Interpretacja

TEMATY:

Interpretacja indywidualna z dnia 26 marca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-2.4012.83.2024.4.KK

Uznanie zespołu składników materialnych i niematerialnych przeniesionych na Sp. z o.o. za zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług, a w konsekwencji uznanie ich zbycia w trybie podziału za czynność niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

19 lutego 2024 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 13 lutego 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej m.in. w zakresie podatku od towarów i usług, który dotyczy uznania zespołu składników materialnych i niematerialnych przeniesionych na (…) Sp. z o.o. za zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług, a w konsekwencji uznania ich zbycia w trybie podziału za czynność niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy.

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 20 marca 2024 r. (data wpływu 20 marca 2024 r.) oraz pismem z 20 marca 2024 r. (data wpływu 22 marca 2024 r.).

Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1)Zainteresowany będący stroną postępowania:

(…) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

(…)

2)Zainteresowany niebędący stroną postępowania:

(…) Spółka Akcyjna

(…)

3)Zainteresowany niebędący stroną postępowania:

(…) Spółka Akcyjna

(…)

4)Zainteresowany niebędący stroną postępowania:

(…) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

(…)

Opis zdarzenia przyszłego

(…) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: Wnioskodawca, Spółka) jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług oraz posiada siedzibę na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej i podlega w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych. Wnioskodawca prowadzi działalność polegającą na wynajmowaniu powierzchni biurowych w różnych lokalizacjach.

Udziałowcami spółki są dwa podmioty: (…) S.A. spółka (…) posiadająca (…) udziałów o łącznej wartości (…) zł, które stanowią (…)% wszystkich udziałów (dalej: (…) S.A., Wspólnik 1) oraz (…) S.A. również spółka (…) posiadająca (…) udziałów o łącznej wartości (…) zł, które stanowią (…)% wszystkich udziałów (dalej: (…), Wspólnik 2), (łącznie: udziałowcy, wspólnicy). Udziałowcy podjęli decyzję o dokonaniu podziału spółki przez wydzielenie. Udziałowcy postanowili dokonać podziału w trybie art. 529 §1 pkt 4 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1467, dalej: podział). Podział polegać będzie na wyodrębnieniu części składników materialnych i niematerialnych ze spółki oraz przeniesieniu ich na istniejąca spółkę (…) Sp. z o.o. (dalej: (…)).

(…) podlega w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych oraz jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Po podziale, (…) będzie kontynuowała działalność gospodarczą w takim samym zakresie w jakim działalność była prowadzona w strukturach Wnioskodawcy tzn. polegała na wynajmie powierzchni biurowych na rzecz innych przedsiębiorców.

Na dzień podziału udziałowcami w (…) będą wspólnicy w dokładnie takiej samej proporcji jak w spółce. W efekcie podziału w spółce zmniejszony zostanie kapitał zakładowy proporcjonalnie do wartości majątku przenoszonego do całkowitego majątku spółki. Na dzień podziału, wartość majątku Wnioskodawcy przeniesionego na (…) będzie równa wartości emisyjnej udziałów obejmowanych przez udziałowców. Wartość emisyjna udziałów nowo zawiązanej spółki będzie wynikała z przyjętego planu podziału oraz uchwał podziałowych podjętych w następstwie przyjęcia planu podziału i zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 4a pkt 16a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wartość ta będzie nie niższa od wartości rynkowej udziałów. Całość wartości emisyjnej będzie alokowana na kapitał zakładowy. Planowane jest, że przyjęta przez wspólników dla celów podatkowych wartość udziałów przydzielonych przez (…) nie będzie wyższa niż wartość udziałów w spółce, jaka byłaby przyjęta przez wspólników dla celów podatkowych, gdyby nie doszło do podziału. W związku z podziałem wspólnicy nie otrzymają dopłat.

Obecnie, Wnioskodawca zajmuje się głównie wynajmem powierzchni biurowej w posiadanych dwóch nieruchomościach.

