Interpretacja indywidualna z dnia 27 grudnia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0115-KDWT.4011.142.2024.3.JŁR
Skutki podatkowe zawarcia ugody sądowej z bankiem w sprawie kredytu hipotecznego.
Interpretacja indywidualna
– stanowisko prawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
31 października 2024 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych umorzenia kwot wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego oraz otrzymania „kwoty dodatkowej” na podstawie ugody sądowej. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwania – pismami, które wpłynęły do nas 16 i 18 grudnia 2024 r.
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Wnioskodawca posiada nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j.: Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.). Wnioskodawca pozostaje w związku małżeńskim z wspólnością ustawową małżeńską.
Wnioskodawca wraz z żoną w 14 czerwca 2004 r. zawarł umowę kredytu (...) nr (...) denominowanego do CHF (dalej: „Umowa kredytu”), na własne cele mieszkaniowe z X (dalej: „Bank”). Środki pochodzące z kredytu zostały przeznaczone na zakup i wykończenie mieszkania w (...). Kredyt służył zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych Wnioskodawcy. 1 czerwca 2029 r. zgodnie z umową miał nastąpić koniec okresu kredytowania.
Od 2005 r. do 2023 r. Wnioskodawca korzystał z ulgi odsetkowej. Odsetki z należne z tytułu zawartej umowy kredytowej były faktycznie zapłacone zgodnie z comiesięcznym harmonogramem rat kapitałowo-odsetkowych od otrzymanego kredytu. Zapłacone odsetki od ww. kredytu zostały odliczone w zeznaniach rocznych PIT w latach 2005-2023, wyłącznie w ramach przysługującej ulgi odsetkowej. Nie zostały odliczone ani uwzględnione w żadnych innych formach rozliczeń, ani odliczeń. Odsetki zostały odliczone od dochodu jedynie w ramach przysługującej ulgi odsetkowej w rozliczeniu PIT-37 na zasadach ogólnych.
Pomiędzy Wnioskodawcą i Jego żoną („Kredytobiorcy”) a Bankiem powstał spór dotyczący skuteczności poszczególnych postanowień umownych i całej Umowy kredytu (oraz jej ważności), który zawisł w sprawie za sygn. (...) o ustalenie i zapłatę toczącej się przed Sądem Okręgowym w (...), z powództwa Kredytobiorców przeciwko Bankowi. Ww. postępowanie sądowe zakończyło się poprzez zawarcie 9 sierpnia 2024 r. pomiędzy Kredytobiorcami a Bankiem ugody sądowej (dalej: „Ugoda”).
Przy zawarciu ugody Kredytobiorcy oświadczyli, że:
–Kredyt został zabezpieczony hipotecznie;
–Kredyt został zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych;
–Kredyt został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, tj. inwestycji, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych jednego gospodarstwa domowego albo więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn;
–dotychczas nie skorzystali z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej inwestycji mieszkaniowej niż ta, która była finansowana Kredytem.
Zgodnie z Ugodą sądową:
–Bank przeliczył w ramach proponowanej ugody na dzień zawarcia tej Ugody zadłużenie Kredytobiorców z tytułu niespłaconego kapitału Kredytu w kwocie 20 830,52 CHF. Po przeliczeniu na walutę polską po średnim kursie Narodowego Banku Polskiego z dnia wypłaty zadłużenie wynosiło 95 903,71 PLN. Odsetki zapadłe niespłacone wynosiły 228,95 CHF, po przeliczeniu na PLN po kursie jw. wyniosły 1 054,09 PLN. Odsetki bieżące wynosiły 13,14 CHF, a po przeliczeniu na ww. opisanych zasadach – 60,50 zł.
–Strony zmieniły walutę zadłużenia na PLN i uzgodniły, że zadłużenie z tytułu salda kredytu oraz odsetek na dzień zawarcia Ugody wynosiło łącznie 97 018,30 PLN.
–Bank zwolnił Kredytobiorców z długu (umorzył zadłużenie Wnioskodawcy z tytułu kredytu) w kwocie 97 018,30 PLN ustalonej przez Strony, a Kredytobiorcy dokonane zwolnienie z długu przyjęli.
–W związku ze zwolnieniem z długu zadłużenie Kredytobiorców wobec Banku z tytułu Umowy kredytu Bank uznał za spłacone w całości.
–Bank zwrócił na rzecz Kredytobiorców ustaloną przez Strony kwotę w wysokości 74 000,00 PLN.
Poniżej przedstawił Pan całą treść zawartej Ugody:
„Zważywszy na to, iż:
1)Bank i Kredytobiorcę łączy Umowa kredytu mieszkaniowego (...) nr (...) nr (...) z dnia 14.06.2004 r. zwana dalej „Umową”. Kredyt mieszkaniowy rozumiany jest jako kredyt udzielony w całości lub w części na finansowanie własnego celu mieszkaniowego Kredytobiorcy;
2)pomiędzy Stronami powstał spór dotyczący skuteczności poszczególnych postanowień umownych i całej Umowy (oraz jej ważności), który zawisł w sprawie za sygn. (...) o ustalenie i zapłatę toczącej się przed Sądem Okręgowym w (...), z powództwa Kredytobiorcy przeciwko Bankowi, zwany dalej „Sporem”;
3)zamiarem Banku i Kredytobiorcy jest polubowne zakończenie Sporu i uchylenie stanu niepewności co do roszczeń wynikających z Umowy, poprzez przyjęte w Ugodzie rozwiązania, w tym zmianę Umowy w zakresie waluty, wysokości i zasad spłaty wierzytelności kredytowej;
4)Kredytobiorca mając pełną świadomość i rozumiejąc skutki dokonywanej czynności prawnej (w tym w szczególności finansowe), dobrowolnie godzi się odstąpić od dochodzenia od Banku roszczeń objętych Sporem oraz innych wywodzonych z zarzutu nieważności Umowy lub niedozwolonego charakteru postanowień Umowy w brzmieniu sprzed zmiany Umowy dokonanej niniejszą Ugodą, w zamian za zmianę postanowień Umowy w zakresie zobowiązań Kredytobiorcy (i odpowiadających im praw Banku) w sposób opisany w § 1 ust. 4 i nast. Ugody;
5)ze względu na przyjęte w Ugodzie rozwiązania, w tym zmianę Umowy w zakresie waluty, wysokości i zasad spłaty wierzytelności kredytowej, zgodnym zamiarem Stron jest również zaniechanie dochodzenia w przyszłości roszczeń w zakresie związanym z postanowieniami dotyczącymi zawarcia i wykonywania Umowy w walucie obcej w brzmieniu sprzed zmiany Umowy dokonanej niniejszą Ugodą;
„Strony zawierają Ugodę o następującej treści:
§ 1.
