Podstawa wymiaru składek ZUS pracownika i zleceniobiorcy

Ustalenie prawidłowej, comiesięcznej podstawy wymiaru składek ZUS jest podstawowym obowiązkiem płatników składek. Pracodawca musi ustalić zarówno tytuł do ubezpieczeń społecznych, jak i schemat podlegania ubezpieczeniom, jak również podstawę wymiaru składek. Jak ustalić podstawę wymiaru składek pracownika i zleceniobiorcy?

Umowa zlecenia w 2024 r. - wynagrodzenie i składki ZUS >>>

Umowa zlecenia zawarta z osobą prowadzącą działalność gospodarczą – zasady opłacania składek ZUS >>>

Podstawa wymiaru składek ZUS pracownika

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód. Za przychody ze stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności:

• wynagrodzenia zasadnicze,
• wynagrodzenia za godziny nadliczbowe,
• różnego rodzaju dodatki,
• nagrody,
• ekwiwalenty za niewykorzystany urlop,
• wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona,
• świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika,
• wartość innych nieodpłatnych świadczeń,
• wartość świadczeń częściowo odpłatnych.

W przypadku pracowników, którzy zawarli umowę cywilnoprawną (m.in. umowę zlecenia, agencyjną, umowę o dzieło) z własnym pracodawcą lub z innym podmiotem, ale w ramach której świadczą pracę na rzecz swojego pracodawcy, w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe uwzględnia się również przychód z tytułu tej umowy. W takiej sytuacji płatnikiem składek na ubezpieczenia społeczne jest pracodawca. Wynagrodzenie za pracę należy zatem zsumować z przychodem uzyskanym przez pracownika z umowy cywilnoprawnej i od łącznej kwoty naliczyć składki na ubezpieczenia społeczne.

Oskładkowaniu podlega również honorarium autorskie wypłacone pracownikowi za utwór stworzony przez niego w ramach stosunku pracy.

Podstawa wymiaru składek ZUS zleceniobiorcy

Natomiast przychód będzie stanowił podstawę wymiaru składek wówczas, gdy w umowie agencyjnej lub umowie zlecenia albo w innej umowie o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, określono odpłatność za jej wykonywanie:

• kwotowo,
• w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej albo
• prowizyjnie (art. 18 ust. 3 ustawy systemowej).

W praktyce ten drugi sposób ustalania podstawy wymiaru składek za zleceniobiorców jest zdecydowanie przeważający. Na analogicznych zasadach ustalana jest podstawa wymiaru składek osób zatrudnionych na podstawie umowy uaktywniającej, czyli niań (art. 18 ust. 5c ustawy systemowej).

Podstawa wymiaru składek ZUS członków rad nadzorczych

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe członków rad nadzorczych stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych (w tym również przychód z działalności wykonywanej osobiście, niezależnie od sposobu ich powołania), z wyłączeniem tych składników przychodu, które nie stanowią podstawy wymiaru składek w myśl § 2 ust. 1 rozporządzenia z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe m.in. należności z tytułu podróży służbowych czy nagród jubileuszowych.