Pierwszą posiadaną nieruchomością jest (…) położony w (…), przy ul. (…). Dla której prowadzona jest księga wieczysta nr (…), (dalej: (…)). (…) jest (…)-piętrowym budynkiem z (…) r. o powierzchni użytkowej około (…)tys. m².

Drugą posiadaną nieruchomością jest (…), położony w (…), przy ul. (…), dla której prowadzona jest księga wieczysta nr (…) (dalej: (...)). (...) jest nowo wybudowanym budynkiem o powierzchni biurowej (…) tys. m².

Ponadto spółka, jak każdy podmiot gospodarczy, posiada tajemnice handlowe, firmę, księgi i pozostałą dokumentację handlową, w tym dokumentację ściśle związaną ze zbywanymi nieruchomościami, i jest stroną różnych umów dotyczących ww. Nieruchomości oraz niezwiązanych ściśle z ww. Nieruchomościami, takich jak umowy na prowadzenie obsługi księgowej, świadczenie usług doradztwa prawnego.

W spółce wyodrębnione są (organizacyjnie, finansowo oraz funkcjonalnie) między innymi następujące jednostki organizacyjne:

a) dział zajmujący się obsługą i zarządzaniem nieruchomością (...), a także planowaniem, wspieraniem i realizacją procesów o charakterze inwestycyjnym i finansowym związanych z (...) (dalej jako: (...)).

b) dział zajmujący się obsługą i zarządzaniem nieruchomością (...), a także planowaniem, wspieraniem i realizacją procesów o charakterze inwestycyjnym i finansowym związanych z (…) (dalej jako: (...)).

Zarówno (...) oraz (...) stanowią niezależne zespoły składników majątkowych, wyodrębnione organizacyjnie uchwałą wspólników wnioskodawcy w strukturze spółki, przy pomocy których (każdego z osobna) można prowadzić odrębny, niezależny i samodzielny zakład (przedsiębiorstwo). Przykładowo, należy wskazać, że (...) oraz (...) wyodrębniona jednostka organizacyjna w spółce posiada odrębne rachunki bankowe, konta księgowe oraz możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów do określonej.

Wyodrębnionej jednostki organizacyjnej i określenie jej wyniku finansowego i podatkowego.

Na (...) zostanie przeniesiona zorganizowana część przedsiębiorstwa spółki, obejmująca zespół składników materialnych i niematerialnych, związana z (...). (...) będzie realizować zadania związane z obsługą i zarządzaniem stanowiącymi własność lub będącymi we władaniu spółki aktywami trwałymi nieruchomościami, a także planowaniem, wspieraniem i realizacją procesów o charakterze inwestycyjnym i finansowym związanych z (...).

Elementami (...), stanowiącego zorganizowaną część przedsiębiorstwa są w szczególności:

- nieruchomość przy ul. (...), (...), objęta księgą wieczystą o numerze (...), na którą składa się prawo użytkowania wieczystego działki gruntu nr (...), obręb (...), o powierzchni całkowitej (...) ha oraz prawo własności budynku biurowego o całkowitej powierzchni (...) m², położonego na tej działce gruntu,

- inne aktywa trwałe związane z działalnością (...) (np. szlabany),

- elementy wyposażenia (...) (np. Klimatyzatory, meble),

- rachunki bankowe oraz środki na tych rachunkach bankowych,

- zobowiązania wynikające z umów zawartych przez spółkę, dotyczące działalności (...) (np. umowy najmu, umowa pożyczki oraz kredyt bankowy),

- umowy w zakresie usług na rzecz (...) zawarte przez spółkę (np. Zarządzanie nieruchomością, zarządzanie aktywami, ochrona budynku, obsługa techniczna, opieka nad roślinami, odbiór i zagospodarowanie odpadami, sprzedaż energii elektrycznej oraz zapewnienia świadczenia usług dystrybucji, dostarczanie energii cieplnej, usługi sprzątające, doradztwo środowiskowe).