1.Strony potwierdzają, iż miały wolę zawarcia Umowy w dacie jej zawarcia.
2.Strony potwierdzają, iż Bank wypłacił Kredytobiorcy kwotę kredytu przeznaczoną na realizację celu kredytu określonego w Umowie, a Kredytobiorca oświadcza, że wykorzystał kwotę kredytu na realizację tego celu.
3.W księgach rachunkowych Banku na dzień 9.08.2024 r. wysokość zadłużenia Kredytobiorcy z tytułu Umowy wynosiła 21 072,61 CHF:
–kapitał (pozostała do spłaty kwota kredytu): 20 830,52 CHF,
–odsetki skapitalizowane: 0,00 CHF,
–odsetki zapadłe niespłacone: 228,95 CHF,
–odsetki od zadłużenia przeterminowanego: 0,00 CHF,
–odsetki zawieszone: 0,00 CHF,
–odsetki bieżące: 13,14 CHF,
co oznacza, że po przeliczeniu na walutę polską po średnim kursie Narodowego Banku Polskiego z dnia poprzedzającego dzień zawarcia Ugody 4,6040, zadłużenie Kredytobiorcy na dzień zawarcia Ugody wynosi 97 018,30 złotych:
–kapitał (pozostała do spłaty kwota kredytu): 95 903,71 złotych,
–odsetki skapitalizowane: 0,00 złotych,
–odsetki zapadłe niespłacone: 1 054,09 złotych,
–odsetki od zadłużenia przeterminowanego: 0,00 złotych,
–odsetki zawieszone: 0,00 złotych,
–odsetki bieżące: 60,50 złotych,
a zadłużenie Kredytobiorcy z tytułu niezapłaconych kosztów i opłat związanych z Umową wynosi 0,00 złotych.
4.Przedmiotem Ugody jest zakończenie Sporu oraz uchylenie niepewności co do roszczeń wynikających z Umowy, między innymi poprzez zmianę Umowy w zakresie waluty, wysokości i zasad spłaty wierzytelności kredytowej wynikającej z Umowy. Strony dokonują zmiany waluty zadłużenia, określonej w Umowie, na walutę polską na zasadach określonych w § 1 ust. 5 i nast.
5.Za podstawę ustalenia wysokości zadłużenia Strony przyjęły, iż kredyt udzielony na podstawie Umowy zostanie rozliczony tak, jakby od daty zawarcia Umowy, tj. od dnia 14.06.2004 r., stanowił kredyt złotowy udzielony na warunkach, o których mowa w § 1 ust. 6, z zachowaniem: (1) pozostałych parametrów kredytu wynikających z Umowy tj. okresu kredytowania - 299 miesięcy licząc od daty zawarcia Umowy oraz formy spłaty kredytu w ratach annuitetowych, z uwzględnieniem § 1 ust. 7, (2) poniesionych opłat, prowizji i składek ubezpieczeniowych.
6.Warunki udzielenia kredytu złotowego, o których mowa w § 1 ust. 5, zostały określone w sposób następujący:
1)kwota kredytu (kapitał) stanowiła sumę kwot wypłaconych tytułem kredytu i wynosiła 210 667,95 PLN; jeśli jakakolwiek część wypłaty nastąpiła w CHF, Bank przeliczył ją na walutę polską po średnim kursie Narodowego Banku Polskiego z dnia wypłaty,
2)oprocentowanie kredytu według zmiennej stopy procentowej zostało ustalone jako suma wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M i marży w wysokości 1,70 %; w dniu wypłaty kredytu lub pierwszej transzy kredytu oprocentowanie wynosiło 7,65 %, zaś wartość wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M z dnia wypłaty kredytu lub pierwszej transzy kredytu wynosiła 5,95 %; pierwszy okres obowiązywania wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M obowiązywał od dnia wypłaty kredytu lub pierwszej transzy i mógł być krótszy niż kolejne okresy trzymiesięczne wyznaczane w dniu wymagalności raty kredytu i odsetek; kolejne trzymiesięczne okresy obowiązywania wskaźnika referencyjnego kończyły się w dniu poprzedzającym dzień, który datą odpowiada dniowi, w którym rozpoczął się poprzedni trzymiesięczny okres obowiązywania wskaźnika referencyjnego, z uwzględnieniem zasad liczenia terminów oznaczonych w miesiącach, przewidzianych w przepisach Kodeksu cywilnego, wysokość marży, o której mowa w pkt 2), odpowiada wysokości marży kredytów mieszkaniowych ponad średnią wartość WIBOR dla miesiąca, w którym została zawarta Umowa; informacja o jej wysokości dla poszczególnych miesięcy dostępna jest w tabeli „Marża kredytów mieszkaniowych” w arkuszu „Marża ponad śr. WIBOR-rok 2004” w kolumnie „Marża ponad średnią wartość WIBOR® 3M”, opublikowanej przez Komisję Nadzoru Finansowego na stronie internetowej www.knf.gov.pl pod tytułem „Dane statystyczne opisujące marżę ponad WIBOR® dla potrzeb ugód dotyczących walutowych kredytów mieszkaniowych” (dostęp do strony internetowej aktywny na dzień zawarcia Ugody),
3)informacja o wysokości dziennej wartości wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M, o którym mowa w pkt 2), dostępna jest w tabeli „Marża kredytów mieszkaniowych” w arkuszu „Fixing WIBOR (2000-2020)” w kolumnie „Wartość Fixingu WIBOR® 3M” w pliku „Dane statystyczne”, o którym mowa w pkt 3); informacja o wysokości dziennej wartości wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M od roku 2021 dostępna jest w tabeli „Dane opóźnione” opublikowanej przez GPW Benchmark S.A. na stronie internetowej: https://gpwbenchmark.pl/dane-opoznione.
7.Rozliczenie dotychczas spłaconych rat kredytu udzielonego na podstawie Umowy na poczet kredytu w złotych, o którym mowa w § 1 ust. 5, a którego warunki udzielenia zostały określone w § 1ust. 6, następuje w ten sposób, że wartość spłat dokonanych na podstawie Umowy zostanie zaliczona w pierwszej kolejności na poczet rat odsetkowych, a następnie – rat kapitałowych kredytu w złotych. Powstała nadwyżka pomniejsza kapitał do spłaty kredytu, o którym mowa w § 1 ust. 6 pkt 1), od którego naliczane są kolejne odsetki, a niedobór – powiększa kapitał do spłaty, o którym mowa w § 1 ust. 6 pkt 1), od którego naliczane są kolejne odsetki. Odsetki bieżące od ostatniej spłaty raty podlegają rozliczeniu do dnia zawarcia Ugody na zasadach określonych w § 1 ust. 6 pkt 2). Przed zawarciem niniejszej Ugody Bank przedłożył Kredytobiorcy Zestawienie stanowiące podstawę rozliczenia Umowy, a Kredytobiorca potwierdza jego otrzymanie.
