Interpretacja indywidualna z dnia 26 lutego 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP3-2.4011.995.2024.2.MJ

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

19 grudnia 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 17 grudnia 2024 roku o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnili go Państwo pismem z 23 stycznia 2025 r. (wpływ 27 stycznia 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1. Zainteresowany będący stroną postępowania

AA

(...)

2.Zainteresowani niebędący strona postępowania

• BB

(…)

• CC

(…)

• DD

(…)

Opis stanu faktycznego

W dniu 18 lipca 2003 r., AA (Zainteresowany będący stroną postępowania) oraz BB, DD i CC (Zainteresowani niebędący stroną postępowania) zawarli jako współkredytobiorcy z bankiem (…) (dalej jako „(…)”) umowę kredytu mieszkaniowego (…) nr (…) (dalej także jako „Umowa”).

AA i BB są małżeństwem, a DD i CC są rodzicami AA. AA, BB, DD i CC dalej będą zwani łącznie także „Zainteresowanymi”.

Kwota kredytu w Umowie została określona we frankach szwajcarskich (128.900 franków szwajcarskich), jednakże została ona wypłacona Zainteresowanym w złotych polskich w łącznej kwocie 364 963,90 zł. Zgodnie z Umową kredyt został udzielony na budowę domu jednorodzinnego dwupokoleniowego na działce gruntu położonej w miejscowości (…) w gminie (…), dla której prowadzona jest księga wieczysta nr (…). Działkę tę zakupił AA i BB na podstawie umowy sprzedaży z dnia 31 maja 2001 r. na zasadzie wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej. Na zabezpieczenie spłaty kredytu na ww. nieruchomości ustanowiona została na rzecz (…) hipoteka umowna.

Kredyt został wydatkowany w całości zgodnie z określonym w Umowie przeznaczeniem, tj. na budowę domu jednorodzinnego dwupokoleniowego na ww. nieruchomości. Przeznaczeniem domu było zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych Zainteresowanych i jest on wciąż zamieszkiwany przez Zainteresowanych.

Łączna kwota zapłacona (…) przez Zainteresowanych tytułem spłaty ww. kredytu wyniosła 558 352,79 zł. W związku z tym, że Umowa zawierała klauzule abuzywne Zainteresowani wystąpili do Sądu Okręgowego (…) w (…) z pozwem przeciwko Bankowi (…) o ustalenie nieważności Umowy oraz zwrot zapłaconych bankowi tytułem tej Umowy środków. Zainteresowani byli w postępowaniu przed sądem reprezentowani przez profesjonalnego pełnomocnika. W toku postępowania, z inicjatywy banku podjęto negocjacje w celu polubownego zakończenia sporu, w wyniku których w dniu 9 września 2024 r. Zainteresowani i bank zawarli ugodę pozasądową (dalej także jako „Ugoda"), po zawarciu której Zainteresowani wycofali powództwo z sądu.

Zgodnie z postanowieniami Ugody kredyt został rozliczony jakby od początku był kredytem Złotowym na warunkach określonych szczegółowo w Ugodzie. Ponadto zgodnie z postanowieniami Ugody:

1) Bank (…) zrezygnował z dochodzenia od Zainteresowanych kwoty kapitału kredytu w wysokości 107 476,92 zł uznając, że kredyt został spłacony w całości, tym samym umarzając Zainteresowanym to zadłużenie;

2) Bank (…) zapłacił Zainteresowanym dodatkowo kwotę 165 000,00 zł;

3)Bank (...) zapłacił Zainteresowanym kwotę 500 zł tytułem zwrotu połowy opłaty od pozwu,

4) Bank (…) zapłacił Zainteresowanym kwotę 10 800,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w ww. postępowaniu sądowym, z tym że kwota ta została przez bank bezpośrednio zapłacona profesjonalnemu podmiotowi, który świadczył Zainteresowanym usługi dotyczące sporu sądowego z bankiem dotyczącego stwierdzenia nieważności ww. umowy kredytowej.