Celem podziału nie jest uniknięcie opodatkowania ani uchylanie się od tego obowiązku. Celem podziału jest dywersyfikacja ryzyk związanych z prowadzoną przez spółkę działalnością, w tym ryzyka ekonomicznego oraz optymalizacja sfery finansowej, inwestycyjnej i zarządczej prowadzonej działalności, uproszczenie struktury organizacyjnej spółki, jak również usprawnienie procesów inwestycyjnych i finansowych związanych aktywami trwałymi spółki. Ponadto, bank udzielający finansowania dłużnego spółce oczekuje wydzielenia posiadanych nieruchomości do odrębnych spółek.

W uzupełnieniu wskazali Państwo, że:

Zarówno zespół składników materialnych i niematerialnych tworzące (...) oraz zespół składników materialnych i niematerialnych tworzące (...) stanowią niezależne zespoły składników majątkowych, wyodrębnione organizacyjnie uchwałą zarządu Wnioskodawcy (błędnie nazwaną we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej jako „uchwała wspólników Wnioskodawcy”), przy pomocy których (każdego z osobna) można prowadzić odrębny, niezależny i samodzielny zakład (przedsiębiorstwo). Dodatkowo argumentem przemawiającym za wyodrębnieniem organizacyjnym (...) oraz (...) jest fakt, że (...) oraz (...) znajdują się na osobnych nieruchomościach, dla których prowadzone są odrębne księgi wieczyste.

Zarówno zespół składników materialnych i niematerialnych tworzące (...) oraz zespół składników materialnych i niematerialnych tworzące (...) posiadają odrębne rachunki bankowe i konta księgowe, dzięki czemu oba zespoły składników majątkowych mogą autonomicznie funkcjonować w obrocie gospodarczym. Spółka na dzień poprzedzający podział oraz na dzień podziału Spółki jest w stanie przyporządkować przychody i koszty do przenoszonych składników materialnych i niematerialnych

Zarówno zespół składników materialnych i niematerialnych tworzące (...) oraz zespół składników materialnych i niematerialnych tworzące (...) będzie obejmował elementy posiadające potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki materialne i niematerialne przenoszone na (…) Sp. z o.o. będą stanowić odrębną całość, obejmując elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służyły w strukturze Spółki (wynajmie lokali biurowych w (...)).

(…) Sp. z o.o. będzie w stanie kontynuować działalność gospodarczą wyłącznie w oparciu o wniesione do niej składniki majątkowe w takim samym zakresie w jakim działalność była prowadzona w strukturach Spółki. (…) Sp. z o.o. nie będzie musiała podejmować żadnych działań faktycznych lub prawnych w celu kontynuowania działalności.

Przeniesienie wyodrębnionej ww. części majątku nie będzie wiązało się z tzw. „przejściem zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę” w myśl art. 23¹ ust. 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy, z uwagi na fakt, że Spółka nie zatrudnia żadnych pracowników.

Pytanie w zakresie podatku od towarów i usług

Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, że opisany we wniosku w ramach zdarzenia przyszłego zespół składników materialnych i niematerialnych przeniesiony na (…) będzie stanowił zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług, a ich zbycie w trybie podziału nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług stosownie do treści art. 6 pkt 1 ustawy o VAT? (pytanie oznaczone we wniosku nr 3)

Państwa stanowisko w sprawie w zakresie podatku od towarów i usług

Ad. 3

Zdaniem Wnioskodawcy, wyodrębniony zespół składników materialnych niematerialnych przenoszony w ramach podziału na (...) będzie stanowił zorganizowaną część przedsiębiorstwa w myśl art. 2 pkt 27e ustawy o VAT w związku z czym podział spółki nie będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy:

Ad. 3

Zgodnie z art. 2 pkt 27e ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2023 r., poz. 1570), (dalej: „ustawa VAT”), ustawodawca zdefiniował zorganizowaną część przedsiębiorstwa jako organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Najistotniejszym czynnikiem mającym wpływ na to, czy dany zespół składników zostanie na gruncie podatku od towarów i usług uznany za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, ma jego wyodrębnienie funkcjonalne w istniejącym przedsiębiorstwie. Innymi słowy, zespół ten powinien posiadać cechę samodzielności, czyli zdolności potencjalnego funkcjonowania jako odrębne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące określone zadania gospodarcze. Przez ten pryzmat następnie powinno być badane spełnienie przez ten zespół składników przesłanek jego wyodrębnienia organizacyjnego i finansowego, a także to, jakiego rodzaju aktywa czy pasywa wchodzą w jego skład.