8.Po zmianie waluty zadłużenia na walutę polską, w wyniku przeprowadzonych negocjacji Strony uzgadniają, iż z uwzględnieniem § 1 ust. 5-7, pozostałe do spłaty zadłużenie Kredytobiorcy wobec Banku z tytułu Umowy, na dzień zawarcia Ugody wynosi 0,00 (słownie: zero złotych 00/100) złotych. Bank nie będzie zgłaszał roszczeń w stosunku do Kredytobiorcy w związku z Umową. Jednocześnie Bank odstępuje od naliczania odsetek bieżących należnych z tytułu spłaty ostatniej raty. Tym samym Strony uznają, iż kredyt udzielony na podstawie Umowy został spłacony w całości.
9.Bank zwalnia Kredytobiorcę z długu (umarza zadłużenie Kredytobiorcy) w kwocie 97 018,30 złotych stanowiącej różnicę między kwotą zadłużenia wskazaną w § 1 ust. 3, a kwotą zadłużenia wskazaną w § 1 ust. 8, a Kredytobiorca dokonane zwolnienie z długu przyjmuje. Na kwotę zwolnienia z długu składa się zadłużenie z następującego tytułu w poniższych wysokościach:
–kapitał: 95 903,71 złotych,
–odsetki skapitalizowane: 0,00 złotych,
–odsetki zapadłe niespłacone: 1 054,09 złotych,
–odsetki od zadłużenia przeterminowanego: 0,00 złotych,
–odsetki zawieszone: 0,00 złotych,
–odsetki bieżące: 60,50 złotych.
Dodatkowo Bank zwalnia Kredytobiorcę z długu (umarza zadłużenie Kredytobiorcy) w kwocie 0,00 PLN stanowiącej wysokość kosztów i opłat, o których mowa w ust. 3, a Kredytobiorca dokonane zwolnienie z długu przyjmuje.
§ 2.
1.Kredytobiorca oświadcza, iż jest świadomy, że:
1)w przypadku niezawarcia Ugody, sąd rozpoznający Spór może w szczególności uwzględnić powództwo Kredytobiorcy zasądzając dochodzone roszczenie w całości lub w części, albo oddalić powództwo Kredytobiorcy w całości lub w części, odpowiednio zasądzając koszty postępowania sądowego pomiędzy Stronami;
2)przed sądami polskimi toczą się postępowania, z powództw kredytobiorców przeciwko bankom albo z powództw banków przeciwko kredytobiorcom, w ramach których podnoszone są przez kredytobiorców zarzuty istnienia w umowach kredytów denominowanych lub indeksowanych do waluty CHF klauzul abuzywnych lub zarzuty nieważności tych umów tożsame lub podobne do zarzutów podnoszonych przez Kredytobiorcę w ramach Sporu; w przypadku powództw kredytobiorców - dochodzone są roszczenia z tego tytułu, w szczególności roszczenia kredytobiorców o zapłatę należności odpowiadającej wysokości uiszczonych w wykonaniu umów kredytów rat kapitałowo-odsetkowych (i ewentualnie innych opłat). Spośród możliwych rozstrzygnięć sporów pomiędzy kredytobiorcami a bankami, obejmujących w szczególności:
a)uznanie przez sąd zawartych w umowie kredytu klauzul za nieabuzywne i oddalenie powództwa kredytobiorcy lub – w przypadku gdy z powództwem wystąpił bank – uwzględnienie powództwa (zasądzenie dochodzonego roszczenia) banku;
b)uznanie przez sąd zawartych w umowie kredytu klauzul za abuzywne, ich wyeliminowanie z umowy i w konsekwencji uznanie, że:
(i)strony są związane umową w pozostałym zakresie, a po wyeliminowaniu tych klauzul, kredyt staje się kredytem walutowym, udzielonym w walucie CHF i oprocentowanym stopą procentową LIBOR i marżą banku, a kredytobiorcy może przysługiwać roszczenie z tytułu nienależytego wykonania umowy na etapie wypłaty kwoty kredytu,
(ii)strony są związane umową w pozostałym zakresie, a jej niedozwolone postanowienia powinny zostać zastąpione przepisem przewidującym możliwość określenia wartości waluty obcej (CHF) według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia dokonania płatności,
(iii)strony są związane umową w pozostałym zakresie, a wypłacony w jej wykonaniu kredyt powinien zostać rozliczony jak udzielony w walucie PLN i oprocentowany stopą procentową WIBOR i marżą banku,
(iv)strony są związane umową w pozostałym zakresie, a wypłacony w jej wykonaniu kredyt powinien zostać rozliczony jak udzielony w walucie PLN i oprocentowany stopą procentową LIBOR1 i marżą banku,
(v)bez klauzul uznanych za abuzywne umowa nie może wiązać, jest trwale bezskuteczna względnie nieważna, a kredytobiorcy i bankowi przysługują odrębne roszczenia o zwrot świadczeń pieniężnych spełnionych w wykonaniu tej umowy;
c)uznanie przez sąd umowy kredytu za nieważną bez względu na ewentualną abuzywność jej postanowień;
w ostatnich latach zdecydowaną przewagę uzyskała linia orzecznicza, w ramach której najczęściej zapadającym rozstrzygnięciem jest stwierdzenie abuzywności klauzuli ryzyka walutowego i zasad denominacji lub indeksacji i w konsekwencji nieważność całej umowy kredytu (pkt 2 lit. b plit v powyżej), oraz - w przypadku powództw kredytobiorców - zasądzenie na rzecz kredytobiorcy roszczeń dochodzonych z tego tytułu; przy czym należy mieć na względzie, że zapadają także inne rozstrzygnięcia, w tym wyroki określone w pkt 2 lit. a oraz lit. b plit i-iv;
3)w przypadku uzyskania przez Kredytobiorcę w Sporze z Bankiem rozstrzygnięcia odpowiadającego tym, które zapadają w ramach dominującej linii orzeczniczej opisanej w pkt 2 lit. b pkt v powyżej, Stronom przysługiwałyby wzajemne roszczenia o zwrot świadczeń pieniężnych spełnionych w wykonaniu Umowy:
a)Bank byłby zobowiązany do zwrotu Kredytobiorcy sumy uiszczonych przez Kredytobiorcę rat kapitałowo-odsetkowych (i ewentualnie innych opłat),
b)Kredytobiorca zobowiązany byłby do zwrotu Bankowi wypłaconego kapitału; przy czym każdorazowo, dodatkowo Kredytobiorca mógłby uzyskać również zasądzenie od Banku zapłaty odsetek za opóźnienie w zapłacie dochodzonego roszczenia pieniężnego lub kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego;
4)w dniu 25 kwietnia 2024 r. Sąd Najwyższy w składzie całej Izby Cywilnej podjął w sprawie za sygn. III CZP 25/22 uchwałę (dalej „Uchwała III CZP 25/22”), w której rozstrzygnął zagadnienia prawne dotyczące umów kredytów indeksowanych lub denominowanych w walucie obcej, przedstawione przez Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego w dniu 29 stycznia 2021 r. W uchwale tej stwierdzono, że:
1.w obowiązującym stanie prawnym nie można przyjąć, że miejsce abuzywnego, niewiążącego konsumenta postanowienia umowy kredytu indeksowanego lub denominowanego odnoszącego się do sposobu określenia kursu waluty obcej zajmuje inny sposób jej określenia wynikający z przepisów prawa lub zwyczajów;
2.w razie niemożliwości ustalenia wiążącego strony kursu waluty obcej w umowie kredytu indeksowanego lub denominowanego umowa ta nie wiąże stron także w pozostałym zakresie;
3.jeżeli w wykonaniu umowy kredytu, która nie wiąże z powodu niedozwolonego charakteru jej postanowień, bank wypłacił kredytobiorcy całość lub część kwoty kredytu, a kredytobiorca dokonywał spłat kredytu, powstają samodzielne roszczenia o zwrot nienależnego świadczenia na rzecz każdej ze stron;
4.jeżeli umowa kredytu nie wiąże z powodu niedozwolonego charakteru jej postanowień, bieg przedawnienia roszczenia banku o zwrot kwot wypłaconych z tytułu kredytu rozpoczyna się co do zasady od dnia następującego po dniu, w którym kredytobiorca zakwestionował względem banku związanie postanowieniami umowy;
5.jeżeli umowa kredytu nie wiąże z powodu niedozwolonego charakteru jej postanowień, nie ma podstawy prawnej do żądania przez którąkolwiek ze stron odsetek lub innego wynagrodzenia z tytułu korzystania z jej środków pieniężnych w okresie od spełnienia nienależnego świadczenia do chwili popadnięcia w opóźnienie co do zwrotu tego świadczenia;
5)Uchwała III CZP 25/22 ma moc zasady prawnej, a tym samym odstąpienie od niej przez jakikolwiek skład orzekający Sądu Najwyższego wymagałoby ponownego rozstrzygnięcia tych zagadnień co najmniej przez skład całej Izby Cywilnej. Uchwała ta co do zasady potwierdza już wypracowane w orzecznictwie sądów powszechnych poglądy w zakresie zagadnień prawnych będących jej przedmiotem. Z tego względu spodziewanym skutkiem jej podjęcia będzie dalsze utrwalenie się dominującej linii orzeczniczej, o której mowa w pkt 3 powyżej, a zgodnie z którą bez uznanych za abuzywne klauzul przeliczeniowych umowy kredytów denominowanych lub indeksowanych do waluty CHF nie mogą wiązać i tym samym są nieważne, a kredytobiorcy i bankowi przysługują odrębne roszczenia o zwrot świadczeń pieniężnych spełnionych w wykonaniu takiej umowy. Należy przy tym jednak podkreślić, że przyjęcie wyrażonego w punkcie 4 Uchwały III CZP 25/22 stanowiska co do początku biegu terminu przedawnienia roszczeń banku, może w poszczególnych przypadkach oznaczać, że roszczenie banku o zwrot wypłaconego kapitału kredytu zostanie uznane za przedawnione, przy czym, zgodnie z art. 1171 Kodeksu cywilnego, mając na uwadze w szczególności charakter okoliczności, które spowodowały niedochodzenie roszczenia, w wyjątkowych przypadkach, po rozważeniu interesów stron, sąd może nie uwzględnić upływu terminu przedawnienia roszczenia przysługującego przeciwko konsumentowi, jeśli wymagają tego względy słuszności;
6)Bank jednocześnie odnotowuje, że w przestrzeni publicznej pojawiają się głosy o niekonstytucyjności składu orzekającego, który podjął Uchwałę III CZP 25/22, a tym samym poddaje się w wątpliwość jej moc wiążącą oraz skuteczność;
7)w przedmiocie dalszych wzajemnych roszczeń stron umowy kredytu, (których dotyczy punkt 5. Uchwały III CZP 25/22) kilkukrotnie wypowiedział się również Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE), w tym w wyroku z dnia 15 czerwca 2023 r. wydanym w sprawie za sygn. C-520/21, a także w wyroku z dnia 12 stycznia 2024 r. w sprawie za sygn. C-488/23. TSUE dokonując wykładni dyrektywy 93/13 wskazał, że jeżeli umowa kredytu jest nieważna w całości i nie można jej dalej wykonywać, to bank nie może żądać od konsumenta zapłaty żadnego rodzaju rekompensaty wykraczającej poza zwrot kwoty kapitału (w jego nominalnej wysokości) i zapłaty odsetek za zwłokę od dnia wezwania do zapłat (co zostało potwierdzone w Uchwale III CZP 25/22). Jednocześnie w ocenie TSUE dyrektywa 93/13 nie stoi na przeszkodzie takiej wykładni prawa krajowego, zgodnie z którą konsument ma prawo żądać od instytucji kredytowej rekompensaty wykraczającej poza zwrot miesięcznych rat i kosztów zapłaconych z tytułu wykonania nieważnej umowy kredytu oraz poza zapłatę ustawowych odsetek za zwłokę od dnia wezwania do zapłaty, pod warunkiem poszanowania celów dyrektywy 93/13 i zasady proporcjonalności – Uchwałą III CZP 25/22 wyjaśniono, że na gruncie prawa krajowego (polskiego) takie roszczenie nie przysługuje;
8)w związku z wydaniem przez TSUE wyroku z dnia 15 czerwca 2023 r. (w sprawie za sygn. C-520/21) Urząd Komisji Nadzoru Finansowego opublikował w dniu 15 czerwca 2023 r. komentarz, w którego treści wyraził oczekiwanie wobec banków co do ich aktywnej postawy w zakresie systemowego rozwiązania problemu walutowych kredytów mieszkaniowych w postaci oferowania swoim klientom ugód, jak również przekonanie, iż z punktu widzenia klientów banków (kredytobiorców), ugoda jest najbardziej atrakcyjną i racjonalną alternatywą dla kosztownej i długotrwałej ścieżki sądowej;
9)podejmując decyzję o zawarciu Ugody z Bankiem, Kredytobiorca powinien rozważyć, które rozwiązanie jest dla niego korzystniejsze: zawarcie Ugody z Bankiem czy proces sądowy z Bankiem i rozstrzygnięcie Sporu przez sąd. Ugoda, w ocenie Banku, przewiduje dla Kredytobiorcy korzystne warunki finansowe i daje gwarancję zakończenia Sporu z Bankiem w krótkim czasie;
10)w procesie sądowym, zgodnie z orzecznictwem TSUE oraz Uchwałą III CZP 25/22, konsument może domagać się od Banku zwrotu zapłaconych rat kredytu i innych kosztów z tytułu wykonania tej umowy oraz zapłaty ustawowych odsetek za opóźnienie. Uchwałą III CZP 25/22 wyjaśniono przy tym, że na gruncie prawa krajowego (polskiego) brak jest podstawy prawnej dla dochodzenia przez kredytobiorcę od banku innych – niż wskazane powyżej - roszczeń z tytułu nieważności umowy kredytu. W procesie sądowym, zgodnie z wyrokiem TSUE (w sprawie za sygn. C-520/21) oraz Uchwałą III CZP 25/22, również bank nie będzie mógł żądać od konsumenta zapłaty rekompensaty wykraczającej poza zwrot kapitału (w jego nominalnej wysokości) i zapłatę odsetek za zwłokę od dnia wezwania do zapłaty.
