Czy pobyt podopiecznego OPS zwalnia gminę z obowiązku opłacania składki zdrowotnej
PROBLEM
Podopieczny, który pobiera zasiłek stały oraz świadczenie rodzinne, trafił do szpitala. Od podstawy zasiłku stałego opłacana jest składka zdrowotna. Pracownicy merytoryczni OPS nie uwzględnili tego podopiecznego na liście wypłat zasiłku stałego i świadczenia rodzinnego ze względu na jego pobyt w szpitalu (nie wiemy, w jakim jest stanie i kiedy wyjdzie ze szpitala oraz nie ma żadnej bliskiej osoby, która mogłaby być upoważniona do odebrania należnych mu środków). Co zrobić w takim przypadku? Czy możemy nie wykazywać takiej osoby na liście wypłat w tym miesiącu (i wypłacić należność w jednej kwocie na jednej liście, jak wyjdzie ze szpitala)? Czy opłacać na bieżąco składkę zdrowotną?
RADA
W zaistniałej sytuacji na pewno należy na bieżąco płacić składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Co do sporządzania list płac – decyzja, czy sporządzać jedną, czy kilka zależy od kierownika jednostki. Bez względu na to, ile list wypłat sporządzono, należy na liście wskazać, że wypłacony później zasiłek jest należny za określony czas na podstawie ważnej decyzji. W ocenie autora, jednak lepiej mieć jedną listę wypłat, bo na jej podstawie w jednostce prawdopodobnie sporządzana jest lista osób, za które ośrodek pomocy społecznej opłaca składkę zdrowotną, a to zapobiegnie sytuacji przypadkowego przeoczenia osoby, o której mowa w pytaniu.
UZASADNIENIE
Zgodnie z art. 17 ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, do zadań własnych gminy należy m.in. przyznawanie i wypłacanie zasiłków okresowych oraz opłacanie składek na ubezpieczenie zdrowotne określonych w przepisach o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.
Przypomnijmy, że obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają osoby pobierające zasiłek stały z pomocy społecznej, niepodlegające obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu. Obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego dla takiej osoby obejmuje okres od dnia przyznania zasiłku do dnia utraty prawa do zasiłku.
Zatem ani pobyt w szpitalu, ani nawet nieodebranie przez uprawnionego przysługującego mu zasiłku stałego, nie zwalnia gminy z obowiązku opłacania z tego tytułu składki na ubezpieczenie zdrowotne. Takie rozwiązanie potwierdzają także sądy (patrz ORZECZNICTWO).
ORZECZNICTWO
Zgodnie z art. 66 ust. 1 pkt 26 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych obowiązkowi ubezpieczenia społecznego podlegają osoby pobierające zasiłek stały z pomocy społecznej niepodlegające obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu. Z chwilą ostatecznego przyznania osobie pomocy w formie zasiłku stałego beneficjent tego świadczenia staje się automatycznie podmiotem, na rzecz którego gmina (ośrodek pomocy społecznej) ma obowiązek opłacać składkę na ubezpieczenie zdrowotne, jeżeli nie podlega on obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu. Obowiązek opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne w przypadku beneficjenta zasiłku stałego wynika wprost z ustawy, jego źródłem nie jest decyzja administracyjna. Beneficjent zasiłku stałego nie ma przy tym potrzeby ubiegania się o przyznanie składki na ubezpieczenie zdrowotne, ponieważ jej opłacanie jest obowiązkiem ośrodka pomocy społecznej. Pobierając zasiłek stały z mocy ustawy, skarżąca podlegała zatem obowiązkowemu ubezpieczeniu z chwilą utraty poprzedniego tytułu do ubezpieczenia. To, że nie wiadomo, z jakiej przyczyny nie doszło do opłacania składek przez ośrodek pomocy społecznej, dla prawnej przesłanki jej ubezpieczenia w spornym okresie niczego nie zmienia.
Wyrok WSA w Gorzowie Wielkopolskim z 24 stycznia 2024 r.,
sygn. akt II SA/Go 554/23
Podstawa prawna
- art. 17 ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (j.t. Dz.U. z 2024 r. poz. 1283; ost.zm. Dz.U. z 2025 r. poz. 620)
- art. 66 ust. 1 pkt 26, art. 73 pkt 9 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (j.t. Dz.U. z 2024 r. poz. 146; ost.zm. Dz.U. z 2025 r. poz. 304)
©®
Radosław Michał Stępień
adwokat, radca prawny, autor licznych artykułów z zakresu prawa pracy i podatkowego