Tożsamość przesłanek wyodrębnienia organizacyjnego, finansowego i funkcjonalnego z przepisami ustawy CIT pozwala stwierdzić, że w zdarzeniu przyszłym Wnioskodawcy przenoszone składniki materialne i niematerialne na (...) stanowią zorganizowaną część przedsiębiorstwa również na gruncie ustawy VAT. W związku powyższym, w ocenie wnioskodawcy podział zostanie objęty wyłączeniem z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko Państwa w zakresie podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361), zwanej dalej „ustawą” lub „ustawą o VAT”:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

W świetle art. 2 pkt 6 ustawy:

Ilekroć w przepisach ustawy jest mowa o towarach – rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Jednocześnie art. 6 ustawy o VAT wskazuje na wyłączenia określonych czynności spod zakresu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Są w nim wskazane czynności, które co do zasady należą do grupy czynności podlegających opodatkowaniu, mieszczące się w zakresie odpłatnej dostawy towarów czy też odpłatnego świadczenia usług, z uwagi jednak na stosowne wyłączenie, czynności te nie podlegają opodatkowaniu.

Na mocy art. 6 pkt 1 ustawy:

Przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Ustawodawca w ww. przepisie nie zdefiniował, co należy rozumieć pod pojęciem „transakcji zbycia”. Uwzględniając zakres przedmiotowy ustawy o podatku od towarów i usług pojęcie to należy rozumieć w sposób zbliżony do pojęcia „dostawy towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, nieodpłatne przekazanie, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu. Zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów, a więc może nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej, w tym także w formie umowy sprzedaży lub aportu.

Przepisy regulujące prawną instytucję podziału spółek stanowią treść działu II ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 18 ze zm.), zwanej dalej „Ksh”.

W art. 529 § 1 Kodeksu spółek handlowych wyróżniono sposoby dokonania podziału spółek kapitałowych. Zgodnie z ww. przepisem:

Podział może być dokonany:

1. przez przeniesienie całego majątku spółki dzielonej na inne spółki za udziały albo akcje spółki przejmującej, które obejmują wspólnicy spółki dzielonej (podział przez przejęcie);

2. przez zawiązanie nowych spółek, na które przechodzi cały majątek spółki dzielonej za udziały lub akcje nowych spółek, które obejmują wspólnicy spółki dzielonej (podział przez zawiązanie nowych spółek);

3. przez przeniesienie całego majątku spółki dzielonej na istniejącą i na nowo zawiązaną spółkę albo spółki za udziały lub akcje spółki albo spółek przejmujących i nowo zawiązanych, które obejmują wspólnicy spółki dzielonej (podział przez przejęcie i zawiązanie nowej spółki);

4. przez przeniesienie części majątku spółki dzielonej na istniejącą lub nowo zawiązaną spółkę albo spółki za udziały lub akcje spółki albo spółek przejmujących, nowo zawiązanych lub spółki dzielonej, które obejmują wspólnicy spółki dzielonej (podział przez wydzielenie);

5. przez przeniesienie części majątku spółki dzielonej na istniejącą lub nowo zawiązaną spółkę albo spółki za udziały lub akcje spółki albo spółek przejmujących lub nowo zawiązanych, które obejmuje spółka dzielona (podział przez wyodrębnienie).