2.Kredytobiorca oświadcza, że zapoznał się z treścią informacji udzielonej w § 2 ust. 1 i rozumie ją, a jego wątpliwości w tym zakresie zostały wyjaśnione na etapie poprzedzającym zawarcie Ugody.
3.Kredytobiorca oświadcza również, iż jest świadomy, że:
1)wskutek zawarcia Ugody wyeliminowaniu ulegną dotychczasowe postanowienia Umowy, dotyczące zasad ustalania kursu waluty, klauzuli ryzyka walutowego i zasad denominacji lub indeksacji;
2)powyższe postanowienia Umowy zostają zastąpione postanowieniami Ugody w przedmiocie zmiany Umowy w zakresie waluty, wysokości i zasad spłaty wierzytelności kredytowej;
4.Kredytobiorca oświadcza, iż godzi się na zawarcie Ugody w celu: (i) potwierdzenia dotychczasowego związania postanowieniami Umowy, o których mowa w § 2 ust. 3 pkt 1), oraz (ii) wyrażenia zgody na zastąpienie tych postanowień Umowy, postanowieniami Ugody w zakresie zmiany waluty, wysokości i zasad spłaty wierzytelności kredytowej, i potwierdza, że rozumie, iż czynności te są dokonywane w celu dalszego niepowoływania się na ewentualnie niedozwolony charakter postanowień Umowy w brzmieniu sprzed zawarcia Ugody i niedochodzenia roszczeń z tego tytułu.
5.Mając na względzie oświadczenia złożone w § 2 ust. 2, 3 i 4, Kredytobiorca potwierdza, iż zdając sobie sprawę z przysługujących mu uprawnień na wypadek braku związania określonymi postanowieniami Umowy, w tym w szczególności na wypadek stwierdzenia trwałej bezskuteczności Umowy, świadomie decyduje się zawrzeć Ugodę.
§ 3.
1.Zawarcie Ugody nie stanowi odnowienia w rozumieniu art. 506 Kodeksu cywilnego.
2.W związku z zawarciem Ugody, Strony zgodnie oświadczają, iż nie będą występować w przyszłości względem siebie z roszczeniami wywodzonymi z postanowień Umowy, jej zawarcia oraz wykonywania w walucie obcej, w brzmieniu sprzed zmiany Umowy dokonanej Ugodą, ze względu na przyjęte w Ugodzie rozwiązania, w tym zmianę Umowy w zakresie waluty, wysokości i zasady spłaty wierzytelności kredytowej.
3.Ugoda wyczerpuje wszelkie wzajemne roszczenia Stron w zakresie objętym Sporem i określonym w § 3 ust. 2, a zarazem wszelkie wzajemne roszczenia Stron objęte procesem, w którym Ugoda jest zawierana.
4.Kredytobiorca oświadcza, że przed zawarciem Ugody nie przeniósł, ani nie zobowiązał się do przeniesienia na rzecz jakiejkolwiek osoby trzeciej jakiegokolwiek roszczenia lub prawa dotyczącego lub związanego z Umową i zobowiązuje się nie dokonywać tego rodzaju czynności do dnia uprawomocnienia się postanowienia o umorzeniu postępowania mającego za przedmiot Spór na skutek zawarcia niniejszej Ugody.
5.*Kredytobiorca wyraża zgodę na zniszczenie przez Bank weksli i deklaracji wekslowej stanowiących zabezpieczenie kredytu udzielonego na podstawie Umowy TAK
§ 4.
1.Kredytobiorca przyjmuje do wiadomości, że w wyniku zwolnienia z części długu (umorzenia) zgodnie z § 1 ust. 9, powstaje po jego stronie przychód, a na Banku ciąży wypełnienie obowiązku informacyjnego (tj. sporządzenie informacji PIT - 11).
2.Kredytobiorca przyjmuje do wiadomości, że w celu zastosowania do osiągniętego przychodu regulacji rozporządzenia Ministra Finansów dotyczącego zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, niezbędne jest spełnienie przez Kredytobiorcę warunków wskazanych w tym rozporządzeniu, co Kredytobiorca potwierdził stosownym oświadczeniem, przedłożonym Bankowi przy zawarciu niniejszej Ugody, a Bank potwierdza jego otrzymanie.
§ 5.
1.Bank w terminie 14 dni od daty podpisania Ugody, wypłaci Kredytobiorcy kwotę dodatkową w wysokości 74.000,00 zł (słownie: siedemdziesiąt cztery tysiące złotych 00/100) na rachunek bankowy należący do Kredytobiorców – A i B. C., prowadzony w banku X o numerze (...). Kredytobiorca przyjmuje do wiadomości, iż w związku z wypłatą ww. kwoty powstaje po jego stronie przychód, a na Banku ciąży wypełnienie obowiązku informacyjnego (tj. sporządzenie informacji PIT-11).
