnych i zbiorczych portfeli papierów wartościowych – w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi albo do portfeli inwestycyjnych funduszy inwestycyjnych i alternatywnych funduszy inwestycyjnych, o których mowa wyżej lub ich części.

Przepisy ustawy o VAT nie definiują pojęcia usług zarządzania. Jednakże przepis art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT stanowi implementację do krajowego porządku prawnego przepisu art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L z 2006 r. nr 347/1, z późn. zm.).

Zgodnie art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 2006/112/WE:

W kontekście ww. przepisu art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 2006/112/WE, TSUE wielokrotnie wskazywał, że jego wykładnia powinna być dokonywana z uwzględnieniem kontekstu, w jaki się wpisuje, celów oraz układu tej dyrektywy oraz z uwzględnieniem zwłaszcza ratio legis zwolnienia, które przewiduje. TSUE przypominał ponadto, że zwolnienia od podatku stanowią wyjątki od ogólnej zasady, zgodnie z którą opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają wszystkie usługi świadczone odpłatnie przez podatnika, wobec czego należy dokonywać ich ścisłej wykładni. Ponadto zauważono, że zwolnienia przewidziane w art. 13 szóstej dyrektywy stanowią autonomiczne pojęcia prawa wspólnotowego, a zatem powinny zostać zdefiniowane z punktu widzenia prawa wspólnotowego, co ma na celu uniknięcie rozbieżności w stosowaniu systemu podatku VAT w poszczególnych państwach członkowskich.

W kwestii wyjaśnienia pojęcia „zarządzania funduszem” można wskazać, że z ugruntowanego orzecznictwa TSUE (m.in. w sprawach C-169/04, C-275/11, C-595/13) wynika, że celem zwolnienia z opodatkowania transakcji związanych z zarządzaniem funduszami powierniczymi, przewidzianego w art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy (obecnie art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 2006/112/WE), jest w szczególności ułatwienie małym inwestorom inwestowania w papiery wartościowe za pomocą przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania. Celem pkt 6 tego przepisu jest zapewnienie neutralności podatkowej wspólnego systemu podatku VAT w kwestii wyboru między inwestowaniem bezpośrednim w papiery wartościowe, a inwestowaniem za pośrednictwem przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania.

Z powyższego wynika, że transakcje, których dotyczy to zwolnienie, są typowe dla działalności, jaką wykonują przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania. Zatem art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy poza czynnościami polegającymi na zarządzaniu zbiorowym portfelem obejmuje czynności, które polegają na zarządzaniu samymi przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe, takie jak te zamieszczone w załączniku II do zmienionej Dyrektywy Rady 85/611/EWG z dnia 20 grudnia 1985 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) (85/611/EWG) w rubryce „Administracja”, które są czynnościami właściwymi przedsiębiorstwom zbiorowego inwestowania. Dyrektywa 85/611/EWG została zastąpiona dyrektywą 2009/65/WE z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS).

Zgodnie z art. 6 ust. 2 Dyrektywy 2009/65/WE:

W myśl załącznika II Dyrektywy 2009/65/WE:

Należy ponadto wskazać, że ww. definicja zarządzania ma zastosowanie również w odniesieniu do specjalnych funduszy inwestycyjnych innych niż objęte dyrektywą UCITS. W pkt 38 wyroku w sprawie C-595/13 TSUE stwierdził, że spółki takie jak będące przedmiotem postępowania głównego, które zostały utworzone przez wielu inwestorów wyłącznie w celu zainwestowania zgromadzonego majątku w nieruchomości, nie mogą zostać uznane za przedsiębiorstwo zbiorowego inwestowania w rozumieniu dyrektywy UCITS. W takich okolicznościach faktycznych, tj. w odniesieniu do funduszy innych niż objętych dyrektywą UCITS, TSUE przytoczył definicję zarządzania funduszami, którą podał w wyroku C-169/04, a więc nawiązującą do dyrektywy UCITS. W ww. wyroku w sprawie C-595/13 TSUE wskazał, że poza czynnościami polegającymi na zarządzaniu portfelem do szczególnych funkcji przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania należą funkcje administrowania samymi przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania, takie jak te wymienione w załączniku II do dyrektywy UCITS w rubryce „Administracja”. Zdaniem TSUE, nie tylko zarządzanie inwestycjami, wiążące się z wyborem i zbywaniem aktywów będących przedmiotem takiego zarządzania, lecz również usługi administracyjne i rachunkowe, takie jak obliczanie kwoty dochodów i ceny jednostek uczestnictwa lub udziałów funduszu, wycena aktywów, rachunkowość, przygotowywanie deklaracji w celu podziału dochodów, dostarczanie informacji i dokumentacji na temat rachunków okresowych i deklaracji podatkowych, statystyk i podatku VAT, a także opracowywanie prognoz przychodów wchodzą w zakres pojęcia „zarządzania” specjalnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy.

