Powoływanie stałych i doraźnych komisji rady gminy, powiatu i sejmiku

Komisje rady muszą być powołane zgodnie z procedurą ustaloną w statucie gminy. Rada gminy, wybierając skład osobowy tych organów, musi też przestrzegać limitów liczbowych określonych w zapisach regulacji statutowej.

Rada gminy ze swojego grona może powoływać stałe i doraźne komisje do określonych zadań, ustalając ich przedmiot działania oraz skład osobowy. Przepisy ustrojowe samorządu przewidują dwie obligatoryjne komisje, które obowiązkowo należy utworzyć na początku kadencji. Są nimi: komisja skarg, wniosków i petycji oraz komisja rewizyjna. Rada gminy ze swojego grona może też powoływać stałe i doraźne komisje do określonych zadań, ustalając przedmiot działania oraz skład osobowy. Komisje rady są jej organami wewnętrznymi, pomocniczymi, służącymi do realizacji jej zadań. W przypadku komisji rady powiatu i sejmiku województwa regulacje są tu analogiczne, jak w przypadku komisji rady gminy.

Przedmiotem działania komisji rady gminy, w skład której wchodzą tylko i wyłącznie radni, mogą być jedynie zadania należące do organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego, a nie do organu wykonawczego. Innymi słowy, rada nie może utworzyć komisji do realizacji zadań, które nie mieszczą się w jej kompetencjach – tzn. których sama nie może wykonywać (zob. rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Śląskiego z 30 września 2022 r., nr NPII.4131.1.781.2022). 

Regulacje statutowe

Przepisy ustawy o samorządzie gminnym (dalej: u.s.g.) dotyczące rozwiązania organizacyjnego w postaci komisji rady gminy wypowiadają się w: 

• art. 18a – w sprawie komisji rewizyjnej, 

• art. 18b – w sprawie komisji skarg, wniosków i petycji,

• art. 21 – w sprawach komisji stałych i doraźnych. 

Swoboda rady gminy w kształtowaniu tego rozwiązania organizacyjnego jest zatem ograniczona ustawowo. Przy czym stopień tego ograniczenia kształtuje się odmiennie – tj. w art. 21 u.s.g., w przeciwieństwie do art. 18a ust. 5 i art. 18b ust. 3 u.s.g., ustawodawca nie zawarł wymogu, aby zasady i tryb działania komisji stałych i doraźnych zostały określone w statucie gminy. W odniesieniu do komisji stałych i doraźnych zasady i tryb ich działania nie należą więc do zakresu obowiązkowej materii statutowej.