2.Bank zobowiązuje się w terminie 14 dni od daty podpisania Ugody w całości pokryć poniesione przez Kredytobiorcę podczas Sporu koszty zastępstwa procesowego za I instancję w wysokości 10.800,00 złotych, jak również koszty procesu – tj. połowę opłaty od pozwu w wysokości 500,00 złotych. Zapłata kwoty 11.300,00 złotych nastąpi na rachunek bankowy Kredytobiorców – A i B. C., prowadzony w banku X o numerze (...).
3.Zapłata kwoty o której mowa w ust. 2 w całości wyczerpuje roszczenie Kredytobiorcy z tytułu kosztów postępowania.”
Uzupełnienie opisu stanu faktycznego
W ugodzie sądowej z 9 sierpnia 2024 r. nie wskazano podstawy otrzymania przez Pana oraz Pana żonę tj. przez kredytobiorców „kwoty dodatkowej” w wysokości 74 000 zł, a jedynie stwierdzenie, że Bank ją "wypłaci". Bank nie zastrzegł, że zapłata nastąpi pod warunkiem spełnienia przez kredytobiorców jakiegokolwiek świadczenia względem kredytodawcy. Zawarcie Ugody nie stanowi odnowienia w rozumieniu art. 506 Kodeksu cywilnego.
Jednocześnie, wskazano, że kredytobiorcy przyjmują do wiadomości, że w związku z wypłatą ww. kwoty, powstaje po ich stronie przychód, a na Banku ciąży wypełnienie obowiązku informacyjnego (tj. sporządzenie informacji PIT-11). Bank stoi bowiem na stanowisku, że środki wypłacone pod tytułem "kwoty dodatkowej" w wysokości 74 000 zł stanowią przychód kredytobiorców i podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Tymczasem, kwota wypłacona w ramach ugody, stanowi w istocie zwrot należności wpłaconych przez Pana oraz przez Pana żonę na poczet Umowy kredytu i jako taka nie podlega opodatkowaniu ww. podatkiem. Do 5 marca 2024 r., tj. do czasu wniesienia pozwu, kredytobiorcy wpłacili łącznie na rzecz Banku kwotę 281 844,08 zł z tytułu spłaty rat kapitałowo-odsetkowych. Dodatkowo już w toku procesu kredytobiorcy wpłacili z ww. tytułu kwotę 3 301,27 zł. Z kolei kapitał wypłacony przez Bank w ramach Umowy wynosił 210 667,95 zł. Łącznie, po Pana stronie z tytułu samych spłat rat kapitałowo-odsetkowych zapłaconych do dnia zawarcia ugody sądowej powstała nadpłata kredytu w kwocie 74 477,40 zł. Zatem, kwota wskazana jako "kwota dodatkowa" stanowi w rzeczywistości nadpłatę kredytu ponad wypłacony w ramach kwestionowanej Umowy kapitał.
Wskazana we wniosku ugoda jest ugodą sądową zawartą w sprawie o sygn. akt (...) o ustalenie i zapłatę, która toczyła się przed Sądem Okręgowym w (...) i która ze względu na zawartą ugodę sądową została prawomocnie zakończona.
Pytania
1.Czy zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe przysługuje Panu zwolnienie z poboru podatku dochodowego od kwoty umorzonej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego dokonanej przez Bank w drodze zawartej ugody sądowej?
2.Czy świadczenie pieniężne, wskazane w § 5 Ugody sądowej z 9 sierpnia 2024 r., które Bank wypłacił kredytobiorcom po zawarciu ww. ugody sądowej w wysokości 74 000 zł, będzie stanowić Pana przychód w rozumieniu art. 1 w zw. z art. 11 ust. 1 w zw. z art. 21 ust. 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i tym samym należy od niego odprowadzić podatek?
Pana stanowisko w sprawie
Pana stanowisko do pytania oznaczonego we wniosku nr 1
Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródłem przychodów są m.in. inne źródła. Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
Jak dowodzi użycie sformułowania „w szczególności”, definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić zatem w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.
W tym miejscu wskazać należy, że instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (Dz. U. z 2021 r. poz. 2439 z późn. zm.). Zgodne z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.
Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Tym samym, umorzoną kwotę kapitału na podstawie ugody sądowej należy zakwalifikować do przychodu z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Kwestia zaniechania poboru podatku od kwoty umorzonych wierzytelności - mającego zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia do 31 grudnia 2024 r. - została uregulowana w rozporządzeniu Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechana poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. z 2022 r. poz. 592). Zgodnie z § 1 ww. rozporządzenia:
„1. Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot:
1)umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:
a)kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz
b)osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej;
2)otrzymanych przez osobę fizyczną świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.
2. Kwoty wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują:
1)kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału);
2)odsetki, w tym odsetki skapitalizowane, i prowizje;
3)opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.
3. W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty również na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647, z późn. zm. 2 ), zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego w części, w jakiej kwota kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego.
4. W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zastąpiony kredytem refinansowym lub gdy na jego spłatę został zaciągnięty kredyt konsolidacyjny, zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje odpowiednio kwotę wierzytelności z tytułu kredytu refinansowego lub konsolidacyjnego w części odpowiadającej kwocie wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego.
5. Przez jedną inwestycję mieszkaniową, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych:
1)jednego gospodarstwa domowego albo
2)więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2023 r. poz. 1774 i 1843).
6. Przez jedno gospodarstwo domowe, o którym mowa w ust. 5, rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę fizyczną zajmującą jeden lokal mieszkalny albo jeden budynek mieszkalny jednorodzinny, samodzielnie lub wspólnie z innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi.
7. W przypadku gdy stroną umowy kredytu mieszkaniowego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, są co najmniej dwie osoby fizyczne, zaniechanie poboru podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, ma zastosowanie wyłącznie do osób, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b.”
Pana zdaniem, spełnia Pan wszystkie przesłanki do skorzystania z przedmiotowego zwolnienia w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych ponieważ:
–kredyt został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej/jednego gospodarstwa domowego (wspólność ustawowa małżeńska Kredytobiorców), której celem było zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych, jednego gospodarstwa domowego;
–nie korzystał Pan nigdy z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, zabezpieczonego hipotecznie, zaciągniętego na realizację innej (niż opisywana) inwestycji mieszkaniowej;
–kredyt został zaciągnięty przed 15 stycznia 2015 r.;
–kredyt mieszkaniowy został zabezpieczony hipotecznie na jednym z praw do nieruchomości - księga wieczysta prowadzona dla nieruchomości, na której zakup zaciągnięto kredyt;
–zaciągnięty kredyt mieszkaniowy został przeznaczony na wydatki, o których mowa w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy), tj. nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem;
–umorzenie kredytu mieszkaniowego dotyczy pozostałych do zapłaty kwoty kapitału, odsetek zapadłych i odsetek bieżących;
–umorzenie wierzytelności przez bank w drodze ugody sądowej nastąpiło w 2024 r.