Biorąc powyższe pod uwagę, uznać należy, że świadczone przez Państwa na rzecz ZASI/ASI usługi dotyczące obsługi rachunkowo-księgowej polegające w szczególności na prowadzeniu rozliczeń z urzędem skarbowym, współpracy z biegłymi rewidentami, prowadzeniu ksiąg rachunkowych ASI, audycie dokumentów księgowych ASI, przygotowywaniu polityki rachunkowości ASI, sporządzaniu okresowych sprawozdań finansowych oraz sprawozdań wymaganych przepisami prawa krajowego, unijnego oraz regulacjami Komisji Nadzoru Finansowego mieszczą się w definicji zarządzania w rozumieniu tego określenia zdefiniowanego przez TSUE i są one zwolnione od podatku pod warunkiem, że spełnione będzie kryterium podmiotowe.

Drugim bowiem warunkiem określonym w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy o VAT jest warunek podmiotowy. Ww. zwolnieniu podlegają usługi zarządzania świadczone na rzecz funduszy inwestycyjnych, alternatywnych funduszy inwestycyjnych lub zbiorczych portfeli papierów wartościowych w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, a także portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych i alternatywnych funduszy inwestycyjnych, o których mowa wyżej, lub ich częścią.

Ww. zwolnieniu podlegają usługi zarządzania świadczone na rzecz funduszy inwestycyjnych, alternatywnych funduszy inwestycyjnych lub zbiorczych portfeli papierów wartościowych w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi.

Pod pojęciem przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi należy rozumieć przepisy ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (t. j. Dz. U. z 2022 r., poz. 1523 ze zm.), zwanej dalej „ustawą o funduszach inwestycyjnych”, a także akty wykonawcze wydane na podstawie przepisów tej ustawy.

Zgodnie z art. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych:

Art. 2 pkt 7 ustawy o funduszach inwestycyjnych stanowi, że:

Stosownie do art. 2 pkt 9 ustawy o funduszach inwestycyjnych:

Z kolei zgodnie z art. 2 pkt 10b ustawy o funduszach inwestycyjnych:

Stosownie do art. 3 ust. 4 ustawy o funduszach inwestycyjnych:

W myśl art. 5 ustawy o funduszach inwestycyjnych:

Jak stanowi art. 38 ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych:

Stosownie do art. 39 ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych:

Ustawa o funduszach inwestycyjnych wyraźnie rozróżnia zatem pojęcie „funduszu inwestycyjnego” oraz „funduszu zagranicznego”.

Zagraniczne alternatywne fundusze inwestycyjne zostały zdefiniowane w ustawie o funduszach inwestycyjnych pod pojęciem „unijnego AFI”. Natomiast na potrzeby ustawy o funduszach inwestycyjnych za alternatywny fundusz inwestycyjny uznaje się fundusze inwestycyjne typu „specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty” oraz „fundusz inwestycyjny zamknięty” oraz alternatywną spółkę inwestycyjną.

Mając powyższe na uwadze, fundusze zagraniczne oraz unijne AFI nie mieszczą się w zakresie pojęciowym „fundusze inwestycyjne, alternatywne fundusze inwestycyjne (…) w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi”, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy o VAT.

Uwzględniając powyższe, ze zwolnienia z podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy o VAT mogą korzystać czynności zarządzania funduszami z siedzibą w Polsce. W konsekwencji, powyższe zwolnienie nie znajdzie zastosowania do funduszy mających siedzibę zagranicą.

Działalność alternatywnych funduszy inwestycyjnych jest regulowana przepisami ustawy o funduszach inwestycyjnych.

Zgodnie z art. 2 pkt 10a ustawy o funduszach inwestycyjnych:

Według art. 8a ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych:

W oparciu o treść art. 8a ust. 3 ustawy o funduszach inwestycyjnych:

Na podstawie art. 8b ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych:

W myśl art. 8b ust. 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych:

Zgodnie z art. 70a ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych:

Stosownie do art. 70a ust. 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych:

Ponadto, w myśl art. 70e ust. 1 i 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych:

Według art. 70g ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych:

Zgodnie z art. 70zc ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych:

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że zawierają Państwo umowy o świadczenie usług rachunkowo-księgowych z podmiotami będącymi ZASI oraz ASI. Ponadto – jak wynika z okoliczności sprawy – siedzibą ZASI oraz ASI jest terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z uwagi na powołane powyżej przepisy ustawy o funduszach inwestycyjnych stwierdzić należy, że również przesłanka podmiotowa uprawniająca do zastosowania zwolnienia od podatku, dotycząca świadczenia opisanych usług rachunkowo-księgowych na rzecz ZASI oraz ASI jest spełniona.

W konsekwencji, usługi świadczone przez Państwa na podstawie umów o świadczenie usług rachunkowo-księgowych zawartych z ZASI oraz ASI, mieszczą się w zakresie czynności zarządzania funduszami inwestycyjnymi wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT i podlegają zwolnieniu od podatku na podstawie ww. przepisu.

Tym samym Państwa stanowisko należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem sprawy i zastosują się Państwo do interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 ustawy Ordynacja podatkowa:

Stosownie do art. 14na § 2 ustawy Ordynacja podatkowa:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA),

albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.