Zainteresowani wskazują także, że:

• zawierając ww. Umowę kredytu oraz Ugodę nie działali jako osoby prowadzące działalność gospodarczą;
• dotychczas nie korzystali z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej inwestycji niż opisana powyżej.

Uzupełnienie stanu faktycznego

Zgodnie z umową kredytową wszyscy kredytobiorcy solidarnie odpowiadają za spłatę kredytu i inne zobowiązania wynikające z tej umowy.

Kredyt, o którym mowa we wniosku o interpretację został udzielony przez bank (…)., którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, oraz który jest uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów.

Wynikające z ugody z bankiem umorzenie wierzytelności w kwocie 107 476,92 zł dotyczyło tylko kapitału kredytu.

Wynikająca z ugody wypłata przez bank kwoty 165.000,00 zł z punktu widzenia Zainteresowanych stanowi zwrot części środków przekazanych przez Zainteresowanych bankowi tytułem spłaty rat kapitałowo-odsetkowych kredytu. Zainteresowani tytułem spłaty kredytu zapłacili bankowi kwotę o 193.388,89 zł większą niż otrzymali od banku tytułem wypłaty kredytu i w przypadku stwierdzenia przez sąd nieważności umowy kredytowej (co było przedmiotem sprawy sądowej) cała ww. kwota podlegałaby zwrotowi Zainteresowanym. W celu polubownego i szybkiego zakończenia sporu sądowego zawarto z bankiem ugodę, w której kwotę jaką bank miał wypłacić Zainteresowanym wynegocjowano na 165.000,00 zł.

Pytania

1.Czy Zainteresowani w zakresie umorzonego im w wyniku Ugody z bankiem zadłużenia w kwocie 107.476,92 zł objęci są zaniechaniem poboru podatku dochodowego od osób fizycznych, o którym mowa w Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe?

2.Czy Zainteresowani w związku z otrzymanymi od (…) na podstawie Ugody kwotami (tj. ww. kwotą 165.000,00 zł, kwotą 500,00 zł i kwotą 10.800,00 zł) zobowiązani są do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych?

Państwa stanowisko w sprawie

Ad. 1

W opinii Zainteresowanych wynikające z Ugody umorzenie Zainteresowanym przez Bank zadłużenia w kwocie 107.476,92 zł spełnia przesłanki do objęcia go zaniechaniem poboru podatku dochodowego od osób fizycznych, o którym mowa w § 1 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (dalej także jako „Rozporządzenie”). Tym samym Zainteresowani nie powinni wykazywać przychodu/dochodu z tytułu ww. umorzenia w rozliczeniu podatku PIT.

Przepisy § 1 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 Rozporządzenia stanowią, że:

"1. Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot:

1)umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:

a)kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz

b)osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej;

2. Kwoty wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują:

1)kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału):

2)odsetki, w tym odsetki skapitalizowane, i prowizje;

3)opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.”

Rozporządzenie zawiera także definicję występujących w Rozporządzeniu pojęć „kredytu mieszkaniowego” oraz „jednej inwestycji mieszkaniowej”. Zgodnie z § 1 ust. 5 i ust. 6 Rozporządzenia:

"5. Przez jedną inwestycję mieszkaniową, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych:

1)jednego gospodarstwa domowego albo

2)więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2023 r. poz. 1774 i 1843).I

6. Przez jedno gospodarstwo domowe, o którym mowa w ust. 5, rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę fizyczną zajmującą jeden lokal mieszkalny albo jeden budynek mieszkalny jednorodzinny, samodzielnie lub wspólnie z innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi.

Zgodnie zaś z § 3 Rozporządzenia:

„Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został:

1)udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz

2)zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz

3)zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych."

Przepis § 4 Rozporządzenia (w brzmieniu obecnie obowiązującym) stanowi natomiast, że przewidziane nim zaniechanie poboru podatku ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2024 r.