–korzystanie z przysługującej ulgi odsetkowej w latach 2005-2023 nie ma wpływu na zaniechanie poboru podatku, o którym mowa w rozporządzeniu Ministra Finansów z 11 marca 2022 r.
Pana stanowisko do pytania oznaczonego we wniosku nr 2
Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Zatem wyjątkami od zasady, że każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną podlega opodatkowaniu są:
1)dochody, które zostały wprost wymienione w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako zwolnione z podatku;
2)dochody, od których zaniechano poboru podatku w drodze Rozporządzenia Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. Jak wskazuje art. 21 ust. 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:
a)otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
b)dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
W Pana ocenie, wypłacone świadczenie pieniężne z tytułu zawartej ugody sądowej, szczegółowo wskazane w § 5 ust. 1 Ugody, nie można uznać za przysporzenie majątkowe, a co za tym idzie, nie można zaliczyć do żadnej kategorii przychodów, które zostały zakreślone w art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie osiągnął Pan przychodu. Przychód jest kategorią prawnopodatkową, rozumiany jako przyrost majątkowy, a zatem jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny. Natomiast instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe. Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy, przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.
Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik, czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów, uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.
Tymczasem w przedmiotowej sprawie mamy do czynienia ze zwrotem nienależnie pobranego świadczenia, tj. częściowy zwrot wpłaconych przez Kredytobiorców świadczeń na poczet zadłużenia wynikającego z Umowy kredytu. Zatem należy uznać, że zwrot ten nie stanowi dla Pana przychodu.
Zgodnie z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Jednakże definicja przychodu podatkowego zawarta w art. 11 ust. 1 wskazuje, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.
Tymczasem w związku z zawarciem ugody bank zobowiązał się zapłacić na rzecz kredytobiorców m.in. "kwotę dodatkową". Przy czym kwota ta de facto stanowi zwrot kwoty nadpłaconego kredytu ponad wypłacony przez bank w ramach przedmiotowej umowy kredytowej kapitał.
Wobec powyższego, skoro otrzymana od banku w wyniku zawartej ugody kwota dodatkowa, mieści się w kwocie wpłaconej przez kredytobiorców podczas spłaty kredytu hipotecznego - jej otrzymanie nie powoduje po Pana stronie dodatkowego przysporzenia majątkowego. Wypłata ta będzie zatem neutralna podatkowo. (Podobne stanowisko zostało zaprezentowane m.in. w piśmie z 16 października 2024 r., wydanym przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, znak sprawy 0112-KDIL2-1.4011.658.2024.1.MKA)
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku, jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.) jest zasada powszechności opodatkowania, która została wyrażona w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Zgodnie z jego treścią:
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Ogólne pojęcie przychodu zostało wyjaśnione w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym przepisem:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.
Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.
Dla celów podatkowych przyjmuje się – co znajduje potwierdzenie w orzecznictwie – że pojęcie nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.
Za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.
Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 przywołanej ustawy, źródłem przychodów są „inne źródła”.
Stosownie do art. 20 ust. 1 cytowanej ustawy:
Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W związku z tym każde świadczenie mające realną wartość finansową, o ile nie stanowi konkretnej kategorii przychodu zaliczanego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b omawianej ustawy, jest dla świadczeniobiorcy przychodem z innych źródeł.
Z treści wniosku wynika, że w 2004 r. wraz z żoną zaciągnął Pan w Banku kredyt zabezpieczony hipotecznie denominowany do franka szwajcarskiego (CHF) na zakup i wykończenie mieszkania. Zaciągnął Pan kredyt na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, której celem było zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych jednego gospodarstwa domowego. Wystąpił Pan do sądu z powództwem przeciwko Bankowi w związku ze skutecznością poszczególnych postanowień umownych i całej Umowy kredytu. Postępowanie sądowe zakończyło się zawarciem ugody sądowej 9 sierpnia 2024 r. Bank przeliczył w ramach proponowanej ugody na dzień zawarcia tej Ugody Pana zadłużenie z tytułu niespłaconego kapitału Kredytu w kwocie 20 830,52 CHF. Po przeliczeniu na walutę polską po średnim kursie Narodowego Banku Polskiego z dnia wypłaty uzgodnił Pan z Bankiem, że zadłużenie z tytułu salda kredytu oraz odsetek na dzień zawarcia Ugody wynosiło łącznie 97 018,30 PLN. Bank zwolnił Pana z długu (umorzył Pana zadłużenie z tytułu kredytu) w ustalonej kwocie, a Pan dokonane zwolnienie z długu przyjął. Umorzenie kredytu mieszkaniowego dotyczy pozostałych do zapłaty kwoty kapitału, odsetek zapadłych i odsetek bieżących. W związku ze zwolnieniem z długu zadłużenie wobec Banku z tytułu Umowy kredytu Bank uznał za spłacone w całości. Dodatkowo Bank zwrócił Panu ustaloną kwotę w wysokości 74 000,00 PLN. Kwota ta stanowi zwrot wpłaconych przez Pana środków na poczet kredytu. Jest nadpłatą kredytu ponad kapitał wypłacony w ramach kwestionowanej Umowy. We wniosku dodaje Pan również, że dotychczas nie skorzystał Pan z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej (niż opisywana) inwestycji mieszkaniowej niż ta, która była finansowana Kredytem.
Przystępując do oceny skutków podatkowych umorzenia przez Bank wierzytelności z tytułu zaciągniętego przez Pana kredytu hipotecznego wyjaśnić należy, że instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2488 ze zm.). Z art. 69 ust. 1 tej ustawy wynika, że:
Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.
Z kolei umorzenie wierzytelności następuje w przypadku zwolnienia z długu, czyli zrzeczenia się przez wierzyciela przysługującej mu wierzytelności, bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Takie zrzeczenie się, pod warunkiem że dłużnik je przyjmie, powoduje, że zobowiązanie wygasa. Wedle bowiem instytucji zwolnienia z długu, uregulowanej w art. 508 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):
Zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje.
Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).