Przewidziany w art. 529 § 1 pkt 4 Kodeksu spółek handlowych podział dokonany przez wydzielenie części majątku spółki dzielonej na istniejąca spółkę lub spółki nowo zawiązane powoduje przeniesienie prawa własności wydzielonych części majątku. Złożoność procedur związanych z podziałem spółki nie ma przy tym znaczenia. Istotny jest efekt końcowy – przeniesienie własności.

W świetle powyższych regulacji dokonany, na podstawie Kodeksu spółek handlowych, podział przez wydzielenie poszczególnych części majątku spółki dzielonej jest, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług, operacją obejmującą zdarzenia podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Wyjaśnić jednak należy, że w sytuacji, gdy w wyniku podziału spółki przez wydzielenie przedmiotem przeniesienia własności jest przedsiębiorstwo lub zorganizowana część przedsiębiorstwa to mamy do czynienia z transakcją zbycia w rozumieniu art. 6 pkt 1 ustawy, który to przepis wyłącza taką czynność z zakresu regulacji ustawy.

Podkreślenia wymaga, że ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy o podatku VAT, winien on być interpretowany ściśle, co oznacza, że ma zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa (w rozumieniu Kodeksu cywilnego) lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy.

Wskazany wyżej przepis art. 2 pkt 27e ustawy stanowi:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o zorganizowanej części przedsiębiorstwa – rozumie się przez to organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Podstawowym wymogiem dla uznania, że transakcja dotyczy zorganizowanej części przedsiębiorstwa jest więc to, aby obejmowała ona zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych). Elementami zespołu składników materialnych i niematerialnych, stanowiących zorganizowaną część przedsiębiorstwa, powinny być w szczególności aktywa trwałe, obrotowe, a także czynnik ludzki, czyli kadra pracownicza.

Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział itp. Przy czym, w doktrynie zwraca się uwagę, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze. Organizacyjny aspekt wyodrębnienia oznacza, że składniki tworzące „część przedsiębiorstwa” powinny posiadać cechę zorganizowania. Cecha ta powinna występować w „istniejącym przedsiębiorstwie”, a więc w ramach prowadzonej działalności i dotyczyć określonego zespołu składników tworzących część tego przedsiębiorstwa.

Wyodrębnienie finansowe najpełniej realizowane jest w przypadku zakładu lub oddziału osoby prawnej. Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której przez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Natomiast wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość – obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa. Aby zatem część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona – obiektywnie oceniając – posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą zatem umożliwić nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.

Ponadto, wymagane jest, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa mogła stanowić potencjalnie niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie. Powyższe oznacza, że przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa można rozumieć wyłącznie tę część przedsiębiorstwa, która jest przede wszystkim wyodrębniona organizacyjnie, ale także posiada wewnętrzną samodzielność finansową.

W związku z powyższym, w rozumieniu przepisów podatkowych, aby określony zespół składników majątkowych mógł zostać zakwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.

Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego.

Reasumując, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług mamy do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są łącznie następujące przesłanki:

1. istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania;

2. zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie;

3. składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych;

4. zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.

Brak zaistnienia którejkolwiek z omawianych powyżej przesłanek wyklucza uznanie zespołu składników majątkowych przedsiębiorstwa za jego zorganizowaną część w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy.

Ponadto, przy ocenie czy składniki majątku powinny być uznane za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 2 pkt 27e ustawy uwzględnić należy następujące okoliczności:

- zamiar kontynuowania przez nabywcę działalności prowadzonej dotychczas przez zbywcę przy pomocy składników majątkowych będących przedmiotem transakcji oraz

- faktyczną możliwość kontynuowania tej działalności w oparciu o składniki będące przedmiotem transakcji.

Wskazanej oceny należy dokonać na moment przeprowadzenia transakcji. Tym samym, w przypadku, gdy konieczne dla kontynuowania działalności gospodarczej jest angażowanie przez nabywcę innych składników majątku, które nie są przedmiotem transakcji lub podejmowanie dodatkowych działań, brak jest możliwości stwierdzenia, że w danym przypadku zespół składników majątkowych stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa.