Z ww. przepisów Rozporządzenia wynikają zatem następujące przesłanki zaniechania poboru podatku od umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytu:

• kredyt jest kredytem mieszkaniowym zaciągniętym na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej (w rozumieniu określonym przepisami Rozporządzenia);
• kredytobiorca nie korzystał z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej inwestycji mieszkaniowej;
• umorzone wierzytelności dotyczyły kapitału kredytu, odsetek, prowizji lub opłat niezbędnych do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń;
• przychód/dochód z umorzenia uzyskany został w okresie od 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2024 r.

Wynikające z Ugody umorzenie Zainteresowanym przez (…) zadłużenia z tytułu kredytu w kwocie 107.476,92 zł spełnia wszystkie ww. przesłanki, a mianowicie:

• kredyt jest kredytem mieszkaniowym w rozumieniu § 3 Rozporządzenia, został on bowiem udzielony przez bank przed 15 stycznia 2015 r. oraz został zaciągnięty przez Zainteresowanych z przeznaczeniem na sfinansowanie budowy domu jednorodzinnego przeznaczonego do zamieszkiwania przez Zainteresowanych, tj. na wydatek, o którym mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. d) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych;
• kredyt został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej w rozumieniu § 1 ust. 5 i ust. 6 Rozporządzenia, ponieważ dom jednorodzinny budowany za środki z kredytu miał na celu zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych dwóch gospodarstw domowych tworzonych przez osoby zaliczone do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, tj. gospodarstwa domowego małżeństwa AA i BB oraz gospodarstwa domowego małżeństwa DD i CC będących rodzicami AA;
• Zainteresowani nie korzystali nigdy z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej inwestycji mieszkaniowej;
• wynikające z Ugody umorzenie wierzytelności w kwocie 107.476,92 zł dotyczyło kapitału kredytu,
• Ugoda została zawarta w dniu 09.09.2024 r., a zatem przychód/dochód wynikający umorzenia wierzytelności w kwocie 107.476,92 zł powstał w roku 2024.

Warto także wskazać, że spełniania przesłanek zaniechania poboru podatku przez wszystkich Zainteresowanych nie wyklucza okoliczność, że właścicielem przedmiotowej nieruchomości są jedynie AA i BB na zasadach wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej. Zainteresowani DD i CC są bowiem także współkredytobiercami i zamieszkują w tej nieruchomości, a wszystkie przewidziane przepisami Rozporządzenia przesłanki zastosowania zaniechania poboru podatku są przez nich spełnione.

Warto także wskazać, że poprawność ww. stanowiska Zainteresowanych potwierdzają także interpretacje wydawane dotychczas przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, m.in. interpretacja indywidualna z dnia 17.04.2023 r. nr 0114-KDIP3-1.4011.210.2023.1.MS2.

Ad. 2

W opinii Zainteresowanych nie są oni zobowiązani do opodatkowywania podatkiem dochodowym od osób fizycznych kwot otrzymanych od (…) w wykonaniu Ugody, ponieważ z tytułu otrzymania tych kwot u Zainteresowanych nie powstał przychód, a w konsekwencji nie mógł powstać też dochód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że:

"Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9,10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń."

Pomijając wymienione w art. 11 ust. 1 przepisy szczególne, które nie mają zastosowania w niniejszej sprawie, co do zasady za przychód uznaje się otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Powszechnie przyjmuje się także, że za przychód podatkowy mogą być uznane jedynie takie świadczenia, które stanowią przyrost majątkowy (zarówno poprzez zwiększenie aktywów, jak i zmniejszenie pasywów) o charakterze definitywnym i niemające charakteru zwrotnego. W przypadku gdy podatnik otrzyma wprawdzie jakieś świadczenie, ale świadczenie to nie spowoduje, że po stronie podatnika powstanie jakieś definitywne przysporzenie majątkowe, to uzyskanie takiego świadczenia nie spowoduje powstania przychodu.

