Wyrok WSA w Warszawie z dnia 19 października 2022 r., sygn. I SA/Wa 1183/22

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Bożena Marciniak, sędzia WSA Monika Sawa (spr.), sędzia WSA Łukasz Trochym, , po rozpoznaniu w dniu 19 października 2022 r. na posiedzeniu niejawnym w trybie uproszczonym sprawy ze skargi L. Z. na decyzję Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 7 kwietnia 2022 r. nr DN.gn.625.126.2021 w przedmiocie umorzenia postępowania oddala skargę

Uzasadnienie

Decyzją z [...] kwietnia 2022 r. nr [...] Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi (Minister/ organ) po rozpoznaniu odwołania L. Z., utrzymał w mocy decyzję Wojewody Małopolskiego z dnia [...] października 2021 r. znak: [...]

Decyzja została wydana w następującym stanie faktycznym i prawnym:

Orzeczeniem z dnia [...] lutego 1955 r. znak: [...] Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w G. orzekło o przejęciu na własność Państwa nieruchomości położonych w miejscowości B., powiat G.. Wnioskiem z dnia [...] września 2021 r. (data wpływu do Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w K. - 10 września 2021 r.) L. Z., wystąpiła do Wojewody Małopolskiego o stwierdzenie nieważności orzeczenia Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Gorlicach z dnia [...] lutego 1955 r. znak [...], w części dotyczącej przejęcia nieruchomości stanowiących byłą własność M. Z.

Decyzją z dnia [...] października 2021 r. znak: [...] Wojewoda Małopolski umorzył z dniem [...] września 2021 r. postępowanie administracyjne w sprawie stwierdzenia nieważności orzeczenia Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w G. z dnia [...] lutego 1955 r., w części dotyczącej przejęcia nieruchomości stanowiących własność M. Z.

Z decyzją tą nie zgodziła się L. Z. składając do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi odwołanie zarzucając, że nie był on uprawniony do wydania decyzji o umorzeniu z mocy prawa toczącego się postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności orzeczenia PPRN w Gorlicach w trakcie jego merytorycznego rozpoznawania, gdyż art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 11 sierpnia 2021 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania administracyjnego jest niezgodny z art. 2 i art. 77 ust. 1 i 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Dodała ponadto, że ustawa z dnia 11 sierpnia 2021 r. budzi wątpliwości co do prawidłowości jej uchwalenia i jej zgodności z prawem. Minister rozpoznając odwołanie wskazał, że z treści zaskarżonej decyzji z dnia [...] października 2021 r. wynika, że przyczyną umorzenia postępowania przez Wojewodę Małopolskiego był fakt wejścia w życie ustawy z dnia 11 sierpnia 2021 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2021 r. poz. 1491). Zgodnie z treścią art. 2 ust. 2 tej ustawy postępowania administracyjne w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji lub postanowienia, wszczęte po upływie trzydziestu lat od dnia doręczenia lub ogłoszenia decyzji lub postanowienia i niezakończone przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy ostateczną decyzją lub postanowieniem, umarza się z mocy prawa. Analiza zgromadzonego materiału dowodowego pozwala, zdaniem Ministra, stwierdzić (jak słusznie uznał organ pierwszej instancji), że postępowanie wszczęte na wniosek L. Z. należy do kategorii spraw, do których odnosi się ustawa z dnia 11 sierpnia 2021 r. W orzeczeniu z dnia [...] lutego 1955 r. wskazano bowiem, że jego doręczenie miało nastąpić w trybie rozporządzenia Ministrów Skarbu oraz Rolnictwa i Reform Rolnych z dnia 15 lipca 1948 r. wydanego w porozumieniu z Ministrem Administracji Publicznej w sprawie trybu orzekania o przejściu na własność Państwa mienia pozostałego po osobach przesiedlonych do Z.S.R.R.(Dz.U. z 1948 r, Nr 37, poz. 271). Stosownie do § 5 tego rozporządzenia, za datę doręczenia orzeczenia uważa się dzień trzydziesty, następujący po dniu wydania wojewódzkiego dziennika urzędowego, w którym nastąpiło ogłoszenie orzeczenia. Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w R., w którym nastąpiło ogłoszenie orzeczenia Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w G. z dnia [...] lutego 1955 r. został wydany 30 kwietnia 1955 r. Wobec tego należy uznać, że doręczenie orzeczenia z dnia [...] lutego 1955 r. nastąpiło 30 maja 1955 r. Ustalając z kolei datę wszczęcia postępowania nieważnościowego, należy mieć na uwadze art. 61 § 3 Kodeksu postępowania administracyjnego, zgodnie z którym datą wszczęcia postępowania na żądanie strony jest dzień doręczenia żądania organowi administracji publicznej. Wniosek L. Z. o stwierdzenie nieważności orzeczenia Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w G. z dnia [...] lutego 1955 r. (w części dotyczącej M. Z.) wpłynął do Wojewody Małopolskiego w dniu 10 września 2021 r. (por. prezentata wpływu na wniosku) i ten dzień należy uznać za dzień wszczęcia postępowania. Przedmiotowe postępowanie zostało więc wszczęte po 66 latach od ogłoszenia orzeczenia z dnia 1 lutego 1955 r. Skoro wszczęcie postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności orzeczenia Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w G. z dnia [...] lutego 1955 r. nastąpiło po upływie 30 lat od jego ogłoszenia, to oznacza, że z dniem 16 września 2021 r. podlega ono umorzeniu z mocy prawa. Zdaniem organu oznacza to brak możliwości załatwienia sprawy poprzez wydanie merytorycznej decyzji. Z brzmienia art. 2 ust. 2 ustawy z 11 sierpnia 2021 r. wynika, że umorzeniu podlega postępowanie "w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji", które nie zostało zakończone "ostateczną decyzją" (a więc całe postępowanie przed organami obu instancji). Tym samym bezprzedmiotowe jest zarówno postępowanie pierwszej instancji, jak i postępowanie odwoławcze, co uzasadnia utrzymanie w mocy decyzji Wojewody Małopolskiego z dnia [...] października 2021 r. znak: [...]. Odnosząc się do zarzutów podniesionych w odwołaniu Minister uznał je za bezzasadne wskazując, że ustawodawca nie przewidział bowiem wyjątków w zakresie stosowania art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 11 sierpnia 2021 r. Wojewoda Małopolski nie był zarazem uprawniony do badania konstytucyjności zawartych w tej ustawie przepisów gdyż obowiązujące normy nie dają bowiem organom administracji publicznej takich kompetencji.