Wyrok WSA w Kielcach z dnia 6 listopada 2024 r., sygn. II SA/Ke 493/24

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Agnieszka Banach, Sędziowie Sędzia WSA Jacek Kuza, Sędzia WSA Krzysztof Armański (spr.), , po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w trybie uproszczonym w dniu 6 listopada 2024 r. sprawy ze skargi K. G. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Kielcach z dnia 31 lipca 2024 r. znak: SKO.PS-80/1774/631/2024 w przedmiocie zawieszenia postępowania administracyjnego uchyla zaskarżone postanowienie oraz poprzedzające je postanowienie organu I instancji.

Uzasadnienie

Postanowieniem z 31 lipca 2024 r. znak: SKO.PS-80/1774/631/2024 Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Kielcach (zwane też dalej "SKO"), po rozpatrzeniu zażalenia K. G. od postanowienia z dnia 5 lutego 2024r. znak: MGOPS.SW.527.881.04.2021 wydanego z upoważnienia Burmistrza Miasta i Gminy Kunów w przedmiocie zawieszenia postępowania administracyjnego w sprawie z wniosku z dnia 27 kwietnia 2021 r. dotyczącego ustalenia prawa do świadczenia wychowawczego K. G. na dzieci Z. G. i P. G., utrzymało w mocy zaskarżone postanowienie.

W uzasadnieniu organ wskazał, że podstawą prawną wydanego przez organ I instancji postanowienia był przepis art. 97 § 1 pkt 4 K.p.a. Burmistrz Miasta i Gminy Kunów zawiesił postępowanie administracyjne w sprawie ustalenia na rzecz skarżącego prawa do świadczenia wychowawczego na dzieci Z. G. i P. G. na okres od 1 czerwca 2021 r. do 31 maja 2022 r. w wysokości po 250 zł miesięcznie na każde z nich, do czasu podważenia przez Prezydenta Miasta Ostrowca Świętokrzyskiego prawa do świadczenia wychowawczego przyznanego w dniu 2 lutego 2021 r. K. K.-G. na te same dzieci i w tym samym okresie w wysokości po 500 zł miesięcznie na każde z nich. Podstawą takiego procedowania było ukształtowane w judykaturze – na tle art. 22 oraz art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 11.02.2016 r. o pomocy w wychowywaniu dzieci (tekst jedn. Dz.U. z 2019 r. poz. 2407 ze zm.), zwanej dalej "u.p.p.w.d." – stanowisko, że gdy w obrocie prawnym funkcjonuje już decyzja przyznająca drugiemu rodzicowi prawo do świadczenia wychowawczego na te same dzieci i na ten sam okres, późniejsze w czasie orzekanie o prawie do świadczenia wychowawczego innemu rodzicowi bezwzględnie wymaga skorygowania istniejącej w obrocie prawnym decyzji o przyznanym wcześniej prawie do świadczenia wychowawczego drugiego rodzica. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 18 grudnia 2020 r. w sprawie o sygn. akt I OSK 1401/20 podniósł bowiem, że jeżeli w obrocie prawnym pozostaje ostateczna i prawomocna decyzja przyznająca świadczenie wychowawcze w pełnej wysokości, to nie można orzec wbrew jej treści. Ponadto, jak wskazuje się w literaturze przedmiotu, prawo do świadczenia wychowawczego może być podważone w okresie świadczeniowym - przez jego uchylenie bądź zmianę w drodze decyzji administracyjnej w postępowaniu zainicjowanym na wniosek lub z urzędu (zgodnie z regułami K.p.a., które stosuje się z mocy art. 28 ust. 1 u.p.p.w.d.), natomiast po skonsumowaniu prawa (po zakończeniu okresu świadczeniowego) - w oparciu o materialnoprawną podstawę zwrotu nienależnie pobranego świadczenia (art. 25 ust. 1 u.p.p.w.d.), możliwe jest wdrożenie postępowania administracyjnego prowadzącego do uznania świadczenia za nienależnie pobrane i doprowadzenia do jego zwrotu wraz z odsetkami ustawowymi (decyzją administracyjną). W praktyce oznacza to, że w przypadku podważenia przez Prezydenta Miasta Ostrowca Świętokrzyskiego w powyżej opisany sposób prawa do świadczenia wychowawczego przyznanego K. K.-G. na rzecz Z. G. i P. G., a realizowanego na podstawie informacji z dnia 2 lutego 2021 r., dopuszczalne będzie rozważenie wystąpienia podstaw do przyznania skarżącemu świadczenia wychowawczego na te dzieci. Słusznie zatem uznał organ pierwszej instancji, że warunkiem niezbędnym do ustalenia na rzecz skarżącego prawa do świadczenia wychowawczego na dzieci w okresie od 1 czerwca 2021 r. do 31 maja 2022 r. w wysokości po 250 zł miesięcznie na każde z nich, jest istnienie w obrocie prawnym decyzji Prezydenta Miasta Ostrowca Świętokrzyskiego w przedmiocie uznania świadczenia wychowawczego przyznanego K. K.-G. na te dzieci i wypłaconego za ten sam okres, za nienależnie pobrane i zobowiązania do jego zwrotu w wysokości 6.000 zł (250 zł x 2 dzieci x 12 miesięcy). Decyzja ta musi jednak charakteryzować się cechą ostateczności, a w przypadku jej zaskarżenia do sądu administracyjnego - wyrok musi posiadać przymiot prawomocności.