Odnosząc powyższe do kwot otrzymanych przez Zainteresowanych od (…) tytułem Ugody, tj. kwoty 165.000 zł, kwoty 500 zł oraz kwoty 10.800 zł, należy stwierdzić, że ich otrzymanie przez Zainteresowanych nie skutkowało powstaniem u nich przychodu, ponieważ kwoty te miały charakter zwrotny i nie spowodowały żadnego przysporzenia majątkowego u Zainteresowanych.

Kwota 165.000 zł stanowi zwrot części kwoty wpłaconej Bankowi przez Zainteresowanych tytułem spłaty kredytu. Bank wypłacił bowiem Zainteresowanym z tytułu kredytu kwotę 364.963,90 zł, natomiast Zainteresowani tytułem spłaty kredytu zapłacili Bankowi kwotę 558.352,79 zł, tj. kwotę o 193.388,89 zł większą niż otrzymali od Banku (…). Kwota 165.000,00 zł otrzymana następnie przez Zainteresowanych tytułem określonych w Ugodzie rozliczeń z bankiem nie spowodowała zatem po stronie Zainteresowanych żadnego przysporzenia majątkowego. Łączna kwota otrzymana przez Zainteresowanych od Banku w związku z kredytem i Ugodą dotyczącą tego kredytu (364.963,90 zł + 165.000 zł = 529.963,90 zł) była bowiem niższa o 28.388,89 zł (558.352,79 zł - 529.963,90 zł) od kwoty zapłaconej bankowi przez Zainteresowanych tytułem spłaty kredytu.

Natomiast kwota 500,00 zł i kwota 10.800,00 zł stanowią zwrot kosztów postępowania sądowego prowadzonego przez Zainteresowanych przeciwko Bankowi. Kwota 500,00 zł stanowi zwrot części opłaty od pozwu uiszczonej wcześniej przez Zainteresowanych. Kwota 10.800,00 zł stanowi zaś zwrot poniesionych przez Zainteresowanym kosztów zastępstwa procesowego (w wysokości określonej zgodnie z art. 98 i 99 Kodeksu postępowania cywilnego, tj. w kwocie stawki minimalnej za zastępstwo procesowe określonej zgodnie z obowiązującymi przepisami) i została wypłacona przez Bank bezpośrednio do podmiotu świadczącego Zainteresowanym usługi prawne dotyczące sporu sądowego z bankiem.

W takich okolicznościach sprawy brak jest zatem podstaw do uznania, że u Zainteresowanych powstał z tytułu otrzymania ww. kwot przychód na gruncie podatku PIT. Stanowisko takie znajduje także potwierdzenie w wydawanych przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej indywidualnych interpretacji podatkowych (np. interpretacji z 29.11.2024 r. nr 0112-KDIL2-1.4011.768.2024.1.AK).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Reguły dotyczące opodatkowania

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163):

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Jak stanowi art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy:

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

Źródła przychodów

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Umorzenie kredytu

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy,

Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Wskazali Państwo, że w dniu 18 lipca 2003 r., AA (Zainteresowany będący stroną postępowania) oraz BB, DD i CC (Zainteresowani niebędący stroną postępowania) zawarli jako współkredytobiorcy z bankiem umowę kredytu mieszkaniowego. AA i BB są małżeństwem, a DD i CC są rodzicami AA. Zgodnie z umową kredytową wszyscy kredytobiorcy solidarnie odpowiadają za spłatę kredytu i inne zobowiązania wynikające z tej umowy.

Kwota kredytu w Umowie została określona we frankach szwajcarskich (128.900 franków szwajcarskich), jednakże została ona wypłacona Zainteresowanym w złotych polskich w łącznej kwocie 364 963,90 zł. Zgodnie z Umową kredyt został udzielony na budowę domu jednorodzinnego dwupokoleniowego na działce gruntu położonej w miejscowości (…). Działkę tę zakupił AA i BB na podstawie umowy sprzedaży z dnia 31 maja 2001 r. na zasadzie wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej. Na zabezpieczenie spłaty kredytu na ww. nieruchomości ustanowiona została na rzecz (…) hipoteka umowna.