Zaznaczenia wymaga, że definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa zawarta w przepisie art. 2 pkt 27e ustawy, nie jest definicją samoistną, lecz należy rozpatrywać ją m.in. w kontekście uregulowań art. 6 pkt 1 ustawy, który wyłącza z opodatkowania podatkiem od towarów i usług zbycie składników majątkowych i niemajątkowych uprzednio wyodrębnionych organizacyjnie i finansowo w istniejącym przedsiębiorstwie, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, nie dotyczy natomiast zbycia poszczególnych składników majątkowych przedsiębiorstwa.

Zakres powyższego wyłączenia z zakresu opodatkowania zdefiniował w wyrokach Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W wyroku z dnia 27 listopada 2003 r. sprawa C-497/01 Zita-Modes, TSUE stwierdził, że celem ww. opcji jest uproszczenie rozliczeń związanych z przeniesieniem majątku przedsiębiorstwa lub jego części, bądź wniesieniem ich aportem. W wyroku tym przyjęto, że jeżeli państwo członkowskie wprowadziło do swojego systemu VAT opcję zawartą w pierwszym zdaniu art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy uznając, że w przypadku wydania całości majątku nie ma miejsca dostawa towarów w rozumieniu regulacji VAT, to zasada ta ma zastosowanie – nie wyłączając możliwości ograniczenia jej stosowania do okoliczności zawartych w zdaniu drugim tego samego paragrafu – do każdego wydania przedsiębiorstwa lub samodzielnej części przedsiębiorstwa, włączając składniki materialne i niematerialne, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa, mogącego samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą. Nabywca musi jednak wyrazić zamiar dalszego prowadzenia nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie jego bezpośredniej likwidacji i sprzedaży zapasów. TSUE wskazał, że biorąc pod uwagę cel dyrektywy, pojęcia w niej użyte powinny być interpretowane w sposób jednolity i niezależny (autonomiczny), uwzględniając kontekst i cel regulacji. W wyroku tym, dokonując wykładni funkcjonalnej art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy, TSUE uznał, że celem wyłączenia zbycia przedsiębiorstwa z opodatkowania jest zapewnienie neutralności podatkowej takiej czynności, która obciążając stronę istotnym zobowiązaniem podatkowym i tak rodziłaby prawo do odliczenia lub zwrotu podatku naliczonego. Trybunał podkreślił, że przeniesienie, o jakim mowa w art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE, dotyczy między innymi części przedsiębiorstwa, a istotne znaczenie ma funkcjonalne powiązanie składników majątkowych umożliwiające realizację określonego zadania gospodarczego.

Ponadto TSUE zauważył, że przejmującego należy traktować jako następcę zbywającego, przy czym, aby przejmujący mógł zostać uznany za następcę zbywającego, musi on kontynuować działalność prowadzoną przez zbywcę.

Podobnie Trybunał wypowiedział się w wyroku z dnia 10 listopada 2011 r. w sprawie C-444/10 Finanzamt Ludenscheid przeciwko Christel Schriever, wskazując, że regulacja art. 5 (8) VI Dyrektywy Rady (obecnie art. 19 Dyrektywy 112) obejmuje przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części, w tym składników materialnych i ewentualnie niematerialnych, łącznie składających się na przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa zdolną prowadzić samodzielną działalność gospodarczą, nie obejmuje zaś samego zbycia towarów, jak sprzedaż zapasu produktów. Jak wskazuje Trybunał, stwierdzenie, że nastąpiło przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części w rozumieniu art. 19 Dyrektywy 112, wymaga by całość przekazanych składników pozwalała na prowadzenie samodzielnej działalności gospodarczej. Kwestię, czy całość ta musi obejmować określone dobra, zarówno ruchome, jak i nieruchome, należy rozpatrywać z punktu widzenia charakteru prowadzonej działalności gospodarczej.

