Aktualność
Fundacja rodzinna w praktyce - jakie są korzyści podatkowe
Obowiązująca w Polsce od 22 maja 2023 roku fundacja rodzinna to instytucja, która umożliwia przedsiębiorcom prowadzącym firmy rodzinne funkcjonowanie i rozwijanie się w perspektywie wielopokoleniowej. W ciągu 6 miesięcy ubiegłego roku zarejestrowano 400 fundacji. Istotnym aspektem przemawiającym za wyborem takiej formy działalności są rozwiązania podatkowe - brak podatków dochodowych na etapie wnoszenia majątku czy zwolnienie z podatku do momentu gdy nie dochodzi do wypłaty świadczeń na rzecz beneficjentów.
Fundacja rodzinna – jak założyć, prowadzić i rozliczać >>>
Jak powinna wyglądać księgowość fundacji rodzinnej >>>
Fundacja rodzinna a obowiązek podatkowy w zakresie CIT
Fundacje rodzinne są, co do zasady, objęte podmiotowym zwolnieniem od podatku dochodowego od osób prawnych. Zwolnienie z CIT ma zastosowanie również w przypadku, gdy fundacja rodzinna będzie prowadziła działalność gospodarczą, o ile zakres działalności gospodarczej mieści się w ramach przedmiotu opisanego w art. 5 ustawy o fundacji rodzinnej.
Zasadą jest, że fundacja płaci 15% podatek dochodowy od osób prawnych (CIT) od przekazanego lub pozostawionego do dyspozycji przez fundację rodzinną, bezpośrednio lub pośrednio, świadczenia na rzecz beneficjenta.
Natomiast fundacja rodzinna nie będzie miała możliwości odliczenia kosztów uzyskania przychodów i amortyzacji. W sytuacji gdy działalność fundacji nie będzie mieściła się w ramach zamkniętego katalogu czynności określonych w art. 5 ustawy o fundacji rodzinnej, obowiązywać będzie tzw. sankcyjna stawka podatku w wysokości 25% CIT.
Fundacja rodzinna z wniesionego przez fundatora wkładu, jakim są udziały w rodzinnej spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, czerpie dochody w postaci dywidendy. Dochody te fundacja rodzinna przeznacza na nabycie:
- zespołu składników od przedsiębiorstwa w postaci maszyn do produkcji mebli wykorzystywanych w działalności meblarskiej fundacji rodzinnej (A),
- nieruchomości lokalowej (apartament), którą zamierza zbyć z zyskiem przed upływem roku od nabycia (B),
- akcji w spółkach działających w branży medycznej, które w krótkim czasie zamierza zbyć z zyskiem (C),
- nieruchomości pod usługi (najem dla profesjonalnego podmiotu), z których zamierza czerpać zyski w postaci czynszu z najmu (D).
Działalnością dozwoloną przez ustawodawcę będzie działalność C i D. Natomiast działalność A, z uwagi na cel wykonywania bezpośrednio przez fundację rodzinną (a nie poprzez spółkę prawa handlowego, której fundacja rodzinna jest wspólnikiem/udziałowcem/akcjonariuszem) aktywnej działalności gospodarczej, oraz działalność B z uwagi na cel – dalszą odsprzedaż – nie będą się mieściły w zamkniętym katalogu działalności określonych w art. 5 ustawy o fundacji rodzinnej i w przypadku ich zawarcia będą dotknięte sankcyjną stawką podatku w wysokości 25% CIT.
Zwolnienie podatkowe nie ma zastosowania do niektórych osiąganych przez fundację rodzinną przychodów, które mają charakter tzw. ukrytych zysków, czyli określonych dochodów fundacji rodzinnej generowanych w związku z transakcjami zawartymi z beneficjentem, fundatorem lub podmiotami z nim powiązanymi.
Zwolnieniem podatkowym nie będą objęte dochody z najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze, której przedmiotem są:
- przedsiębiorstwo,
- zorganizowana część przedsiębiorstwa lub
- składniki majątku
służące prowadzeniu działalności przez beneficjenta, fundatora lub podmiot powiązany z fundacją rodzinną, beneficjentem lub fundatorem.
Do momentu przekazania lub pozostawienia do dyspozycji wypłaty świadczeń na rzecz beneficjentów nie powstanie obowiązek zapłaty podatku dochodowego CIT.
Obowiązek podatkowy fundacji rodzinnej do zapłaty CIT powstanie dopiero w momencie dokonania świadczenia na rzecz beneficjenta lub wydania jej mienia, a więc podobnie jak w przypadku spółek opodatkowanych estońskim CIT (opodatkowanie po stronie spółki pojawia się dopiero w momencie dystrybucji zysków lub wystąpienia zdarzenia, które ustawodawca niejako zrównuje z dystrybucją zysków).
Wypłata świadczeń na rzecz beneficjentów
Wypłata świadczeń na rzecz beneficjentów fundacji rodzinnej, w przypadku określonej grupy beneficjentów – tzw. członków najbliższej rodzinny – korzysta ze zwolnienia podatkowego.
Beneficjenci fundacji rodzinnej zaliczani (na podstawie przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn) do tzw. grupy zero (np. małżonkowie, dzieci, rodzice, rodzeństwo) wobec fundatora albo fundator będą korzystać ze zwolnienia PIT w zakresie świadczeń dokonywanych na ich rzecz przez fundację rodzinną – wpłaty na ich rzecz nie będą opodatkowane.
Działalność fundacji rodzinnej, wraz z dystrybucją „zysków” w postaci świadczeń na rzecz beneficjentów z tzw. grupy zero, będzie opodatkowana wyłącznie 15% podatkiem CIT (przy czym podatek CIT będzie odroczony do momentu dystrybucji świadczeń na rzecz fundatora lub beneficjenta). Zwolnienie z PIT przewidziano również dla świadczeń alimentacyjnych, jakie fundacja rodzinna spełni na rzecz swoich beneficjentów zaliczanych do zerowej grupy.
Natomiast w przypadku beneficjentów, którzy nie są zaliczani do tzw. zerowej grupy podatkowej wobec fundatora, wprowadzono tzw. podwójne opodatkowanie – jak w przypadku spółek kapitałowych – tj. na poziomie dochodów fundacji 15% CIT i na poziomie świadczeń na rzecz takich beneficjentów 10% lub 15% PIT.
Grupy podatkowe funkcjonujące na podstawie ustawy o podatku od spadków i darowizn:
- tzw. zerowa grupy podatkowa – małżonek, zstępny, wstępny, pasierb, rodzeństwo, ojczym, macocha (art. 4a);
- grupa I – małżonek, zstępny, wstępny, pasierb, zięć, synowa, rodzeństwo, ojczym, macocha i teściowie (art. 14 ust. 3 pkt 1);
- grupa II – zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych (art. 14 ust. 3 pkt 2);
- grupa III – inni nabywcy (art. 14 ust. 3 pkt 3).
Opracowanie: Katarzyna Bogucka
Fundacja rodzinna w praktyce - najnowsze wydanie Poradnika Gazety Prawnej >>>
Fundacja rodzinna w praktyce
Fundacja rodzinna w praktyce