Kredyt został wydatkowany w całości zgodnie z określonym w Umowie przeznaczeniem, tj. na budowę domu jednorodzinnego dwupokoleniowego na ww. nieruchomości. Przeznaczeniem domu było zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych Zainteresowanych i jest on wciąż zamieszkiwany przez Zainteresowanych.

Łączna kwota zapłacona (…) przez Zainteresowanych tytułem spłaty ww. kredytu wyniosła 558 352,79 zł. W związku z tym, że Umowa zawierała klauzule abuzywne Zainteresowani wystąpili do Sądu z pozwem przeciwko (…) o ustalenie nieważności Umowy oraz zwrot zapłaconych bankowi tytułem tej Umowy środków. W dniu 9 września 2024 r. Zainteresowani i bank zawarli ugodę pozasądową po zawarciu której Zainteresowani wycofali powództwo z sądu.

Zgodnie z postanowieniami Ugody kredyt został rozliczony jakby od początku był kredytem Złotowym na warunkach określonych szczegółowo w Ugodzie.

Ponadto zgodnie z postanowieniami Ugody (…) zrezygnował z dochodzenia od Zainteresowanych kwoty kapitału kredytu w wysokości 107 476,92 zł uznając, że kredyt został spłacony w całości, tym samym umarzając Zainteresowanym to zadłużenie. Wynikające z ugody z bankiem umorzenie wierzytelności w kwocie 107 476,92 zł dotyczyło tylko kapitału kredytu.

Tym samym, umorzoną Państwu kwotę wierzytelności z tytułu zaciągniętego kredytu należy zakwalifikować do przychodu z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zaniechanie poboru podatku

Jednakże zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. z 2024 r. poz. 102):

Z kolei § 4 cytowanego rozporządzenia stanowi, że:

Natomiast w myśl § 3 komentowanego rozporządzenia:

Zgodnie z treścią ww. art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Zatem zaniechanie poboru podatku do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów znajdzie zastosowanie, jeżeli zostaną spełnione łącznie następujące przesłanki:

1.kredyt był zaciągnięty na realizację inwestycji mieszkaniowej;

2.kredyt był udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw;

3.kredyt był zabezpieczony hipotecznie;

4.kredytobiorca nie korzystał wcześniej z umorzenia zobowiązania z tytułu innego kredytu na własne cele mieszkaniowe zabezpieczonego hipotecznie.

Powzięli Państwo wątpliwość, czy z tytułu umorzenia kwoty kredytu i kwoty 35.000 zł (kwoty która nie została objęta umorzeniem) mogą Państwo skorzystać z zaniechania poboru podatku.

Główną przesłaną do skorzystania z zaniechania poboru podatku jest przeznaczenie tego kredytu na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Katalog wydatków stanowiących „własne cele mieszkaniowe” podatnika wymieniony w art. 21 ust. 25 ustawy ma charakter zamknięty – jest to wyliczenie enumeratywne.

Wydatkowanie przychodu na własne cele mieszkaniowe oznacza, według stanowiska prezentowanego w orzecznictwie i doktrynie, że celem podatnika jest realizacja potrzeby zapewnienia sobie tzw. „dachu nad głową”.

Państwa skutki podatkowe z tytułu zaniechania poboru podatku

Główną przesłaną do skorzystania z zaniechania poboru podatku jest przeznaczenie tego kredytu na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem umorzenie przez bank części kwoty kredytu (107.476,92 zł) zaciągniętego przez Państwa na własne cele mieszkaniowe stanowi dla Państwa przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z tytułu nieodpłatnych świadczeń klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Jednocześnie do uzyskanego przez Państwa przychodu związanego z umorzeniem wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, o którym mowa we wniosku, zastosowanie znajdzie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.