O tym, czy nastąpiło zbycie zorganizowanej części przedsiębiorstwa decydują każdorazowo okoliczności faktyczne związane z konkretną transakcją. Podatnik obowiązany jest do prawidłowego określenia przedmiotu opodatkowania, co wiąże się z koniecznością prawidłowego zdefiniowania dokonywanej czynności.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że są Państwo czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług i prowadzą Państwo działalność polegającą na wynajmowaniu powierzchni biurowych w różnych lokalizacjach. Udziałowcami Państwa Spółki są dwa podmioty – (…) S.A. oraz (…) S.A. Udziałowcy podjęli decyzję o dokonaniu podziału w trybie art. 529 § 1 pkt 4 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych poprzez wyodrębnienie części składników materialnych i niematerialnych ze Spółki i przeniesienie ich na (...) Sp. z o.o.

Obecnie zajmują się Państwo głównie wynajem powierzchni biurowej w posiadanych dwóch nieruchomościach.

Pierwszą posiadaną nieruchomością jest (…) budynek –(...) położony w (…), przy ul. (…), o powierzchni użytkowej około (…) m².

Drugą posiadaną nieruchomością jest nowo wybudowany (...), położony w (…), przy ul. (…), o powierzchni (…) m².

W Spółce wyodrębnione są (organizacyjnie, finansowo oraz funkcjonalnie) między innymi następujące jednostki organizacyjne:

Na (...) zostanie przeniesiona część Spółki, obejmująca zespół składników materialnych i niematerialnych, związana z (...). (...) będzie realizować zadania związane z obsługą i zarządzaniem stanowiącymi własność lub będącymi we władaniu spółki aktywami trwałymi nieruchomościami, a także planowaniem, wspieraniem i realizacją procesów o charakterze inwestycyjnym i finansowym związanych z (...).

Elementami (...) są w szczególności:

- nieruchomość przy ul. (...), , objęta księgą wieczystą o numerze (...), na którą składa się prawo użytkowania wieczystego działki gruntu nr (...), obręb (...), o powierzchni całkowitej (...) ha oraz prawo własności budynku (...) o całkowitej powierzchni (...) m², położonego na tej działce gruntu,

- inne aktywa trwałe związane z działalnością (...) (np. Szlabany),+

- elementy wyposażenia (...) (np. klimatyzatory, meble),

- rachunki bankowe oraz środki na tych rachunkach bankowych,\

- zobowiązania wynikające z umów zawartych przez spółkę, dotyczące działalności (...) (np. umowy najmu, umowa pożyczki oraz kredyt bankowy),

- umowy w zakresie usług na rzecz (...) zawarte przez spółkę (np. zarządzanie nieruchomością, zarządzanie aktywami, ochrona budynku, obsługa techniczna, opieka nad roślinami, odbiór i zagospodarowanie odpadami, sprzedaż energii elektrycznej oraz zapewnienia świadczenia usług dystrybucji, dostarczanie energii cieplnej, usługi sprzątające, doradztwo środowiskowe).

Państwa wątpliwości przy tak przedstawionym opisie sprawy dotyczą uznania zespołu składników materialnych i niematerialnych przeniesionych na (...) Sp. z o.o. za zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług, a w konsekwencji uznania ich zbycia w trybie podziału za czynność niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy.

Jak już wyjaśniono, zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich by można było mówić o nich jak o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego. Oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników, przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa w momencie ich przekazania (na ile stanowią w przedsiębiorstwie w tym momencie, wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość).

Przedstawione we wniosku okoliczności wskazują, że opisany zespół składników materialnych i niematerialnych składających się na (...), cechuje się wyodrębnieniem organizacyjnym, finansowym oraz funkcjonalnym i mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące przypisane mu zadania.

Jak Państwo wskazali w opisie sprawy, zarówno zespół składników materialnych i niematerialnych tworzący (...) oraz zespół składników materialnych i niematerialnych tworzący (...) stanowią niezależne zespoły składników majątkowych, wyodrębnione organizacyjnie uchwałą zarządu Spółki, przy pomocy których (każdego z osobna) można prowadzić odrębny, niezależny i samodzielny zakład (przedsiębiorstwo). Dodatkowym argumentem przemawiającym za wyodrębnieniem organizacyjnym (...) oraz (...) jest fakt, że (...) oraz (...) znajdują się na osobnych nieruchomościach, dla których prowadzone są odrębne księgi wieczyste.