Tym samym, kwotę wierzytelności umorzoną Panu na podstawie ugody dotyczącej umowy o udzielenie kredytu hipotecznego, zaciągniętego w 2004 r., należy zakwalifikować do przychodu z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Prawodawca przewidział przy tym szczególne rozwiązanie dla określonych sytuacji umorzeń kredytów mieszkaniowych. Umożliwił zaniechanie poboru podatku od dochodów z tytułu takich umorzeń.
Kwestia zaniechania poboru podatku od kwoty umorzonych wierzytelności – które to umorzenie ma miejsce od 1 stycznia 2022 r. do 31 grudnia 2024 r. – została uregulowana w rozporządzeniu Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 102). W świetle § 1 ust. 1 pkt 1 tego rozporządzenia:
Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:
a)kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego – gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz
b)osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej.
Na gruncie § 1 ust. 2 wskazanego rozporządzenia:
Kwoty wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują:
1)kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału);
2)odsetki, w tym odsetki skapitalizowane, i prowizje;
3)opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.
Według § 1 ust. 5 przywołanego rozporządzenia:
Przez jedną inwestycję mieszkaniową, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych:
1)jednego gospodarstwa domowego albo
2)więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2023 r. poz. 1774 i 1843).
Zgodnie § 1 ust. 6 przywołanego rozporządzenia:
Przez jedno gospodarstwo domowe, o którym mowa w ust. 5, rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę fizyczną zajmującą jeden lokal mieszkalny albo jeden budynek mieszkalny jednorodzinny, samodzielnie lub wspólnie z innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi.
W myśl § 1 ust. 7 rozporządzenia:
W przypadku gdy stroną umowy kredytu mieszkaniowego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, są co najmniej dwie osoby fizyczne, zaniechanie poboru podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, ma zastosowanie wyłącznie do osób, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b.
Z § 3 komentowanego rozporządzenia wynika, że:
Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został:
1)udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz
2)zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz
3)zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W myśl § 4 ww. rozporządzenia:
Zaniechanie, o którym mowa w § 1 i § 2 ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2024 r.
Art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że:
Za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na:
a)nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,
b)nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,
c)nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,
d)budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,
e)rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego
– położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.
Zatem zaniechanie poboru podatku od umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów znajdzie zastosowanie, jeżeli zostaną spełnione łącznie następujące przesłanki:
1)kredyt był zaciągnięty na realizację inwestycji mieszkaniowej;
2)kredyt był udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw;
3)kredyt był zabezpieczony hipotecznie;
4)kredytobiorca nie korzystał wcześniej z umorzenia zobowiązania z tytułu innego kredytu na własne cele mieszkaniowe zabezpieczonego hipotecznie;
5)kwota wierzytelności obejmuje kwotę kredytu mieszkaniowego (kapitału), odsetki, w tym odsetki skapitalizowane i prowizje, opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.
Dodać należy, że dochody, od których zaniechano poboru podatku nie są wykazywane w zeznaniach rocznych i nie podlegają opodatkowaniu oraz zgłoszeniu do urzędu skarbowego.
Mając na uwadze przedstawiony przez Pana stan faktyczny oraz powołane przepisy prawa stwierdzam, że umorzona przez Bank wierzytelność z tytułu kredytu zaciągniętego przez Pana kredytuw 2004 r. na zakup i wykończenie nieruchomości, stanowi dla Pana przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z tytułu nieodpłatnych świadczeń, klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Jednocześnie, do uzyskanego przez Pana przychodu związanego z umorzeniem wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego zastosowanie znajdzie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.Spełnia Pan bowiem wszystkie przesłanki umożliwiające zastosowanie ww. zaniechania w odniesieniu do umorzonej wierzytelności. W tej części uzyskany przychód nie będzie zatem podlegał opodatkowaniu i wykazaniu w zeznaniu podatkowym.
Odnosząc się natomiast do skutków podatkowych otrzymania od Banku kwoty dodatkowej, należy ponownie wskazać, że – co do zasady – za przychody podatkowe uznaje się takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, które nie mają charakteru zwrotnego. Jak wskazuje Pan w opisie sprawy, kwota dodatkowa stanowi zwrot części środków wcześniej wpłaconych przez Pana i obejmuje nadpłacony kredyt. Wobec tego, opisane we wniosku świadczenie pieniężne nie powoduje uzyskania przez Pana przysporzenia majątkowego, faktycznego przyrostu Pana majątku. Otrzymana przez Pana kwota stanowi zwrot własnych pieniędzy, które wpłacił Pan wcześniej do Banku. Tym samym z tego tytułu nie powstanie po Pana stronie przychód w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wypłata ta jest zatem dla Pana neutralna podatkowo. Nie ma Pan obowiązku jej rozliczenia dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych.
Pana wątpliwości dotyczą również możliwości zastosowania w przedstawionej sytuacji zwolnienia przedmiotowego zawartego w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przepis ten stanowi, że:
Wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:
a)otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
b)dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
Skoro wypłacona Panu kwota dodatkowa nie stanowi przychodu, to nie mają do niej zastosowania żadne zwolnienia od podatku dochodowego wynikające z art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w tym wskazane przez Pana w pytaniu drugim zwolnienie zawarte w cytowanym art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ani przepisy dotyczące zaniechania poboru podatku dochodowego. Wobec braku przychodu do opodatkowania, nie jest Pan zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.
Reasumując, nie ma Pan obowiązku zapłaty podatku dochodowego od umorzenia wierzytelności (pozostałego do spłaty kapitału, odsetek zapadłych niespłaconych, odsetek bieżących) oraz zwróconej przez Bank kwoty (wypłaty kwoty dodatkowej).
Pana stanowisko jest prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.
Z uwagi na to, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – niniejsza interpretacja dotyczy tylko Pana. Nie wywołuje skutków prawnych dla Pana żony, który w celu otrzymania interpretacji powinna złożyć odrębny wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego.
Należy zastrzec, że interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku w kontekście zadanych pytań, natomiast nie rozstrzyga innych kwestii wynikających z opisu stanu faktycznego, które nie były przedmiotem pytania i własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej.
Wyjaśnić również należy, że wydając interpretacje w trybie ww. przepisu nie odnoszę się do kwot i nie dokonuje wyliczeń. Zgodnie bowiem z zasadą samoopodatkowania, obowiązującą w polskim systemie podatkowym, na podatniku spoczywa obowiązek dokonania oceny własnej sytuacji prawnopodatkowej, a po jej dokonaniu zachowania się zgodnie z przepisami prawa podatkowego, bowiem prawidłowość takiego wyliczenia podlega weryfikacji przez organ podatkowy w postępowaniu podatkowym.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tj. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.