Na powyższe nie ma wpływu fakt, że nie wszyscy Zainteresowani są współwłaścicielami przedmiotowej nieruchomości. Rozporządzenie Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. przewiduje zaniechanie poboru podatku dla wszystkich współkredytobiorców, niezależnie od tego, czy realizują własne cele mieszkaniowe, czy nie. Istotne jest, żeby kredyt mieszkaniowy, którego są współkredytobiorcami został przeznaczony na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wskazaliście Państwo, że kredyt został udzielony na budowę domu jednorodzinnego dwupokoleniowego. Przeznaczeniem domu było zaspokojenie Państwa potrzeb mieszkaniowych (mieszkacie Państwo w tym domu). Zatem ta przesłanka została spełniona.

Zatem Państwa stanowisko w powyższym zakresie jest prawidłowe.

Państwa skutki podatkowe z tytułu wypłaty przez bank na podstawie ugody dodatkowo kwoty w wysokości 165.000,00 zł

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną.

Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik, czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów, uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Jak wynika z opisu sprawy, w związku z zawartą ugodą bank wypłaci Państwu dodatkowo kwotę w wysokości 165.000,00 zł, która stanowi zwrot części środków przekazanych przez Państwa bankowi tytułem spłaty rat kapitałowo-odsetkowych kredytu. Tytułem spłaty kredytu zapłaciliście Państwo bankowi kwotę o 193.388,89 zł większą niż otrzymaliście Pastwo od banku tytułem wypłaty kredytu.

W przypadku zwrotu wcześniej wpłacanych środków pieniężnych - taka operacja nie spełnia celu przychodu jakim jest zwiększenie majątku podatnika - ani poprzez zwiększenie aktywów ani poprzez zmniejszenie jego pasywów. Po stronie kredytobiorcy nie dochodzi do powstania przysporzenia majątkowego, bowiem otrzymuje on z powrotem zwrot swoich własnych środków, które wcześniej wpłacał tytułem spłaty zaciągniętego kredytu. Taka wypłata będzie więc dla Państwa neutralna podatkowo.

Zatem, w analizowanej sprawie wypłata przez bank dodatkowo kwoty w wysokości 165.000,00 zł , która stanowi zwrot części środków przekazanych przez Państwa bankowi tytułem spłaty rat kapitałowo-odsetkowych kredytu, nie spowoduje u Państwa powstania przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowanego do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Nie jesteście więc Państwo zobowiązani do zapłaty podatku od wypłaconej przez bank kwoty 165.000,00 zł.

Państwa stanowisko w powyższym zakresie również jest prawidłowe.

Państwa skutki podatkowe z tytułu zwrotu przez bank połowy opłaty od pozwu oraz kosztów zastępstwa procesowego

Natomiast, w kwestii opodatkowania otrzymanej przez Państwa kwoty tytułem zwrotu połowy opłaty od pozwu oraz kosztów zastępstwa procesowego, wskazuję, że zgodnie z art. 98 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2024 r. poz. 1568 ze zm.):

Stosownie do art. 98 § 2 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1568 ze zm.):

Z kolei w myśl art. 98 § 3 tej ustawy:

Zgodnie z art. 98 § 4 Kodeksu postępowania cywilnego:

Jak wynika z powyższych przepisów, koszty procesu (w tym zastępstwa procesowego) mają charakter zwrotu wydatków poniesionych przez powoda. Zwrot ten nie rodzi więc obowiązku podatkowego w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, o ile kwota zasądzona tytułem zwrotu kosztów postępowania nie przewyższała faktycznie poniesionych przez powoda wydatków.

Z wniosku wynika, że otrzymali Państwo zwrot połowy opłaty od pozwu oraz kosztów zastępstwa procesowego, które wcześniej zostały poniesione przez Państwa.

W takim wypadku kwota ta stanowi jedynie zwrot poniesionych wcześniej wydatków – nie jest więc dochodem podlegającym opodatkowaniu. Dla celów podatkowych otrzymana kwota tytułem zwrotu połowy opłaty od pozwu oraz kosztów zastępstwa procesowego będzie obojętna podatkowo.

W konsekwencji zwrot poniesionych przez Państwa kwot nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Państwa stanowisko w powyższym zakresie także jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Państwa i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

Pan AA (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.

Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r Ordynacji podatkowej.