W świetle powyższego należy uznać, że przenoszona do Spółki Przejmującej część Państwa przedsiębiorstwa – (...) – spełnia warunek wyodrębnienia organizacyjnego przewidzianego dla uznania danego zespołu składników majątkowych za zorganizowaną część przedsiębiorstwa.

Zgodnie z przedstawionymi przez Państwa informacjami, spełniona jest również przesłanka wyodrębnienia finansowego (...) w Państwa przedsiębiorstwie. Podali Państwo, że wyodrębnienie finansowe przejawia się w tym, że zarówno zespół składników materialnych i niematerialnych tworzący (...) oraz zespół składników materialnych i niematerialnych tworzący (...) posiadają odrębne rachunki bankowe i konta księgowe, dzięki czemu oba zespoły składników majątkowych mogą autonomicznie funkcjonować w obrocie gospodarczym. Spółka na dzień poprzedzający podział oraz na dzień podziału Spółki jest w stanie przyporządkować przychody i koszty do przenoszonych składników materialnych i niematerialnych.

Spełniony jest również warunek wyodrębnienia funkcjonalnego (...). Wskazali Państwo, że zarówno zespół składników materialnych i niematerialnych tworzący (...) oraz zespół składników materialnych i niematerialnych tworzący (...) będzie obejmował elementy posiadające potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki materialne i niematerialne przenoszone na (...) Sp. z o.o. będą stanowić odrębną całość, obejmując elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służyły w strukturze Spółki (wynajmie lokali biurowych w (...)).

Podali Państwo również, że (...) Sp. z o.o. będzie w stanie kontynuować działalność gospodarczą wyłącznie w oparciu o wniesione do niej składniki majątkowe w takim samym zakresie w jakim działalność była prowadzona w strukturach Spółki. (...) Sp. z o.o. nie będzie musiała podejmować żadnych działań faktycznych lub prawnych w celu kontynuowania działalności.

Z uwagi na przedstawione okoliczności sprawy uznać należy, że opisany zespół składników materialnych i niematerialnych cechuje się wyodrębnieniem organizacyjnym, finansowym oraz funkcjonalnym oraz posiada zdolność funkcjonowania jako niezależne przedsiębiorstwo. Nabywca będzie miał faktyczną możliwość kontynuowania działalności w oparciu o składniki będące przedmiotem transakcji i przejawia zamiar kontynuowania tej działalności.

Przedstawione w opisie sprawy okoliczności oraz dokonana w kontekście przytoczonych regulacji prawnych oraz orzecznictwa TSUE ich całościowa analiza, prowadzi do wniosku, że zostaną spełnione wszystkie wskazane wcześniej przesłanki do uznania zespołu składników materialnych i niematerialnych składających się na (...), za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 2 pkt 27e ustawy o VAT.

W konsekwencji uznania opisanego zespołu składników materialnych i niematerialnych składających się na (...) za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, planowana transakcja przeniesienia w ramach podziału przez wydzielenie ww. zespołu składników do Spółki Przejmującej, która będzie kontynuowała dotychczasową działalność Spółki Dzielonej realizowaną z wykorzystywaniem tego zespołu składników, będzie stanowić czynność wyłączoną z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT.

Tym samym Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Państwa i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Niniejsza interpretacja rozstrzyga wyłącznie w zakresie podatku od towarów i usług. W zakresie podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatku od czynności cywilnoprawnych zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowani ponoszą ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.

Praktyczny leksykon VAT 2024. Wszystko o zmianach w rozliczeniach VAT

Dane dokumentu

Interpretacja

Interpretacja indywidualna z dnia 26 marca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-2.4012.83.2024.4.KK